Hufiec Wschodniopruskiego Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Historia) |
|||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
}} | }} | ||
| − | ''' | + | '''Hufiec Wschodniopruskiego Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech''' - organizacja Związku Harcerstw Polskiego w Niemczech, powstała w 1935 roku. |
<br/> | <br/> | ||
== Historia == | == Historia == | ||
| − | Działalność harcerska na Warmii i Mazurach została | + | Działalność harcerska na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] została zapoczątkowana po zakończeniu [[I Wojna Światowa| I wojny światowej]]. W 1919 roku [[Zbigniew Pieniężny]] założył w [[Olsztyn|Olsztynie]] pierwszy zastęp harcerski, który został jednak rozwiązany po zaledwie kilku miesiącach istnienia. Rok później w Warszawie powołana została Naczelna Komenda Organizacji Harcerskiej na Warmii i Mazurach, której siedzibą zostało [[Działdowo]]. Komenda została przekazana druhowi [[Adam Ciołkosz|Adamowi Ciołkoszowi]]. Organizacja miała uczestniczyć w działaniach wspierających ruch polski przed [[Plebiscyt 1920|plebiscytem 1920 roku]]. Po jego zakończeniu działalność Komendy została zawieszona. Cztery lata później Zbigniew Pieniężny ponownie zawiązał drużynę harcerską w Olsztynie. Jednak po roku ponownie zawieszono działalność. |
| − | W | + | Nowa szansa dla rozwoju harcerstwa pojawiła się po 1929 roku, kiedy zaczęły powstawać polskie szkoły. W 1931 roku zaczęto zakładać drużyny harcerskie. Ruch został zainicjowany przez [[lkwim: Edward Turowski|Edwarda Turowskiego]], [[lkwim: Otylia Teszner-Grothowa| Otylię Teszner-Grothową]], [[Jan Hedrych|Jana Hedrycha]], [[Anna Sendrowska| Anny Sendrowskiej]]. Decyzja o utworzeniu Hufca zapadła na zebraniu w [[Olsztyn|Olsztynie]] w dniu 7 października 1935 roku. Wzięli w nim udział najważniejsi działacze [[Związek Harcerstwa Polskiego w Niemczech|Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech]]: [[Paweł Kwoczka]], [[Jaózef Kachl]], [[Józef Kwietniewski]]. |
| + | Komendantem Hufca Wschodniopruskiego został wybrany [[Leon Włodarczak]], sekretarzem została Otylia Teszner-Grothowa. W skład organizacji weszły istniejące drużyny, składające się z uczniów szkół polskich w [[Brąswałd|Brąswałdzie]], [[Chaberkowo|Chaberkowie]], [[Jaroty|Jarotach]], [[Nowa Kaletka|Nowej Kaletce]], Olsztynie, [[Pluski|Pluskach]], [[Unieszewo|Unieszewie]], [[Woryty|Worytach]], [[Skajboty|Skajbotach]] i [[Stanclewo|Stanclewie]]. Duże zasługi w przy powstawaniu drużyn położyły wspomniana Otylia Teszner-Grothowa oraz [[Jadwiga Gnatowska]] - obie w tym okresie pracowały jako wychowawczynie w polskich przedszkolach. | ||
| − | |||
| − | + | Struktura organizacyjna Hufca Wschodniopruskiego wyglądała następująco: | |
| + | *Oddział w Olsztynie (przewodniczący [[Jan Grzywaczewski]]) | ||
| + | *Oddział Jaroty | ||
| + | *Oddział Nowa Kaletka (przewodnicząca Otylia Teszner-Grothowa, [[Róża Konigsmann]]) | ||
| + | *Oddział Woryty (przewodnicząca [[Helena Połomska]]) | ||
| + | *Oddzał Brąswałd (przewodniczący [[Józef Tomke]]) | ||
| + | *Oddział Butryny (przewodniczący Ryszard Knosała) | ||
| + | *Oddział Unieszewo | ||
| − | + | Pod koniec kwietnia 1936 roku działał 14 drużyn Hufca Wschodniopruskiego na obszarze [[Warmia|Warmii]] i Powiśla. Na początku następnego roku Otylia Teszner-Grothowa została wybrana komendantką Hufca. W tym okresie doszło również do zmiany nazwy organizacji na Hufiec Warmiński. Teszner-Grothowa współpracowała wówczas z nauczycielem [[Ryszard Knosała|Ryszardem Knosałą]], którą z wielkim zaangażowaniem poświęcał się organizowaniu zlotów harcerskich oraz zajęć dla członków drużyn. Pod koniec lat 30. władze hitlerowskie coraz intensywniej dążyły do ograniczenia działalności Hufca Warmińskiego. W połowie 1937 roku wprowadzono zakaz noszenia mundurków przez polskich harcerzy i organizowania centralnych obozów. Ostatni zlot drużyn Hufca Warmińskiego odbył się 24 lipca 1939 roku nad [[Jezioro Serwent|jeziorem Serwent]]. | |
| − | + | W czasie [[II Wojna Światowa|II wojny światowej]] zginęli: Ryszard Knosała, Leon Włodarczak, [[Józef Grot]], [[Jan Maza]], [[Tadeusz Pezała]]. | |
| − | + | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Wersja z 14:10, 14 sie 2014
| Hufiec Wschodniopruskiego Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech | |
| | |
| Rodzaj organizacji | Organizacja harcerska |
| Rok założenia | 1935 |
Hufiec Wschodniopruskiego Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech - organizacja Związku Harcerstw Polskiego w Niemczech, powstała w 1935 roku.
