Krzywe (gmina Mrągowo)

Krzywe
Cmentarz ewangelicki. Fot. Robert Wróbel. Źródło: www.it.mragowo.pl [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	mrągowski
Gmina	Mrągowo
Sołectwo	Krzywe
Liczba ludności (2010)	193
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Tablice rejestracyjne	NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Krzywe
Położenie na mapie Polski Krzywe
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Krzywe (Kromienica, niem. Krummendor, Kromenitze) – wieś sołecka w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 193 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Marzena Kołodziejczyk.

Położenie

Wies leży nieopodal jeziora o tej samej nazwie, w odległości ok. 7 km od Mrągowa.

Dzieje miejscowości

W 1437 r. mieszkańcy Krzywych świadczyli 6 służb. Wówczas wieś nazywała się Kromienica. Przez następne 100 lat w źródłach nie wymieniano miejscowości. Prawdopodobnie została zniszczona w czasie wojny trzynastoletniej. Pierwsza nazwa miejscowości pochodzi od pruskiego „krumo” lub litewskiego „krumai” – krzaki. Obecna nazwa pochodzi od jeziora, nad którym leży wieś. W 1549 r. starosta sześcieński Jerzy von Rechenberg wystawił przywilej na założenie nowej wsi na 60 włókach. 6 włók sołeckich ofiarowano Mikołajowi i Pedynskiemu. Sołtysi otrzymali prawo założenia karczmy. Wieś od 1565 r. należała do rodu von der Groeben. Jej właścicielem był także Otto von der Groeben. W 1698 r. we wsi żyli sami Polacy. W XVII i XVIII w. wieś została dotknięta różnymi klęskami, co spowodowało, że 45 łanów należało obsadzić na nowo.

Pierwsza szkoła powstała tutaj w latach 1737–1740. W 1818 r. nauczał w niej w języku polskim Krystian Liba.

Liczba gospodarstw i mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1785 r. – 31 gospodarstw

• 1815 r. – 32 gospodarstw, 220 osób

• 1838 r. – 25 gospodarstw, 282 osób

• 1939 r. – 348 osób

Gospodarka

We wsi działają gospodarstwa agroturystyczne.

Kultura

W Krzywym wybudowano boisko z placem zabaw. Działa tu także świetlica.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Matki Bożej Saletyńskiej w Mrągowie i parafii greckokatolickiej pw. Świętego Bazylego Wielkiego w Kętrzynie.

Zabytki

We wsi zachowały się dwa cmentarze ewangelickie.

Bibliografia

Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IV, Warszawa 1883.
Informacja Turystyczna Mrągowa [12.09.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [23.07.2014]