Lamkowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia) |
|||
| Linia 34: | Linia 34: | ||
W 2010 roku miejscowość była zamieszkana przez 459 osób. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Marcin Czadek]]<ref>[http://barczewo.bip.net.pl/?a=972 barczewo.bip.net.pl] [20.06.2014]</ref>. | W 2010 roku miejscowość była zamieszkana przez 459 osób. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Marcin Czadek]]<ref>[http://barczewo.bip.net.pl/?a=972 barczewo.bip.net.pl] [20.06.2014]</ref>. | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | + | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Miejscowość jest położona na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olsztyńskim]] nad jeziorem [[Jezioro Wadąg|Wadąg]], w odległości 13 km na północny wschód od [[Olsztyn|Olsztyna]], 11 km od [[Barczewo|Barczewa]]. | Miejscowość jest położona na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olsztyńskim]] nad jeziorem [[Jezioro Wadąg|Wadąg]], w odległości 13 km na północny wschód od [[Olsztyn|Olsztyna]], 11 km od [[Barczewo|Barczewa]]. | ||
| Linia 70: | Linia 66: | ||
*dawna siedziba Towarzystwa Czytelni Ludowych | *dawna siedziba Towarzystwa Czytelni Ludowych | ||
*zabytkowa chałupa nr 47 z XIX stulecia | *zabytkowa chałupa nr 47 z XIX stulecia | ||
| + | |||
| + | ==Galeria zdjęć== | ||
| + | <gallery mode=packed widths=300px heights=300px class="left"> | ||
| + | File: Budynek dawnego Towarzystwa Czytelni Ludowych w Lamkowie.jpg|<center>Budynek dawnego Towarzystwa Czytelni Ludowych w Lamkowie.<br>Fot. Tadeusz Plebański. Źródło: [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#1505/pl/p/lamkowo_-_dawne_towarzystwo_czytelni_ludowych ciekawemazury.pl] | ||
| + | File: Pomnik ofiar I wojny światowej w Lamkowie.jpg|<center>Pomnik ofiar I wojny światowej w Lamkowie.<br>Fot. Jacek Jaworski. Źródło: [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#1504/pl/p/lamkowo_-_pomnik_ofiar_i_wojny_sw. ciekawemazury.pl] | ||
| + | File:Lamkowo. Kapliczka przydrożna.jpg|<center>Lamkowo. Kapliczka przydrożna.<br>Fot. Tadeusz Plebański. Źródło: [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#472/pl/p/lamkowo_-_zabytkowy_kosciol_par._p.w._sw._mikolaja ciekawemazury.pl] | ||
| + | </gallery> | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
Wersja z 13:21, 5 mar 2015
| Lamkowo | |
| | |
 Kościół pw. św. Mikołaja w Lamkowie.
Fot. Tadeusz Plebański. Źródło: www.ciekawemazury.pl | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Barczewo |
| Liczba ludności (2010) | 459 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Lamkowo | |
| Położenie na mapie Polski  Lamkowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Lamkowo (niem. Lemkendorf) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Barczewo. Do 1954 roku wieś stanowiła siedzibę gminy Lamkowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
W 2010 roku miejscowość była zamieszkana przez 459 osób. Obecnie funkcję sołtysa pełni Marcin Czadek[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim nad jeziorem Wadąg, w odległości 13 km na północny wschód od Olsztyna, 11 km od Barczewa.
Dzieje miejscowości
Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z 13 kwietnia 1333 roku, kiedy to w Lidzbarku Warmińskim biskup Jan Stryprock wydał zgodę na założenie karczmy w osadzie Brunsdorf – a więc w ówczesnym Lamkowie. Odbiorcą przywileju był Prus – Heneko Wegner.
