Rezerwat Dęby Napiwodzkie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 5: | Linia 5: | ||
| rodzaj_rezerwatu= leśny | | rodzaj_rezerwatu= leśny | ||
|charakter_rezerwatu= | |charakter_rezerwatu= | ||
| − | | położenie= | + | | położenie= województwo warmińsko-mazurskie, powiat szczycieński, Jedwabno (gmina wiejska) |
| − | | data= 1989 | + | | data= 1989 r. |
| kod mapy= PL-WN | | kod mapy= PL-WN | ||
| powierzchnia= 37,11 ha | | powierzchnia= 37,11 ha | ||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
| sekundE= 00 | | sekundE= 00 | ||
}} | }} | ||
| − | '''Rezerwat przyrody Dęby Napiwodzkie''' – | + | '''Rezerwat przyrody Dęby Napiwodzkie''' – rezerwat utworzony na mocy Zarządzenia Ministra Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych z dnia 11 maja 1989 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M.P. Nr 17, poz. 120). Jest to rezerwat leśny (fitocenotycznym), utworzony na obszarze 37,11 ha. Przedmiotem ochrony w rezerwacie są zbiorowiska leśne wykształcone w postaci grądu, łęgu jesionowo-olszowego i boru mieszanego. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
[[Plik:deby napiwodzkie grad.jpg|250px|thumb|right|Grąd w rezerwacie Dęby Napiwodzkie]] | [[Plik:deby napiwodzkie grad.jpg|250px|thumb|right|Grąd w rezerwacie Dęby Napiwodzkie]] | ||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
[[Plik:granicznik deby napiwodzkie.jpg|250px|thumb|right|Granicznik płucnik w rezerwacie Dęby Napiwodzkie]] | [[Plik:granicznik deby napiwodzkie.jpg|250px|thumb|right|Granicznik płucnik w rezerwacie Dęby Napiwodzkie]] | ||
== Fizjogeografia terenu i szata roślinna == | == Fizjogeografia terenu i szata roślinna == | ||
| − | Rezerwat przyrody | + | Rezerwat przyrody Dęby Napiwodzkie położony jest na terenie [[Nadleśnictwo Jedwabno|Nadleśnictwa Jedwabno]], w odległości około 5 km na południowy-zachód od miejscowości [[Jedwabno]] w [[powiat szczycieński| powiecie szczycieńskim]]). Centralną część rezerwatu stanowi dobrze wyodrębniony, ciągnący się południkowo, subglacjalny wał ozowy wysokości około 10 m. Oz otoczony jest obniżeniami z licznymi rowami odwadniającymi, odprowadzającymi nadmiar wód do przepływającej bezpośrednio przy rezerwacie, po wschodniej jego stronie, rzeki [[Rzeka Czarna|Czarna]]. |
Największą część rezerwatu (wyniesienia) zajmuje zbiorowisko grądu, zaliczone do odmiany subatlantyckiej ''Stellario-Carpinetum'', mimo że obiekt ten położony jest poza naturalnym zasięgiem występowania buka. W wydzieleniach leśnych porośniętych przez to zbiorowisko występują liczne pomnikowe dęby, w wieku 300-350 lat oraz stare, około 200-letnie sosny. Niewielki fragment rezerwatu, w północno-zachodniej części obiektu, zajmuje bór mieszany pochodzenia antropogenicznego, na żyznym siedlisku lasu świeżego. Najbardziej oddalone od wału ozowego, położone w obniżeniach terenowych, zewnętrzne części rezerwatu zajmuje łęg jesionowo-olszowy ''Fraxino-Alnetum'' z olszami w wieku od 45-95 lat. <br/> | Największą część rezerwatu (wyniesienia) zajmuje zbiorowisko grądu, zaliczone do odmiany subatlantyckiej ''Stellario-Carpinetum'', mimo że obiekt ten położony jest poza naturalnym zasięgiem występowania buka. W wydzieleniach leśnych porośniętych przez to zbiorowisko występują liczne pomnikowe dęby, w wieku 300-350 lat oraz stare, około 200-letnie sosny. Niewielki fragment rezerwatu, w północno-zachodniej części obiektu, zajmuje bór mieszany pochodzenia antropogenicznego, na żyznym siedlisku lasu świeżego. Najbardziej oddalone od wału ozowego, położone w obniżeniach terenowych, zewnętrzne części rezerwatu zajmuje łęg jesionowo-olszowy ''Fraxino-Alnetum'' z olszami w wieku od 45-95 lat. <br/> | ||
