Karwity: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Karwity ''' (niem. ''Karwitten'', ''Carwitten'') – | + | ''' Karwity ''' (niem. ''Karwitten'', ''Carwitten'') – dawna wieś położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[gmina Godkowo|gminie Godkowo]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. |
Miejscowość w 2010 roku liczyła 40 mieszkańców (łącznie ze [[Stojpy|Stojpami]]). | Miejscowość w 2010 roku liczyła 40 mieszkańców (łącznie ze [[Stojpy|Stojpami]]). | ||
| Linia 36: | Linia 36: | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | + | Dawne Karwity położone były w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 10 km na zachód od [[Godkowo|Godkowa]], w pobliżu granicy z [[powiat braniewski|powiatem braniewskim]]. | |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Pierwotnie osada staropruska. Po raz pierwszy wieś pojawiła się w dokumentach z początku XV stulecia. Występowała wówczas pod nazwą ''Kirwiten'' i miała charakter wyłącznie pruskiej osady. W latach 1402-1408 miało w niej gospodarzyć 6 chłopów. 17 października 1514 roku [[Albrecht Hohenzollern]] zapisał Karwity [[zu Dohna|Piotrowi zu Dohna]]. Na początku XVI stulecia rodzina posiadała ok. 404 ha ziemi w Karwitach. W latach 1807-1812 we wsi stacjonowali francuscy żołnierze, co dla ówczesnych mieszkańców nie było szczególnym wyróżnieniem - tradycyjnie zostali zmuszeni do ponoszenia kontrybucji. W 1895 roku miejscowość liczyła 133 mieszkańców. [[I | + | Pierwotnie osada staropruska. Po raz pierwszy wieś pojawiła się w dokumentach z początku XV stulecia. Występowała wówczas pod nazwą ''Kirwiten'' i miała charakter wyłącznie pruskiej osady. W latach 1402-1408 miało w niej gospodarzyć 6 chłopów. 17 października 1514 roku [[Albrecht Hohenzollern]] zapisał Karwity [[zu Dohna|Piotrowi zu Dohna]]. Na początku XVI stulecia rodzina posiadała ok. 404 ha ziemi w Karwitach. W latach 1807-1812 we wsi stacjonowali francuscy żołnierze, co dla ówczesnych mieszkańców nie było szczególnym wyróżnieniem - tradycyjnie zostali zmuszeni do ponoszenia kontrybucji. W 1895 roku miejscowość liczyła 133 mieszkańców. [[I Wojna Światowa]] pochłonęła życie kilku żołnierzy pochodzących z Karwit. Ich nazwiska zostały umieszczone na pomniku ku czci poległych, który został odsłonięty w [[Osiek|Osieku]]. W 1931 roku Karwity były zamieszkane przez 191 osób. Składały się z 30 budynków mieszkalnych i obejmowały powierzchnię prawie 400 ha. W latach 30. w Karwitach gospodarzyli między innymi: August Dreher,Gottfried Ehlert, Fritz Hoffmann, Friedrich Legant, Friedrich Naß, Gustav Mattern, i Walter Tollkühn. W miejscowości działał cieśla, krawiec, dekarz, kowal. Funkcjonowała także gospoda, należąca do niejakiej Toni Schubert oraz jednoklasowa szkoła. W 1939 roku Karwity i [[Stojpy]] były zamieszkane łącznie przez 158 mieszkańców. Ostatnim wójtem wsi był August Dreher. |
[[File: Materialny ślad istnienia Karwit. Wieś na dawnej niemieckiej mapie.jpg|thumb|left|300px|Materialny ślad istnienia Karwit. Wieś na dawnej niemieckiej mapie]] | [[File: Materialny ślad istnienia Karwit. Wieś na dawnej niemieckiej mapie.jpg|thumb|left|300px|Materialny ślad istnienia Karwit. Wieś na dawnej niemieckiej mapie]] | ||
| − | Przed 1945 rokiem w Karwitach istniała szkoła, mleczarnia, gospoda. W styczniu 1945 roku w okolicach toczyły się ciężkie walki. Pobliskie tereny pokryły mogiły żołnierskie i zniszczony sprzęt wojskowy. Po zakończeniu [[II | + | Przed 1945 rokiem w Karwitach istniała szkoła, mleczarnia, gospoda. W styczniu 1945 roku w okolicach toczyły się ciężkie walki. Pobliskie tereny pokryły mogiły żołnierskie i zniszczony sprzęt wojskowy. Pierwsi polscy osadnicy pojawili się w już latem 1945 roku. Pierwszym powojennym sołtysem został wybrany [[Stanisław Prokop]], a ostatnim Józef Machaj. Po zakończeniu [[II Wojna Światowa|II wojny światowej]] ocalone zabudowania zostały włączone do [[Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej Słobity|Państwowego Ośrodka Hodowli Zarodowej w Słobitach]]. W tych okolicznościach nielicznym mieszkańcom wsi zaproponowano wykup ziemiw raz zabudowaniami. Do połowy lat 70. władzom udało się pozbyć wszystkich. Zabudowania zostały rozebrane. Karwity przestały istnieć. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Obecnie na obraz dawnej wsi składają się resztki sadów owocowych, fundamenty piwnic, drewniany krzyż i pozostałości czerwonych cegieł domostw. | Obecnie na obraz dawnej wsi składają się resztki sadów owocowych, fundamenty piwnic, drewniany krzyż i pozostałości czerwonych cegieł domostw. | ||
| − | Historia Karwit pokrywa się dziejami wielu wsi, | + | Historia Karwit pokrywa się dziejami wielu wsi, którYM udało się przetrwać wojenną zawieruchę i falę ludzkiego okrucieństwa. Nie były jednak w stanie walczyć z nową rzeczywistością. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *Pozostałości cmentarza ewangelickiego z pierwszej połowy XIX wieku, | + | *Pozostałości cmentarza ewangelickiego z pierwszej połowy XIX wieku, położone za wsią w kierunku [[Bielica|Bielicy]] |
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 09:55, 27 cze 2014
| Karwity | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | elbląski |
| Gmina | Godkowo |
| Liczba ludności (2010) | 40[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Karwity | |
| Położenie na mapie Polski  Karwity | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Karwity (niem. Karwitten, Carwitten) – dawna wieś położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Godkowo. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 40 mieszkańców (łącznie ze Stojpami).