Historia
Działalność harcerska na Warmii i Mazurach została zapoczątkowana po zakończeniu I wojny światowej. W 1919 roku Zbigniew Pieniężny założył w Olsztynie pierwszy zastęp harcerski, który został jednak rozwiązany po zaledwie kilku miesiącach istnienia. Rok później w Warszawie powołana została Naczelna Komenda Organizacji Harcerskiej na Warmii i Mazurach, której siedzibą zostało Działdowo. Komenda została przekazana druhowi Adamowi Ciołkoszowi. Organizacja miała uczestniczyć w działaniach wspierających ruch polski przed plebiscytem 1920 roku. Po jego zakończeniu działalność Komendy została zawieszona. Cztery lata później Zbigniew Pieniężny ponownie zawiązał drużynę harcerską w Olsztynie. Jednak po roku ponownie zawieszono działalność.
Nowa szansa dla rozwoju harcerstwa pojawiła się po 1929 roku, kiedy zaczęły powstawać polskie szkoły. W 1931 roku zaczęto zakładać drużyny harcerskie. Ruch został zainicjowany przez Edwarda Turowskiego, Otylię Teszner-Grothową, Jana Hedrycha, Anny Sendrowskiej. Decyzja o utworzeniu Hufca zapadła na zebraniu w Olsztynie w dniu 7 października 1935 roku. Wzięli w nim udział najważniejsi działacze Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech: Paweł Kwoczka, Jaózef Kachl, Józef Kwietniewski. Komendantem Hufca Wschodniopruskiego został wybrany Leon Włodarczak, sekretarzem została Otylia Teszner-Grothowa. W skład organizacji weszły istniejące drużyny, składające się z uczniów szkół polskich w Brąswałdzie, Chaberkowie, Jarotach, Nowej Kaletce, Olsztynie, Pluskach, Unieszewie, Worytach, Skajbotach i Stanclewie. Duże zasługi w przy powstawaniu drużyn położyły wspomniana Otylia Teszner-Grothowa oraz Jadwiga Gnatowska - obie w tym okresie pracowały jako wychowawczynie w polskich przedszkolach.
Struktura organizacyjna Hufca Wschodniopruskiego wyglądała następująco:
- Oddział w Olsztynie (przewodniczący Jan Grzywaczewski)
- Oddział Jaroty
- Oddział Nowa Kaletka (przewodnicząca Otylia Teszner-Grothowa, Róża Konigsmann)
- Oddział Woryty (przewodnicząca Helena Połomska)
- Oddzał Brąswałd (przewodniczący Józef Tomke)
- Oddział Butryny (przewodniczący Ryszard Knosała)
- Oddział Unieszewo
Pod koniec kwietnia 1936 roku działał 14 drużyn Hufca Wschodniopruskiego na obszarze Warmii i Powiśla. Na początku następnego roku Otylia Teszner-Grothowa została wybrana komendantką Hufca. W tym okresie doszło również do zmiany nazwy organizacji na Hufiec Warmiński. Teszner-Grothowa współpracowała wówczas z nauczycielem Ryszardem Knosałą, którą z wielkim zaangażowaniem poświęcał się organizowaniu zlotów harcerskich oraz zajęć dla członków drużyn. Pod koniec lat 30. władze hitlerowskie coraz intensywniej dążyły do ograniczenia działalności Hufca Warmińskiego. W połowie 1937 roku wprowadzono zakaz noszenia mundurków przez polskich harcerzy i organizowania centralnych obozów. Ostatni zlot drużyn Hufca Warmińskiego odbył się 24 lipca 1939 roku nad jeziorem Serwent.
W czasie II wojny światowej zginęli: Ryszard Knosała, Leon Włodarczak, Józef Grot, Jan Maza, Tadeusz Pezała.
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
- Chłosta Jan, Słownik Warmii, Olsztyn 2002.
- Wądołowska Halina, Społeczno-wychowawcza działalność Związku Harcerstwa Polskiego na Warmii i Mazurach w latach 1919-1980, Olsztyn 1988.
- Wrzesiński Wojciech, Ruch polski na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1920-1939, Olsztyn 1973.