== Zwierzęta == | == Zwierzęta == | ||
| − | Mimo że rezerwat | + | Mimo że rezerwat Dęby Napiwodzkie położony jest w odległości zaledwie 300 m od szosy Jedwabno-Nidzica, to stanowi teren dość odludny, na którym schronienie znajduje wiele gatunków zwierząt. Łącznie stwierdzono tu bytowanie 17 gatunków ssaków, 68 ptaków, 4 gadów, 4 płazów oraz 25 motyli. Wśród nich znajdują się gatunki bardzo rzadkie, zagrożone w Polsce i Europie (m.in. [[wilk]], [[wydra]], [[bóbr]]). |
<br/> | <br/> | ||
== Rośliny == | == Rośliny == | ||
| − | Dotychczas w rezerwacie | + | Dotychczas w rezerwacie Dęby Napiwodzkie i na terenie proponowanym do włączenia do rezerwatu stwierdzono 20 gatunków mszaków i 215 gatunków roślin naczyniowych. Występują tu m.in. gatunki objęte ścisłą ochroną: [[lilia złotogłów]], [[wawrzynek wilczełyko]] i [[podkolan biały]]. Ochroną częściową objęte są: [[kopytnik pospolity]], [[konwalia majowa]], [[kruszyna pospolita]] i [[marzanka wonna]]. Rzadkimi w skali kraju gatunkami, obecnymi w rezerwacie są: czartawa drobna, skrzyp zimowy, [[gwiazdnica długolistna]] i konietlica łąkowa. |
<br/> | <br/> | ||
== Grzyby == | == Grzyby == | ||
| − | W rezerwacie | + | W rezerwacie Dęby Napiwodzkie wyróżniono dotychczas ponad 100 gatunków porostów (grzybów zlichenizowanych). Ten stosunkowo niewielki obszar zabezpiecza populacje wielu rzadkich w kraju gatunków. Oprócz 14 gatunków chronionych oraz porostów zagrożonych wymarciem w skali kraju (36 gatunków) odnotowano tu liczną grupę taksonów charakterystycznych dla dobrze zachowanych zbiorowisk leśnych, w tym 14 gatunków mających status wskaźników niżowych lasów puszczańskich. Szczególnie interesująca jest lichenobiota starych dębów, obejmująca wiele gatunków bardzo rzadkich w kraju, m.in. [[Pałecznik]] (''Calicium adspersum''), ''Caloplaca lucifuga'', ''Chaenotheca phaeocephala'', ''Cliostomum corrugatum'' i ''Pertusaria flavida''. W rezerwacie występuje [[granicznik płucnik]] (''Lobaria pulmonaria''), dla którego leśnicy wyznaczyli strefę ochrony. Na szczególną uwagę zasługuje ''Buellia violaceofusca'' – gatunek podany niedawno jako nowy dla bioty krajowej, z jednego stanowiska na Pojezierzu Kaszubskim. W rezerwacie Dęby Napiwodzkie został stwierdzony w 2012 r. Na uwagę zasługuje obfite występowanie [[pawężnica łuseczkowata|pawężnicy łuseczkowatej]] (''Peltigera praetextata''), porostu objętego ścisłą ochroną, wymierającego w kraju (kategoria EN na czerwonej liście). |
| − | Dotychczas nie prowadzono szczegółowych badań grzybów wielkoowocnikowych | + | Dotychczas nie prowadzono szczegółowych badań grzybów wielkoowocnikowych występujących w rezerwacie. Na starych dębach częstym gatunkiem jest [[ozorek dębowy]] ''Fistulina hepatica''. W rezerwacie stwierdzono gatunki z czerwonej listy, rzadkie i zagrożone w skali kraju: ''Tremella foliacea'' i ''Pleurotus pulmonarius''. |
<br/> | <br/> | ||
== Ciekawostki == | == Ciekawostki == | ||
| − | Rezerwat | + | Rezerwat Dęby Napiwodzkie jest jednym z ogniw potencjalnego, specjalnego obszaru ochrony siedlisk Ostoja Napiwodzko-Ramucka w ramach programu [[Natura 2000]] (kod PLH280026). |
| + | <br/> | ||
| + | == Zobacz też == | ||
| + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody_Dęby_Napiwodzkie pl.wikipedia.org, Rezerwat przyrody Dęby Napiwodzkie] [21.04.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | H. Chudyba, Z. Endler | + | H. Chudyba, Z. Endler, ''Przyroda projektowanego rezerwatu Ostańce Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej'', "Chrońmy Przyr. Ojcz." 1987, nr 2, s. 52-61. |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | Dąbrowski Stanisław, Polakowski Benon, Wołos Lucjan, ''Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego'', Olsztyn 1999. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | Kubiak Dariusz, A. Zalewska, Fiedorowicz Grzegorz, ''Porosty i grzyby wielkoowocnikowe na tle zbiorowisk leśnych południowej Warmii i Mazur'', [w:] ''Dziedzictwo przyrodnicze Warmii, Mazur i Powiśla'', H. Ciecierska, C. Hołdyński (red.), : 181-191. Przewodnik do warsztatów terenowych 56. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego pt. “Interdyscyplinarne i aplikacyjne znaczenie nauk botanicznych”, Olsztyn 24-30 czerwca 2013 r. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | ''Plan Ochrony Rrezerwaty Przyrody | + | ''Plan Ochrony Rrezerwaty Przyrody "Dęby Napiwodzkie"''. [w:] Rozporządzenie Wojewody Warmińsko-Mazurskiego nr 45 z dnia 8 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia planów ochrony dla rezerwatów przyrody. Załącznik nr 15. Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego nr 190. Poz. 2673. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
Wersja z 10:47, 30 lip 2014
| Rezerwat przyrody Dęby Napiwodzkie | |
| | |
 Rezerwat Dęby Napiwodzkie - tablica informacyjna przed wejściem do rezerwatu | |
| Rodzaj rezerwatu | leśny |
| Państwo |  Polska
|
| Data utworzenia | 1989 r. |
| Powierzchnia | 37,11 ha ha |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Rezerwat przyrody Dęby Napiwodzkie | |
| Położenie na mapie Polski  Rezerwat przyrody Dęby Napiwodzkie | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Rezerwat przyrody Dęby Napiwodzkie – rezerwat utworzony na mocy Zarządzenia Ministra Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych z dnia 11 maja 1989 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M.P. Nr 17, poz. 120). Jest to rezerwat leśny (fitocenotycznym), utworzony na obszarze 37,11 ha. Przedmiotem ochrony w rezerwacie są zbiorowiska leśne wykształcone w postaci grądu, łęgu jesionowo-olszowego i boru mieszanego.
Spis treści
Fizjogeografia terenu i szata roślinna
Rezerwat przyrody Dęby Napiwodzkie położony jest na terenie Nadleśnictwa Jedwabno, w odległości około 5 km na południowy-zachód od miejscowości Jedwabno w powiecie szczycieńskim). Centralną część rezerwatu stanowi dobrze wyodrębniony, ciągnący się południkowo, subglacjalny wał ozowy wysokości około 10 m. Oz otoczony jest obniżeniami z licznymi rowami odwadniającymi, odprowadzającymi nadmiar wód do przepływającej bezpośrednio przy rezerwacie, po wschodniej jego stronie, rzeki Czarna.
Największą część rezerwatu (wyniesienia) zajmuje zbiorowisko grądu, zaliczone do odmiany subatlantyckiej Stellario-Carpinetum, mimo że obiekt ten położony jest poza naturalnym zasięgiem występowania buka. W wydzieleniach leśnych porośniętych przez to zbiorowisko występują liczne pomnikowe dęby, w wieku 300-350 lat oraz stare, około 200-letnie sosny. Niewielki fragment rezerwatu, w północno-zachodniej części obiektu, zajmuje bór mieszany pochodzenia antropogenicznego, na żyznym siedlisku lasu świeżego. Najbardziej oddalone od wału ozowego, położone w obniżeniach terenowych, zewnętrzne części rezerwatu zajmuje łęg jesionowo-olszowy Fraxino-Alnetum z olszami w wieku od 45-95 lat.
Zwierzęta
Mimo że rezerwat Dęby Napiwodzkie położony jest w odległości zaledwie 300 m od szosy Jedwabno-Nidzica, to stanowi teren dość odludny, na którym schronienie znajduje wiele gatunków zwierząt. Łącznie stwierdzono tu bytowanie 17 gatunków ssaków, 68 ptaków, 4 gadów, 4 płazów oraz 25 motyli. Wśród nich znajdują się gatunki bardzo rzadkie, zagrożone w Polsce i Europie (m.in. wilk, wydra, bóbr).
