Pozycja Jezior Mazurskich

Guzianka
Schron bierny w okolicy śluzy Guzianka gm. Ruciane-Nida. Fot. Adam Płoski.
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Ruciane-Nida
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Guzianka
Położenie na mapie Polski Guzianka
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Pozycja Jezior Mazurskich – pierwsza linearna fortyfikacja nowożytna na terenie Mazur. W 1898 roku opracowano projekt wzmocnienia systemu istniejących w regionie umocnień, wykorzystujący dogodne ukształtowanie terenu oraz lasy, bagna i jeziora.

Historia i rodzaje umocnień

Nową pozycję na południu przedłużały fortyfikacje Szczycieńskiej Pozycji Leśnej, a na północy Pozycja Węgorapy. Zasadnicze prace fortyfikacyjne w ramach pozycji przeprowadzono w latach 1900-1905.

Kluczowymi węzłami obrony Pozycji Jezior Mazurskich były: Grupa Kula – Most Kula, Grupa Szymonka, Grupa Zielony Gaj, Grupa Mikołajki, Grupa Guzianka, Grupa Ruciane-Nida. Składały się one początkowo z 23 obiektów. Standardowym elementem węzłów oporu były tzw. dzieła piechoty w kształcie trapezowej fortyfikacji ziemnej z centralnym schronem chroniącym przed skutkami ognia artylerii. Dochodziły do tego ziemne lub wybetonowane otwarte stanowiska ogniowe ckm i artylerii.

Jako wsparcie artyleryjskie punktów oporu zastosowano baterie przewoźnych wieżyczek pancernych. Całość stanowiła punkt oporu piechoty w sile 1-2 kompanii. Do 1902 roku wybudowano także 5 betonowych wież ckm (3 w Rucianym i Guziance oraz 2 broniące mostu drogowego w Mikołajkach). Po wybudowaniu w Mikołajkach mostu kolejowego w 1911 roku zabezpieczono go dwoma blokhauzami strzeleckimi. W Mikołajkach wzniesiono także obiekty osłaniające most kolejowy – 2 stanowiska ogniowe na wschodnim przyczółku mostowym, które były osłonięte kratami fortecznymi (obecnie zachowane pozostałości).

Wykorzystanie w walce

Fortyfikacje Pozycji Jezior Mazurskich zostały z powodzeniem wykorzystane przez oddziały niemieckie w walce podczas I wojny światowej. Walki na przedpolach Rucianego toczyły się zimą 1914/15 roku. Jednostki niemieckie powstrzymały wówczas Rosjan.

W okresie międzywojennym umocnienia nieznacznie rozbudowywano, m.in. rozbudowę umocnień Mikołajek zakończono w 1925 roku wznosząc schron bojowy. Do poważniejszych prac doszło dopiero w końcowym okresie drugiej wojny światowej, w 1944 r. Wykonano wówczas ciągły rów przeciwczołgowy i fragmentaryczne umocnienia polowe wzmocnione nielicznymi tzw. Kochbunkrami. Tak jak i inne umocnienia obszaru Wielkich Jezior, pozycje tę porzucono w styczniu 1945 roku praktycznie bez walki.