Położenie
Dawne Karwity położone były w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 10 km na zachód od Godkowa, w pobliżu granicy z powiatem braniewskim.
Dzieje miejscowości
Pierwotnie osada staropruska. Po raz pierwszy wieś pojawiła się w dokumentach z początku XV stulecia. Występowała wówczas pod nazwą Kirwiten i miała charakter wyłącznie pruskiej osady. W latach 1402-1408 miało w niej gospodarzyć 6 chłopów. 17 października 1514 roku Albrecht Hohenzollern zapisał Karwity Piotrowi zu Dohna. Na początku XVI stulecia rodzina posiadała ok. 404 ha ziemi w Karwitach. W latach 1807-1812 we wsi stacjonowali francuscy żołnierze, co dla ówczesnych mieszkańców nie było szczególnym wyróżnieniem - tradycyjnie zostali zmuszeni do ponoszenia kontrybucji. W 1895 roku miejscowość liczyła 133 mieszkańców. I Wojna Światowa pochłonęła życie kilku żołnierzy pochodzących z Karwit. Ich nazwiska zostały umieszczone na pomniku ku czci poległych, który został odsłonięty w Osieku. W 1931 roku Karwity były zamieszkane przez 191 osób. Składały się z 30 budynków mieszkalnych i obejmowały powierzchnię prawie 400 ha. W latach 30. w Karwitach gospodarzyli między innymi: August Dreher,Gottfried Ehlert, Fritz Hoffmann, Friedrich Legant, Friedrich Naß, Gustav Mattern, i Walter Tollkühn. W miejscowości działał cieśla, krawiec, dekarz, kowal. Funkcjonowała także gospoda, należąca do niejakiej Toni Schubert oraz jednoklasowa szkoła. W 1939 roku Karwity i Stojpy były zamieszkane łącznie przez 158 mieszkańców. Ostatnim wójtem wsi był August Dreher.
Przed 1945 rokiem w Karwitach istniała szkoła, mleczarnia, gospoda. W styczniu 1945 roku w okolicach toczyły się ciężkie walki. Pobliskie tereny pokryły mogiły żołnierskie i zniszczony sprzęt wojskowy. Pierwsi polscy osadnicy pojawili się w już latem 1945 roku. Pierwszym powojennym sołtysem został wybrany Stanisław Prokop, a ostatnim Józef Machaj. Po zakończeniu II wojny światowej ocalone zabudowania zostały włączone do Państwowego Ośrodka Hodowli Zarodowej w Słobitach. W tych okolicznościach nielicznym mieszkańcom wsi zaproponowano wykup ziemiw raz zabudowaniami. Do połowy lat 70. władzom udało się pozbyć wszystkich. Zabudowania zostały rozebrane. Karwity przestały istnieć.
Obecnie na obraz dawnej wsi składają się resztki sadów owocowych, fundamenty piwnic, drewniany krzyż i pozostałości czerwonych cegieł domostw.
Historia Karwit pokrywa się dziejami wielu wsi, którYM udało się przetrwać wojenną zawieruchę i falę ludzkiego okrucieństwa. Nie były jednak w stanie walczyć z nową rzeczywistością.
Zabytki
- Pozostałości cmentarza ewangelickiego z pierwszej połowy XIX wieku, położone za wsią w kierunku Bielicy
Bibliografia
- Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
- Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Godkowo na lata 2013-2020 [data dostępu: 5.05.2014]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.05.2014]
- Słodownik, Karwity
Przypisy
Zobacz też