Lokacja wsi miała natomiast miejsce 13 kwietnia 1363 roku. Wkrótce we wsi wzniesiono drewniany kościół. W tym czasie w Lamkowie mieszkał sołtys i karczmarz. Wieś dotkliwie ucierpiała w okresie wojny polsko-krzyżackiej w latach 1519–1521. Lamkowo spłonęło w 1521 roku, co stało się bezpośrednim powodem znacznego wyludnienia miejscowości. W 1533 roku wieś ponownie spłonęła. Lamkowo było całkowicie opuszczoną wsią – pozostał w niej jedynie sołtys. Miejscowość znalazła się w grupie wsi przeznaczonych do ponownej kolonizacji. W 1569 roku biskup warmiński Stanisław Hozjusz w opuszczonej wsi nadał 7 włók sołeckich dwóm braciom – Maciejowi i Franciszkowi Jagiełkom. Jagiełkowie zobowiązali się do obsadzenia Lamkowa chłopami. Kolejny biskup Marcin Kromer postanowił rozwiązać problem braku miejscowej świątyni – pierwszy kościół padł ofiarą pożarów. 11 października 1574 roku Kromer nadał dodatkowe 4 włóki dla kościoła. Wyznaczył również proboszcza. Do parafii w Lamkowie przyłączono również Derc, Wierzkup, Kronowo, Parlezę. Kościół w Lamkowie wzniesiono w 1574 roku. W 1582 roku biskup Kromer ponowił lokację wsi.
Pierwsza szkoła w Lamkowie funkcjonowała już przed 1582 rokiem. W 1584 roku w kolejnym przywileju lokacyjnym wymieniony został proboszcz Łukasz Kaszyński oraz burmistrz Barczewa dzierżawiący w tym czasie miejscową karczmę. 28 czerwca 1624 po raz kolejny odnowiono lokację Lamkowa.
W roku 1656 wieś liczyła 70 włók. W tym czasie w Lamkowie działały już dwie karczmy. W latach 60. XVII stulecia miejscowość miała trzech sołtysów: Jana Rogalę, Marcin Łykina i Mateusza Wypycha. W 1686 roku przebudowano kościół. W 1737 roku miejscowy kościół znajdował się w złym stanie – ówczesny biskup Krzysztof Andrzej Jan Szembek zainicjował budowę nowej świątyni. 5 lipca 1748 roku budowlę konsekrował biskup Adam Stanisław Grabowski. Jednak w 1830 roku kościół ponownie został strawiony przez pożar. Odbudowa zakończyła się w 1831 roku.
Edukacja
Kultura
- Dom Artysty – prywatna galeria sztuki założona w 2002 roku przez Teresę Walczak-Wikiert i Roberta Zdzisława Cieślikiewicza. Galeria znajduje się w dawnym budynku Towarzystwa Czytelni Ludowych. Dla zwiedzających przygotowywane są wystawy malarstwa, rzeźby, rysunku praktycznie wszystkich technik artystycznych i rękodzielniczych.
Ludzie związani z miejscowością
- Franciszek Szczepański (1842–1907) – bibliotekarz, warmiński działacz społeczny, propagator idei tworzenia bibliotek wiejskich Towarzystwa Czytelni Ludowych
- Wiktor Brosz (1889–1967) – działacz polskiego i niemieckiego ruchu robotniczego, sołtys i wójt Lamkowa
Zabytki
- barokowy kościół – wybudowany w 1748 roku
- cmentarz parafialny; najstarsze zachowane nagrobki pochodzą z drugiej połowy XIX w.
- kapliczki przydrożne z XIX w.
- kapliczka przydrożna późnobarokowa z drugiej połowy XVIII w.
- kapliczka neogotycka stojąca przy kościele z 1893 roku
- kapliczka zlokalizowana za dawnym budynkiem Towarzystwa Czytelni Ludowych
- dawna siedziba Towarzystwa Czytelni Ludowych
- zabytkowa chałupa nr 47 z XIX stulecia
Galeria zdjęć
Budynek dawnego Towarzystwa Czytelni Ludowych w Lamkowie.
Fot. Tadeusz Plebański. Źródło: ciekawemazury.pl
Pomnik ofiar I wojny światowej w Lamkowie.
Fot. Jacek Jaworski. Źródło: ciekawemazury.pl
Lamkowo. Kapliczka przydrożna.
Fot. Tadeusz Plebański. Źródło: ciekawemazury.pl
Przypisy
- ↑ barczewo.bip.net.pl [20.06.2014]
Bibliografia
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo do druku podali Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Skurzyński Piotr, Warmia i polskie Dolne Prusy. Przewodnik turystyczny, Gdynia 2012.
Szlaki rowerowe powiatu olsztyńskiego i miasta Olsztyn, Białystok 2001.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
barczewo.bil-wm.pl [20.06.2014]
ciekawemazury.pl [20.06.2014]
polskaniezwykla.pl [20.06.2014]
domwarminski.pl[20.06.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [20.06.2014]
