Świątki

Świątki
Współczesne Świątki. Fot. Karavanni Zyntek. Źródło: Commons Wikimedia [dostęp: 14.12.2014]
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Świątki
Liczba ludności (2010)	873
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Świątki
Położenie na mapie Polski Świątki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Świątki (niem. Heiligenthal) – wieś gminna położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Świątki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 873 mieszkańców. Obecnie funkcję wójta sprawuje Marek Wyrębiak .

Położenie

Miejscowość jest położona na Warmii, w odległości 26 km od Olsztyna.

Dzieje miejscowości

Świątki powstały na obszarze dawnej osady pruskiej. Nazwa wsi ma nawiązywać do niemieckiego tłumaczenia pruskiej nazwy. Miejscowość została założona przez Henryka z Lutr między 1333 a 1343 rokiem jako wieś czynszowa. Informacja dotycząca wsi pojawia się następnie w 1347 roku. Miejscowość występuje wówczas jako wieś parafialna. Miejscowy kościół został konsekrowany pod koniec XIV stulecia przed biskupa Henryka Sorboma. Potwierdzenie przywileju lokacyjnego nastąpiło w roku 1365.

Wystawcą dokumentu był ówczesny biskup warmiński Jan Stryprock. Świątki nie zostały oszczędzone w XV–XVI wieku w okresie konfliktów między Polską a zakonem krzyżackim. Wieś padała ofiarą pożarów, rabunków i konfiskat. W 1606 roku wybudowano drugi kościół pw. św. Mateusza. W XVII stuleciu pojawiło się nowe zagrożenie w postaci wojen polsko-szwedzkich, w wyniku których miejscowość dotkliwie ucierpiała.

W 1688 roku Świątki obejmowały 53 włóki. Wieś była zamieszkana przez 13 chłopów, 8 zagrodników i rzemieślnika. Na czele miejscowości stał sołtys. W 1783 roku miejscowość liczyła 210 mieszkańców i składała się z 39 budynków mieszkalnych. Pod koniec XIX stulecia podjęto decyzję o rozbiórce kościoła pw. św. Mateusza. W 1939 roku Świątki liczyły 713 mieszkańców.

W miejscowości działa apteka, niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, gabinet weterynaryjny, gabinet stomatologiczny. Gmina Świątki jest zrzeszona w stowarzyszeniach: Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich oraz Warmiński Związek Gmin.

Kultura

• Gminna Biblioteka Publiczna

Religia

• Parafia pw. św. Kosmy i św. Damiana w Świątkach

Ludzie związani z miejscowością

• Krzysztof Becla – rzeźbiarz
• Tomasz Kotowski – rzeźbiarz
• Henryk Pięknik – rzeźbiarz
• Wojciech Ciarkowski

Sport

• Gminne Zrzeszenie – Ludowe Zespoły Sportowe
• hala sportowa

Edukacja

• Przedszkole Samorządowe w Świątkach
• Szkoła Podstawowa im. Majora H. Sucharskiego w Świątkach
• Gimnazjum Publiczne im. Jana Pawła II

Turystyka

• Rezerwat Kwiecewo

Zabytki

• dawny pałacyk myśliwski z XIX w.; obecnie siedziba ośrodka zdrowia
• kościół pw. św. Kosmy i św. Damiana
• dom parafialny wzniesiony w XIX w.
• budynek dawnej plebanii z XVIII w.
• kapliczka przydrożna, wniesiona w stylu neogotyckim w 1916 r.
• neobarokowa kapliczka przydrożna (XIX w.)
• kapliczka przydrożna z czerwonej cegły (XIX w.)
• kapliczka z dzwonniczką z 1894 r.
• kapliczka zlokalizowana przy kościele pw. św Kosmy i św. Damiana
• kapliczka neogotycka

Przypisy

<references>

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2010-2011.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Danych Lokalnych GUS [14.12.2014].
Biblioteka Publiczna w Świątkach [14.12.2014].
Baza Informacji Lokalnej [14.12.2014].
domwarminski.pl [14.12.2014].