Szyleny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Szyleny ''' (niem. ''Schillgehnen'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat braniewski|powiecie braniewskim]], w [[gmina | + | ''' Szyleny ''' (niem. ''Schillgehnen'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat braniewski|powiecie braniewskim]], w [[Braniewo (gmina wiejska)|gminie Braniewo]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. |
Miejscowość w 2010 roku liczyła 368 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Szyleny, [[Szyleny-Kolonia]], [[Szyleny PGR]], [[Rydzówka (gmina Braniewo)|Rydzówka]], [[Bemowizna]], [[Brzeszczyny]] i [[Marcinkowo (gmina Braniewo)|Marcinkowo]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Paweł Szakiewicz]]<ref>http://www.gminabraniewo.pl/cms/index.php/szyleny</ref>. | Miejscowość w 2010 roku liczyła 368 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Szyleny, [[Szyleny-Kolonia]], [[Szyleny PGR]], [[Rydzówka (gmina Braniewo)|Rydzówka]], [[Bemowizna]], [[Brzeszczyny]] i [[Marcinkowo (gmina Braniewo)|Marcinkowo]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Paweł Szakiewicz]]<ref>http://www.gminabraniewo.pl/cms/index.php/szyleny</ref>. | ||
| Linia 36: | Linia 36: | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Warmińska|Równinie Warmińskiej]], na wschód od [[Pasłęka|Pasłęki]], 6 km na południe od [[Braniewo|Braniewa]], przy drodze krajowej nr 22 na odcinku [[Elbląg]] - granica państwowa. | + | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Warmińska|Równinie Warmińskiej]], na wschód od [[Rzeka Pasłęka|rzeki Pasłęki]], 6 km na południe od [[Braniewo|Braniewa]], przy drodze krajowej nr 22 na odcinku [[Elbląg]] - granica państwowa. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś została założona około 1284 roku, gdy biskup [[Henryk Fleming]] nadał 60 łanów położonych na polach ''Syrien'' i ''Clopien'' Henrykowi Hundirthusen vel Hunderthuben. Ze swej strony ten ostatni zobowiązał się do wystawienia dwóch służb zbrojnych. Szybko jednak zdecydował się na sprzedaż majątku niejakiemu Henrykowi, który przybrał nazwisko Syrien. On też 16 czerwca 1290 roku otrzymał od biskupa nowy przywilej. Część majątku przeznaczono na wieś - na 40 łanach osadzono ludność pruską. W 1328 roku wieś otrzymała od biskupa | + | Wieś została założona około 1284 roku, gdy biskup [[Henryk Fleming]] nadał 60 łanów położonych na polach ''Syrien'' i ''Clopien'' Henrykowi Hundirthusen vel Hunderthuben. Ze swej strony ten ostatni zobowiązał się do wystawienia dwóch służb zbrojnych. Szybko jednak zdecydował się na sprzedaż majątku niejakiemu Henrykowi, który przybrał nazwisko Syrien. On też 16 czerwca 1290 roku otrzymał od biskupa nowy przywilej. Część majątku przeznaczono na wieś - na 40 łanach osadzono ludność pruską. W 1328 roku wieś otrzymała od biskupa Jordana ponad sześć łanów lasu. Na pozostałych 20 łanach pierwotnego nadania wykształcił się majątek Bemowizna. Szyleny znacznie ucierpiały podczas [[Wojny polsko-krzyżackie |wojen polsko-krzyżackich]] w XV i na początku XVI wieku. W trakcie ostatniej z nich (1519-1521) zostały całkowicie spustoszone. Ponowne zasiedlenie przebiegało powoli. W 1533 roku osadzono zaledwie sześć łanów; osiem łanów w dzierżawę wzięli chłopi z okolicznych wsi. W 1554 roku mieszczanin z Braniewa Grzegorz Drackow zobowiązał się osadzić własnym sumptem 12 łanów, a w 1565 roku biskup [[lkwim:Stanisław Hozjusz |Stanisław Hozjusz]] nadał Pawłowi Birkmanowi dwułanowe sołectwo - był to pierwszy sołtys w dziejach wsi. Ostatecznie dopiero w 1586 roku wieś była w pełni zagospodarowana. Ziemię uprawiało tam wówczas 10 gospodarzy (w tym sołtys), a w połowie XVII wieku - siedmiu chłopów i sołtys. Podczas "potopu szwedzkiego" Szyleny ponownie zostały zniszczone; spłonęły trzy gospodarstwa, a zostały opuszczone. Po I rozbiorze Polski była to wieś królewska. Szkoła we wsi powstała w XVIII wieku (przed 1778 rokiem). |
