Katolicka Szkoła Polska w Pluskach: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Osiągnięcia) |
|||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|Adres = Pluski | |Adres = Pluski | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Katolicka Szkoła Polska w Pluskach''' – prywatna szkoła z polskim językiem wykładowym w byłych [[Prusy Wschodnie| Prusach Wschodnich]]. Powstała w 1930 r. i działała do 1937 r. Kierownikiem szkoły był | + | ''' Katolicka Szkoła Polska w Pluskach''' – prywatna szkoła z polskim językiem wykładowym w byłych [[Prusy Wschodnie| Prusach Wschodnich]]. Powstała w 1930 r. i działała do 1937 r. Kierownikiem szkoły był [[Robert Gransicki]].<br/><br/> |
== Historia == | == Historia == | ||
| − | Początki nauki w języku polskim w [[Pluski|Pluskach]] sięgają lipca 1920 r. Wtedy to decyzją Komisji Międzysojuszniczej powołana została polska szkoła. Uczyło się w niej 15 uczniów, jednak ich liczba rosła, osiągając nawet wskaźnik 55 osób. Nauczycielem szkoły był [[Marian Karasiewicz]]. Po przegranym plebiscycie na Warmii i Mazurach w roku 1920 szkołę zamknięto, pozostała tylko polska biblioteka. | + | Początki nauki w języku polskim w [[Pluski|Pluskach]] sięgają lipca 1920 r. Wtedy to decyzją Komisji Międzysojuszniczej powołana została polska szkoła. Uczyło się w niej 15 uczniów, jednak ich liczba rosła, osiągając nawet wskaźnik 55 osób. Nauczycielem szkoły był [[Marian Karasiewicz]]. Po przegranym [[Plebiscyt na Warmii i Mazurach|plebiscycie na Warmii i Mazurach]] w roku 1920 szkołę zamknięto, pozostała tylko polska biblioteka. |
| − | + | 13 stycznia 1930 r. otwarto ponownie polską szkołę w Pluskach. Zajęcia lekcyjne odbywały się w wynajętej u gospodarza Franciszka Weicherta izbie. Kierownikiem szkoły został nauczyciel przybyły z Kartuz – [[Robert Gransicki]]. | |
| − | Gransicki | + | |
| + | W 1932 r. wybudowano budynek szkolny, przy którym zorganizowano boisko sportowe i ogródek. W budynku działała szkoła, przedszkole oraz świetlica. | ||
| + | Gransicki zajmował się ogrodnictwem i pszczelarstwem, założył małą elektrownię oraz uczył dzieci budować kajaki. | ||
| + | |||
| + | 26 maja 1937 r. zamknięto szkołę w Pluskach, w wyniku sprzeciwu Niemców wobec działalności polskiej szkoły i nauczyciela. Gransickiego przeniesiono do pracy w szkole polskiej w Głomsku. | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 28: | Linia 32: | ||
== Uczniowie i absolwenci == | == Uczniowie i absolwenci == | ||
| − | Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w Prusach Wschodnich. Do szkoły w Pluskach uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach | + | Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w Prusach Wschodnich. Do szkoły w Pluskach uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach 1930–1937 stan liczebny uczniów przedstawiał się następująco: |
* 1930 – 19 osób | * 1930 – 19 osób | ||
* 1931 – 21 osób | * 1931 – 21 osób | ||
| Linia 39: | Linia 43: | ||
Absolwentami Szkoły Polskiej w Pluskach są: Franciszek Baca, Anna i Franciszek Danich, Franciszka, Marta i Jan Frank, Adalbert i Paweł Jaschinscy, Franciszek Juszczak, Maria i Paweł Kensbok, Franciszka, Konrad i Paweł Lilienthal, Marta, Urszula, Bruno i Jan Małaszewscy, Franciszek Moczyński, Adelheit i Leokadia Popławskie, Franz i Paweł Rogala, Jan i Paweł Ryszyccy, August, Jan, Marta i Paweł Wieczorkowie. | Absolwentami Szkoły Polskiej w Pluskach są: Franciszek Baca, Anna i Franciszek Danich, Franciszka, Marta i Jan Frank, Adalbert i Paweł Jaschinscy, Franciszek Juszczak, Maria i Paweł Kensbok, Franciszka, Konrad i Paweł Lilienthal, Marta, Urszula, Bruno i Jan Małaszewscy, Franciszek Moczyński, Adelheit i Leokadia Popławskie, Franz i Paweł Rogala, Jan i Paweł Ryszyccy, August, Jan, Marta i Paweł Wieczorkowie. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Tablica pamiątkowa == | == Tablica pamiątkowa == | ||
| Linia 55: | Linia 56: | ||
Ziemi Warmińskiej". | Ziemi Warmińskiej". | ||
| + | |||
| + | == Ciekawostki == | ||
| + | W 1939 r. Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię przekazało budynek szkoły polskiej parafii w [[Orzechowo |Orzechowie]] na kaplicę. Obecnie budynek szkoły polskiej stanowi jeden z zachowanych zabytków wsi [[Pluski]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 14:31, 10 maj 2014
| Katolicka Szkoła Polska w Pluskach | |
| | |
![Nauczyciel Robert Gransicki, źródło: Głomsk [29.03.2014]](/index.php/Plik:Gransicki_r.jpg) Nauczyciel Robert Gransicki, źródło: Głomsk [29.03.2014]
| |
| Data założenia: | 13 stycznia 1930 r. |
| Poziom szkoły: | podstawowy |
| Adres: | Pluski |
Katolicka Szkoła Polska w Pluskach – prywatna szkoła z polskim językiem wykładowym w byłych Prusach Wschodnich. Powstała w 1930 r. i działała do 1937 r. Kierownikiem szkoły był Robert Gransicki.
