Sandacz

Sandacz pospolity
Sander lucioperca`
Linnaeus, 1758
Sander lucioperca Linnaeus, 1758
Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	okoniokształtne
Rodzina	okoniowate
Rodzaj	Sander
Gatunek	Sandacz pospolity
Synonimy
Centropomus sandat Lacepède, 1802 Lucioperca linnei Malm, 1877 Lucioperca lucioperca Linnaeus, 1758 Lucioperca sandra Cuvier, 1828 Perca lucioperca Linnaeus, 1758 Stizostedion lucioperca Linnaeus, 1758 Stizostedion luciperca Linnaeus, 1758 Stizostedium lucioperca Linnaeus, 1758

Sandacz pospolity, sandacz (Sander lucioperca) – gatunek słodkowodnej, drapieżnej ryby okoniokształtnej, z rodziny okoniowatych (Percidae).

Sandacz. Fot. eLNuko. Źródło: Commons Wikimedia

Morfologia

Sandacze wyróżniają się zdecydowanie wydłużonym ciałem i małą głową, grzbiet maja zielono-szary kolor, a brzuch biały. Występują ciemne, poprzeczne smugi, zamieszczone po bokach ciała. Sandacz wyróżnia się także dwiema stykającymi się ze sobą płetwami grzbietowymi, które rzadko są od siebie oddalone. Do specyficznych cech tej ryby zaliczamy również liczne, ciemne plamy, które zaobserwować można na błonach pomiędzy promieniami płetw grzbietowych i ogonowej. Niesamowity wygląd nadają sandaczowi lekko opalizujące oczy, które w nocy, w świetle latarki, świecą na czerwono.

Odżywianie

Aktywny jest wieczorem, szczególnie po zachodzie słońca, w nocy oraz nad ranem. Dobrze widzi w ciemności. Wylęg żywi się planktonem, przy długości 3–4 cm zaczyna polować na narybek innych ryb, przy długości 5–10 cm staje się typowym drapieżnikiem.
Wąskie gardło sprawia, iż podstawowym pokarmem dorosłego sandacza są stynki i ukleje, czasami małe leszcze i karpie. Sandacz odżywia się dwa razy w ciągu doby – najpierw o brzasku, a potem tuż przed zachodem, najczęściej przed samym zmrokiem.

Występowanie

Stawy i wszelkiego rodzaju wyrobiska, jeziora, zbiorniki zaporowe, rzeki średnie nizinne, rzeki wielkie nizinne, przybrzeżne strefy Morza Bałtyckiego.

Tarło

Trze się w kwietniu i maju przy temperaturze około 12 °C. Tarło odbywa się zazwyczaj w płytkiej wodzie o głębokości około 1 m, jednak w niektórych jeziorach ikra może być składana nawet na głębokości kilkunastu metrów. Samiec buduje prymitywne gniazdo wśród korzeni roślin lub zatopionych gałęzi, samica składa do niego średnio 200 000–300 000 ziaren ikry o średnicy 0,8–1,5 mm. Ikra ma barwę jasnożółtą i jest kleista. Samiec strzeże gniazda, chroniąc ikrę oraz świeżo wykluty wylęg przed zamuleniem oraz zapewnia stały dopływ czystej, natlenionej wody. Okres inkubacji przy temp. 10 °C wynosi 12 dni, przy temp. 20 °C skraca się do 3 dni. Świeżo wyklute larwy sandacza wykazują dużą wrażliwość na zbyt silne oświetlenie, które może spowodować nawet ich śmierć. W wieku 4 lat sandacz osiąga średnio 50–60 cm długości i 1,5–2 kg masy ciała.

Ochrona i zagrożenie

Kategoria zagrożenia (CKGZ), do której został zakwalifikowany sandacz wskazuje, że w tej chwili nie ma żadnych obaw o przyszłość tego gatunku.

• Okres ochronny: od 1 stycznia do 31 maja
• Wymiar ochronny: 50 cm
• Dobowy limit połowu: 2 sztuki (razem z boleniem, karpiem, lipieniem, amurem, pstrągiem potokowym, szczupakiem, brzaną).

Znaczenie gospodarcze

Ma duże znaczenie gospodarcze, jest często hodowany w stawach rybnych. Chętnie jest łowiony przez wędkarzy na spinning oraz żywą i martwą rybę.

Bibliografia

Sandacz pospolity, pl.wikipedia.org [28.08.2014]
wedkuje.pl [28.08.2014]