| − | Przed wybuchem [[II wojna światowa|II wojny światowej]] większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 11 osób pracowało w przemyśle i rzemiośle, a 23 - w handlu i komunikacji. | + | Przed wybuchem [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojny światowej]] większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 11 osób pracowało w przemyśle i rzemiośle, a 23 - w handlu i komunikacji. |
| Linia 61: | Linia 61: | ||
== Edukacja== | == Edukacja== | ||
| − | [[Szkoła Podstawowa w Szylenach]] | + | *[[Szkoła Podstawowa w Szylenach]] |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 75: | Linia 75: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat braniewski]] | |
| − | + | [[Kategoria: Braniewo (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1201-1300]] | |
| − | [[Kategoria: | ||
Wersja z 10:58, 26 sie 2014
| Szyleny | |
| | |
 Szyleny. Szkoła podstawowa
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | braniewski |
| Gmina | Braniewo |
| Liczba ludności (2010) | 368[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Szyleny | |
| Położenie na mapie Polski  Szyleny | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Szyleny (niem. Schillgehnen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Braniewo. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 368 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Szyleny, Szyleny-Kolonia, Szyleny PGR, Rydzówka, Bemowizna, Brzeszczyny i Marcinkowo. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Paweł Szakiewicz[2].
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Warmińskiej, na wschód od rzeki Pasłęki, 6 km na południe od Braniewa, przy drodze krajowej nr 22 na odcinku Elbląg - granica państwowa.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona około 1284 roku, gdy biskup Henryk Fleming nadał 60 łanów położonych na polach Syrien i Clopien Henrykowi Hundirthusen vel Hunderthuben. Ze swej strony ten ostatni zobowiązał się do wystawienia dwóch służb zbrojnych. Szybko jednak zdecydował się na sprzedaż majątku niejakiemu Henrykowi, który przybrał nazwisko Syrien. On też 16 czerwca 1290 roku otrzymał od biskupa nowy przywilej. Część majątku przeznaczono na wieś - na 40 łanach osadzono ludność pruską. W 1328 roku wieś otrzymała od biskupa Jordana ponad sześć łanów lasu. Na pozostałych 20 łanach pierwotnego nadania wykształcił się majątek Bemowizna. Szyleny znacznie ucierpiały podczas wojen polsko-krzyżackich w XV i na początku XVI wieku. W trakcie ostatniej z nich (1519-1521) zostały całkowicie spustoszone. Ponowne zasiedlenie przebiegało powoli. W 1533 roku osadzono zaledwie sześć łanów; osiem łanów w dzierżawę wzięli chłopi z okolicznych wsi. W 1554 roku mieszczanin z Braniewa Grzegorz Drackow zobowiązał się osadzić własnym sumptem 12 łanów, a w 1565 roku biskup Stanisław Hozjusz nadał Pawłowi Birkmanowi dwułanowe sołectwo - był to pierwszy sołtys w dziejach wsi. Ostatecznie dopiero w 1586 roku wieś była w pełni zagospodarowana. Ziemię uprawiało tam wówczas 10 gospodarzy (w tym sołtys), a w połowie XVII wieku - siedmiu chłopów i sołtys. Podczas "potopu szwedzkiego" Szyleny ponownie zostały zniszczone; spłonęły trzy gospodarstwa, a zostały opuszczone. Po I rozbiorze Polski była to wieś królewska. Szkoła we wsi powstała w XVIII wieku (przed 1778 rokiem).
Przed wybuchem II wojny światowej większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 11 osób pracowało w przemyśle i rzemiośle, a 23 - w handlu i komunikacji.
Liczba mieszkańców i gospodarstw
1783 - 21 gospodarstw rolnych
1820 - 136 osób, 24 gospodarstwa rolne
1857 - 278 osób
1905 - 285 osób
1933 - 336 osób
1939 - 330 osób, 71 gospodarstw domowych
Edukacja
Bibliografia
- Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
Przypisy
- ↑ Łącznie: Szyleny, Marcinkowo, Rydzówka, Szyleny-Kolonia.
- ↑ http://www.gminabraniewo.pl/cms/index.php/szyleny
