Krzywe (gmina Mrągowo): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}<br/>
 
}}<br/>
'''Krzywe''' (''Kromienica'', niem. ''Krummendor'', ''Kromenitze'') – wieś sołecka w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[Mrągowo (gmina wiejska)|gminie Mrągowo]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny| administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]]. Wieś w 2010 roku liczyła 193 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Władysław Mazur]]
+
'''Krzywe''' (''Kromienica'', niem. ''Krummendor'', ''Kromenitze'') – wieś sołecka w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[Mrągowo (gmina wiejska)|gminie Mrągowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny| administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]]. Wieś w 2010 roku liczyła 193 mieszkańców.  
 +
<br/><br/>
  
 +
== Położenie ==
 +
Wies leży nieopodal [[Jezioro Krzywe| jeziora]] o tej samej nazwie, w odległości ok. 7 km od [[Mrągowo |Mrągowa]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[Powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]], który znajduje się w obrębie dwóch regionów: cześć zachodnia do linii [[Lipowo]] - [[Kosewo]] - [[Baranowo (gmina Mikołajki)|Baranowo]] - [[Cudnochy]] to obszar wyniesień [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]]; część wschodnia to [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich]], stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).  
+
W 1437 r. mieszkańcy Krzywych świadczyli 6 służb. Wówczas wieś nazywała się ''Kromienica''. Przez następne 100 lat w źródłach nie wymieniano miejscowości. Prawdopodobnie została zniszczona w czasie wojny trzynastoletniej. Pierwsza nazwa miejscowości pochodzi od pruskiego „krumo” lub litewskiego „krumai” – krzaki. Obecna nazwa pochodzi od jeziora, nad którym leży wieś. W 1549 r. [[Starostwo sześcieńskie |starosta sześcieński]] [[Jerzy von Rechenberg]] wystawił przywilej na założenie nowej wsi na 60 [[Włóka |włókach]]. 6 włók sołeckich ofiarowano Mikołajowi i Pedynskiemu. Sołtysi otrzymali prawo założenia karczmy. Wieś od 1565 r. należała do rodu [[Rodzina von der Groeben|von der Groeben]]. Jej właścicielem był także [[Otto von der Groeben]]. W 1698 r. we wsi żyli sami Polacy. W XVII i XVIII w. wieś została dotknięta różnymi klęskami, co spowodowało, że 45 łanów należało obsadzić na nowo.  
<br/>
 
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
Pierwsza szkoła powstała tutaj w latach 1737–1740. W 1818 r. nauczał w niej w języku polskim [[Krystian Liba]].  
W 1437 r. mieszkańcy Krzywych świadczyli 6 służb. Wówczas wieś nazywała się Kromienica. Przez następne 100 lat w źródłach nie wymieniano miejscowości. Prawdopodobnie została zniszczona w wojnie trzynastoletniej. Pierwsza nazwa miejscowości pochodzi od pruskiego „krumo” lub litewskiego „krumai” – krzaki. Obecna nazwa pochodzi od [[Jezioro Krzywe |Jeziora Krzywe]] nad, którym leży wieś. W 1549 r. starosta sześcieński Jerzy von Rechenberg wystawił przywilej na założenie nowej wsi na 60 włókach. 6 włók sołeckich ofiarowano Mikołajowi i Pedynskiemu. Sołtysi otrzymali prawo założenia karczmy. Wieś od 1565 r. należała do rodu von der Groeben. Jej właścicielem był także Otto von der Groeben. W 1698 r. we wsi byli sami Polacy. W XVII i XVIII w. wieś została dotknięta różnymi klęskami, co spowodowało, że 45 łanów należało obsadzić na nowo. W 1785 r. było tu 31 dymów, w 1815 r. – 32, w 1838 r. – 25 . W 1815 r. mieszkało tu 220 osób, w 1838 r. - 282, w 1939 r. – 348. Zabudowa wsi przyjęła kształt rozwlekłej ulicówki.  Pierwsza szkoła powstała tutaj w latach 1737 – 1740. W 1818 r. nauczał w niej w języku polskim [[Krystian Liba]]. Krzywe należało do [[Parafia w Mrągowie |parafii w Mrągowie]].  
 
  
<br/>
 
  
===Gospodarka===
+
Liczba gospodarstw i mieszkańców w poszczególnych latach:
We wsi działają gospodarstwa agroturystyczne.
 
