Lamkowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 32: | Linia 32: | ||
Do 1954 roku siedziba gminy Lamkowo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. | Do 1954 roku siedziba gminy Lamkowo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. | ||
| − | W 2010 roku miejscowość była zamieszkana przez 459 osób. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Marcin Czadek]]<ref>http://barczewo.bip.net.pl/?a=972 </ref>. | + | W 2010 roku miejscowość była zamieszkana przez 459 osób. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Marcin Czadek]]<ref>[http://barczewo.bip.net.pl/?a=972 barczewo.bip.net.pl] </ref>. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
{{Galeria|Nazwa= Lamkowo |wielkość=290|pozycja=right | {{Galeria|Nazwa= Lamkowo |wielkość=290|pozycja=right | ||
Wersja z 16:13, 18 gru 2014
| Lamkowo | |
| | |
 Kościół pw. św. Mikołaja w Lamkowie.
Fot. Tadeusz Plebański. Źródło: www.ciekawemazury.pl | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Barczewo |
| Liczba ludności (2010) | 459 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Lamkowo | |
| Położenie na mapie Polski  Lamkowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Lamkowo (niem. Lemkendorf) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Barczewo. Do 1954 roku siedziba gminy Lamkowo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
W 2010 roku miejscowość była zamieszkana przez 459 osób. Obecnie funkcję sołtysa pełni Marcin Czadek[1].
Budynek dawnego Towarzystwa Czytelni Ludowych w Lamkowie.
Fot. Tadeusz Plebański. Źródło: www.ciekawemazury.pl
Spis treści
Położenie
Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim nad Jeziorem Wadąg, w odległości 13 km na północny wschód od Olsztyna. 11 km od Barczewa.
Dzieje miejscowości
Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z 13 kwietnia 1333 roku, kiedy to w Lidzbarku Warmińskim biskup Jan Stryprock wydał zgodę na założenie karczmy w osadzie Brunsdorf - a więc w ówczesnym Lamkowie. Odbiorcą przywileju był Prus - Heneko Wegner.
Lokacja wsi miała natomiast miejsce 13 kwietnia 1363 roku. Wkrótce we wsi wzniesiono drewniany kościół. W tym czasie w Lamkowie mieszkał sołtys i karczmarz. Wieś dotkliwie ucierpiała w okresie wojny polsko-krzyżackiej w latach 1519-1521. Lamkowo spłonęło w 1521 roku, co stało się bezpośrednim powodem znacznego wyludnienia miejscowości. W 1533 roku spotkał ją ten sam los. Lamkowo było całkowicie opuszczoną wsią - nie licząc wiernego swojemu stanowisku ówczesnego sołtysa. Miejscowość podobnie jaki wiele innych znalazło się w grupie wsi przeznaczonych do ponownej kolonizacji. W 1569 roku biskup warmiński Stanisław Hozjusz w opuszczonej wsi nadał 7 włók sołeckich dwóm braciom - Maciejowi i Franciszkowi Jagiełkom. Jagiełkowie zobowiązali się do obsadzenia Lamkowa chłopami. Kolejny biskup Marcin Kromer postanowił rozwiązać problem braku miejscowej świątyni - pierwszy kościół padł ofiarą pożarów. 11 października 1574 roku Kromer nadał dodatkowe 4 włóki dla kościoła. Wyznaczył również proboszcza. Do parafii w Lamkowie przyłączono również Derc, Wierzkup, Kronowo, Parlezę. Kościół w Lamkowie wzniesiono w 1574 roku. W 1582 roku biskup Kromer ponowił lokację wsi.
Pierwsza szkoła w Lamkowie funkcjonowała już przed 1582 rokiem. W 1584 roku w kolejnym przywileju lokacyjnym wymieniony został proboszcz Łukasz Kaszyński oraz burmistrz Barczewa dzierżawiący w tym czasie miejscową karczmę. 28 czerwca 1624 po raz kolejny odnowiono lokację Lamkowa.
W roku 1656 wieś liczyła 70 włók. W tym czasie we Lamkowie działały już dwie karczmy.W latach 60. XVII stulecia miejscowość miała trzech sołtysów: Jana Rogala, Marcin Łykina i Mateusz Wypycha. W 1686 roku doszło do przebudowy kościoła. W 1737 roku miejscowy kościół znajdował się w opłakanym stanie - ówczesny biskup Krzysztof Andrzej Jan Szembek zainicjował budowę nowej świątyni. 5 lipca 1748 roku budowlę konsekrował biskup Adam Stanisław Grabowski. Jednak w 1830 roku kościół ponownie został strawiony przez pożar. Odbudowa zakończyła się w 1831 roku.
Edukacja
Kultura
- Dom Artysty - prywatna galeria sztuki założona w 2002 roku przez Teresę Walczak-Wikiert i Roberta Zdzisława Cieślikiewicza. Galeria znajduje się w dawnym budynku Towarzystwa Czytelni Ludowych. Dla zwiedzających przygotowywane są wystawy malarstwa, rzeźby, rysunku, praktycznie wszystkich technik artystycznych i rękodzielniczych.
Ludzie związani z miejscowością
- Franciszek Szczepański (1842-1907) - bibliotekarz, warmiński działacz społeczny, propagator idei tworzenia bibliotek wiejskich Towarzystwa Czytelni Ludowych
- Wiktor Brosz (1889-1967) - działacz polskiego i niemieckiego ruchu robotniczego, sołtys i wójt Lamkowa
Zabytki
- Barokowy kościół; wybudowany w 1748 roku
- Cmentarz parafialny; najstarsze zachowane nagrobki pochodzą z drugiej połowy XIX wieku.
- Kapliczki przydrożne z XIX w.
- kapliczka przydrożna późnobarokowa z drugiej poł. XVIII w.
- kapliczka neogotycka stojąca przy kościele z 1893 roku.
- Kapliczka zlokalizowana za dawnym budynkiem Towarzystwa Czytelni Ludowych
- Dawna siedziba Towarzystwa Czytelni Ludowych
- Zabytkowa chałupa nr 47 z XIX stulecia
Bibliografia
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo do druku podali Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Skurzyński Piotr, Warmia i polskie Dolne Prusy. Przewodnik turystyczny, Gdynia 2012.
Szlaki rowerowe powiatu olsztyńskiego i miasta Olsztyn, Białystok 2001.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Baza Informacji Lokalnej [data dostępu: 20.06.2014]
Ciekawe Mazury.pl [data dostępu: 20.06.2014]
Polska Niezwykła [data dostępu: 20.06.2014]
Dom Warmiński[data dostępu: 20.06.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 20.06.2014]
Przypisy