Rośliny
Dotychczas w rezerwacie Dęby Napiwodzkie i na terenie proponowanym do włączenia do rezerwatu stwierdzono 20 gatunków mszaków i 215 gatunków roślin naczyniowych. Występują tu m.in. gatunki objęte ścisłą ochroną: lilia złotogłów, wawrzynek wilczełyko i podkolan biały. Ochroną częściową objęte są: kopytnik pospolity, konwalia majowa, kruszyna pospolita i marzanka wonna. Rzadkimi w skali kraju gatunkami, obecnymi w rezerwacie są: czartawa drobna, skrzyp zimowy, gwiazdnica długolistna i konietlica łąkowa.
Grzyby
W rezerwacie Dęby Napiwodzkie wyróżniono dotychczas ponad 100 gatunków porostów (grzybów zlichenizowanych). Ten stosunkowo niewielki obszar zabezpiecza populacje wielu rzadkich w kraju gatunków. Oprócz 14 gatunków chronionych oraz porostów zagrożonych wymarciem w skali kraju (36 gatunków) odnotowano tu liczną grupę taksonów charakterystycznych dla dobrze zachowanych zbiorowisk leśnych, w tym 14 gatunków mających status wskaźników niżowych lasów puszczańskich. Szczególnie interesująca jest lichenobiota starych dębów, obejmująca wiele gatunków bardzo rzadkich w kraju, m.in. Pałecznik (Calicium adspersum), Caloplaca lucifuga, Chaenotheca phaeocephala, Cliostomum corrugatum i Pertusaria flavida. W rezerwacie występuje granicznik płucnik (Lobaria pulmonaria), dla którego leśnicy wyznaczyli strefę ochrony. Na szczególną uwagę zasługuje Buellia violaceofusca – gatunek podany niedawno jako nowy dla bioty krajowej, z jednego stanowiska na Pojezierzu Kaszubskim. W rezerwacie Dęby Napiwodzkie został stwierdzony w 2012 r. Na uwagę zasługuje obfite występowanie pawężnicy łuseczkowatej (Peltigera praetextata), porostu objętego ścisłą ochroną, wymierającego w kraju (kategoria EN na czerwonej liście).
Dotychczas nie prowadzono szczegółowych badań grzybów wielkoowocnikowych występujących w rezerwacie. Na starych dębach częstym gatunkiem jest ozorek dębowy Fistulina hepatica. W rezerwacie stwierdzono gatunki z czerwonej listy, rzadkie i zagrożone w skali kraju: Tremella foliacea i Pleurotus pulmonarius.
Ciekawostki
Rezerwat Dęby Napiwodzkie jest jednym z ogniw potencjalnego, specjalnego obszaru ochrony siedlisk Ostoja Napiwodzko-Ramucka w ramach programu Natura 2000 (kod PLH280026).
Zobacz też
pl.wikipedia.org, Rezerwat przyrody Dęby Napiwodzkie [21.04.2014]
Bibliografia
H. Chudyba, Z. Endler, Przyroda projektowanego rezerwatu Ostańce Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej, "Chrońmy Przyr. Ojcz." 1987, nr 2, s. 52-61.
Dąbrowski Stanisław, Polakowski Benon, Wołos Lucjan, Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego, Olsztyn 1999.
Kubiak Dariusz, A. Zalewska, Fiedorowicz Grzegorz, Porosty i grzyby wielkoowocnikowe na tle zbiorowisk leśnych południowej Warmii i Mazur, [w:] Dziedzictwo przyrodnicze Warmii, Mazur i Powiśla, H. Ciecierska, C. Hołdyński (red.), : 181-191. Przewodnik do warsztatów terenowych 56. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego pt. “Interdyscyplinarne i aplikacyjne znaczenie nauk botanicznych”, Olsztyn 24-30 czerwca 2013 r.
Plan Ochrony Rrezerwaty Przyrody "Dęby Napiwodzkie". [w:] Rozporządzenie Wojewody Warmińsko-Mazurskiego nr 45 z dnia 8 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia planów ochrony dla rezerwatów przyrody. Załącznik nr 15. Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego nr 190. Poz. 2673.