Spis treści
Historia
Początki nauki w języku polskim w Pluskach sięgają lipca 1920 r. Wtedy to decyzją Komisji Międzysojuszniczej powołana została polska szkoła. Uczyło się w niej 15 uczniów, jednak ich liczba rosła, osiągając nawet wskaźnik 55 osób. Nauczycielem szkoły był Marian Karasiewicz. Po przegranym plebiscycie na Warmii i Mazurach w roku 1920 szkołę zamknięto, pozostała tylko polska biblioteka.
13 stycznia 1930 r. otwarto ponownie polską szkołę w Pluskach. Zajęcia lekcyjne odbywały się w wynajętej u gospodarza Franciszka Weicherta izbie. Kierownikiem szkoły został nauczyciel przybyły z Kartuz – Robert Gransicki.
W 1932 r. wybudowano budynek szkolny, przy którym zorganizowano boisko sportowe i ogródek. W budynku działała szkoła, przedszkole oraz świetlica. Gransicki zajmował się ogrodnictwem i pszczelarstwem, założył małą elektrownię oraz uczył dzieci budować kajaki.
26 maja 1937 r. zamknięto szkołę w Pluskach, w wyniku sprzeciwu Niemców wobec działalności polskiej szkoły i nauczyciela. Gransickiego przeniesiono do pracy w szkole polskiej w Głomsku.
Cele i zadania
Szkoła działała na podstawie Ordynacji dotyczącej uregulowania szkolnictwa dla mniejszości polskiej w państwie pruskim, która weszła w życie 21 lutego 1929 r.
Kadra pedagogiczna
Jedynym kierownikiem i jednocześnie nauczycielem szkoły był:
- Robert Gransicki
Osiągnięcia
Przy szkole w Pluskach 22 września 1935 r. zorganizowano pierwsze mistrzostwa Polaków z Warmii w siatkówce. Udział w nich wzięły drużyny żeńskie: z Nowej Kaletki, Olsztyna, Unieszewa oraz drużyny męskie z: Jarot, Nowej Kaletki, Olsztyna, Unieszewa i Plusk.
Uczniowie i absolwenci
Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w Prusach Wschodnich. Do szkoły w Pluskach uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach 1930–1937 stan liczebny uczniów przedstawiał się następująco:
- 1930 – 19 osób
- 1931 – 21 osób
- 1932 – 19 osób
- 1933 – 20 osób
- 1934 – 13 osób
- 1935 – 12 osób
- 1936 – 7 osób
- 1937 – 7 osób
Absolwentami Szkoły Polskiej w Pluskach są: Franciszek Baca, Anna i Franciszek Danich, Franciszka, Marta i Jan Frank, Adalbert i Paweł Jaschinscy, Franciszek Juszczak, Maria i Paweł Kensbok, Franciszka, Konrad i Paweł Lilienthal, Marta, Urszula, Bruno i Jan Małaszewscy, Franciszek Moczyński, Adelheit i Leokadia Popławskie, Franz i Paweł Rogala, Jan i Paweł Ryszyccy, August, Jan, Marta i Paweł Wieczorkowie.
Tablica pamiątkowa
W 2004 r. na budynku byłej szkoły polskiej w Pluskach umieszczono pamiątkową tablicę z napisem:
"W tym budynku
W latach 1930-1937
Mieściła się polska szkoła
Świadectwo polskości
Ziemi Warmińskiej".
Ciekawostki
W 1939 r. Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię przekazało budynek szkoły polskiej parafii w Orzechowie na kaplicę. Obecnie budynek szkoły polskiej stanowi jeden z zachowanych zabytków wsi Pluski.
Bibliografia
Filipkowski Tadeusz, Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945-1960, Warszawa 1978.
Koziełło-Poklewski Bohdan, Wrzesiński Wojciech, Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1919-1939, Olsztyn 1980.
Lewandowska Izabela, Chłosta Jan, Śladami polskich szkół na południowej Warmii w latach 1929-1939. W 80-lecie ich utworzenia, Olsztyn 2010.
pluski.com.pl [20.04.2014]
Radziszewska Maria, "Święto Dziecka" w polskich szkołach na Warmii (1929-1939), [w:] Dziecko w historii - wątek korczakowski, (red.) Elwira Jolanta Kryńska, Agnieszka Suplicka, Urszula Wróblewska, Białystok 2013.
