Osiniak-Piotrowo

Osiniak-Piotrowo
Cmentarz starowierców. Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Ruciane-Nida
Liczba ludności (2010)	186
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-220
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Osiniak-Piotrowo
Położenie na mapie Polski Osiniak-Piotrowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Osiniak-Piotrowo (niem. Fedorwalde-Peterhein) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Ruciane–Nida. Do 1972 roku wieś należała do gminy (później gromady) Ukta w powiecie mrągowskim. W 1973 roku weszła w skład powiatu piskiego, gminy Ruciane–Nida. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 186 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Zbigniew Zęgota.

Położenie

Wieś położona jest we wschodniej części Równiny Mazurskiej, obejmującej częściowo południową część Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Miejscowość leży w zachodniej części Puszczy Piskiej, około 5 km na zachód od Rucianego–Nidy, na północ od drogi krajowej nr 58.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w 1874 roku z połączenia dwóch osad:

• Osiniak (Fiedorowo, Fedorwalde) – założony przez starowierców około 1830 roku. Osiniakiem nazywana była leśna okolica, w której wioska powstała. Około 1835 roku osadzie nadano nazwę Fiedorowo od nazwiska najbogatszego gospodarza Szczepana Fiedorowa. W 1839 roku wieś liczyła 13 gospodarstw chłopskich i 82 mieszkańców.
• Piotrowo (Peterhein) – założona przez starowierców około 1830 roku. Nazwa pochodzi od imienia najbogatszego gospodarza Piotra Jakublewa. W 1839 roku w Piotrowie było 7 gospodarstw chłopskich i 36 mieszkańców.

Szkoła powstała w 1898 roku. Obejmowała jedną klasę również w 1935 roku, gdy uczęszczało do niej 75 dzieci. Ponownie otwarto ją 20 września 1955 roku; w 1979 roku pracował w niej jeden nauczyciel, zaś uczęszczało 15 dzieci.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych latach:

• 1939 r. – 303 osoby, 32 gospodarstwa

• 1949 r. – 49 gospodarstw

• 1970 r. – 239 osób, 40 gospodarstw

• 1978 r. – 204 osoby, 36 gospodarstw

• 1987 r. – 220 osób

Ludzie związani z miejscowością

• Anastazja Makarowska (1897–1981) – tkaczka ludowa, artystka amatorka z Wojnowa; urodziła się w Osiniaku

Zabytki

• cmentarz starowierców z początku XIX wieku, na północno–zachodnim krańcu wsi
• cmentarz starowierców, rodzinny, z początku XX wieku, w centrum wsi (zob. Cmentarze starowierskie na Mazurach)
• cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, przy wjeździe do wsi od wschodu
• cmentarz ewangelicki, rodzinny, z początku XX wieku, w centrum wsi, na wzniesieniu
• cmentarz ewangelicki z XIX wieku, Osiniak–Zdrużno, po lewej stronie drogi leśnej Osiniak – Zdrużno, na północ od leśniczówki
• zespół budynków szkolnych z przełomu XIX i XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy
• kilka przykładów budownictwa z początku XX wieku (domy nr 7, 8, 16, 19, 35)

Bibliografia

Bielawny Krzysztof, Nekropolie w granicach parafii ewangelickich Nawiady, Piecki i Stara Ukta, Znad Pisy, nr 15, 2006, ss. 162–211.
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1975.
Śliwiński Józef, Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic, Olsztyn 1993.
Żurkowska Tekla, Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie, Olsztyn 2008.
Bank Danych Lokalnych GUS [15.08.2013]
Strona Urzędu Gminy Ruciane-Nida [15.08.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [15.08.2013]