  
<br/>
+
*1785 r. – 31 gospodarstw
 +
 +
*1815 r. – 32 gospodarstw, 220 osób
 +
 +
*1838 r. – 25 gospodarstw, 282 osób
  
===Kultura===
+
*1939 r. – 348 osób
W Krzywym wybudowano boisko z placem zabaw. Działa tu także świetlica.
 
  
 +
==Gospodarka==
 +
We wsi działają gospodarstwa [[Agroturystyka |agroturystyczne]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Religia ===
+
==Kultura==
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia greckokatolicka pw. Świętego Bazylego Wielkiego w Kętrzynie |parafii greckokatolickiej pw. Świętego Bazylego Wielkiego w Kętrzynie]].  
+
W Krzywym wybudowano boisko z placem zabaw. Działa tu także świetlica.
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+
== Religia ==
Na kartach historii wsi zapisał się ród von der Groeben. W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest [[Władysław Mazur]].
+
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia greckokatolicka pw. Świętego Bazylego Wielkiego w Kętrzynie |parafii greckokatolickiej w Kętrzynie]].  
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Zabytki: ===
+
== Zabytki ==
 
We wsi zachowały się dwa cmentarze ewangelickie.
 
We wsi zachowały się dwa cmentarze ewangelickie.
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Bibliografia: ===
+
== Bibliografia ==
 
+
#''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
+
#''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IV, Warszawa 1883.
 
+
#[http://www.it.mragowo.pl/ Informacja Turystyczna Mrągowa] [12.09.2013]   
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IV, Warszawa 1883, 960 ss.
+
#[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [23.07.2014]
 
 
<br/>
 
  
== Zobacz też ==
 
http://www.mragowotm.pl
 
  
<br/>
 
  
 
[[Kategoria: Powiat mrągowski]]
 
[[Kategoria: Powiat mrągowski]]

Wersja z 16:24, 23 lip 2014

Krzywe

Cmentarz ewangelicki Informacja Turystyczna Mrągowa [12.09.2013]
Cmentarz ewangelicki Informacja Turystyczna Mrągowa [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat mrągowski
Gmina Mrągowo
Sołectwo Krzywe
Liczba ludności (2010) 193
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Krzywe
Krzywe
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Krzywe
Krzywe
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Krzywe (Kromienica, niem. Krummendor, Kromenitze) – wieś sołecka w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 193 mieszkańców.

Położenie

Wies leży nieopodal jeziora o tej samej nazwie, w odległości ok. 7 km od Mrągowa.

Dzieje miejscowości

W 1437 r. mieszkańcy Krzywych świadczyli 6 służb. Wówczas wieś nazywała się Kromienica. Przez następne 100 lat w źródłach nie wymieniano miejscowości. Prawdopodobnie została zniszczona w czasie wojny trzynastoletniej. Pierwsza nazwa miejscowości pochodzi od pruskiego „krumo” lub litewskiego „krumai” – krzaki. Obecna nazwa pochodzi od jeziora, nad którym leży wieś. W 1549 r. starosta sześcieński Jerzy von Rechenberg wystawił przywilej na założenie nowej wsi na 60 włókach. 6 włók sołeckich ofiarowano Mikołajowi i Pedynskiemu. Sołtysi otrzymali prawo założenia karczmy. Wieś od 1565 r. należała do rodu von der Groeben. Jej właścicielem był także Otto von der Groeben. W 1698 r. we wsi żyli sami Polacy. W XVII i XVIII w. wieś została dotknięta różnymi klęskami, co spowodowało, że 45 łanów należało obsadzić na nowo.

Pierwsza szkoła powstała tutaj w latach 1737–1740. W 1818 r. nauczał w niej w języku polskim Krystian Liba.


Liczba gospodarstw i mieszkańców w poszczególnych latach:

  • 1785 r. – 31 gospodarstw
  • 1815 r. – 32 gospodarstw, 220 osób
  • 1838 r. – 25 gospodarstw, 282 osób
  • 1939 r. – 348 osób

Gospodarka

We wsi działają gospodarstwa agroturystyczne.

Kultura

W Krzywym wybudowano boisko z placem zabaw. Działa tu także świetlica.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii greckokatolickiej w Kętrzynie.

Zabytki

We wsi zachowały się dwa cmentarze ewangelickie.

Bibliografia

  1. Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
  2. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IV, Warszawa 1883.
  3. Informacja Turystyczna Mrągowa [12.09.2013]
  4. Bank Danych Lokalnych GUS [23.07.2014]