Świątki (gmina wiejska)

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Gmina Świątki

Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Rodzaj gminy wiejska
Wójt Sławomir Kowalczyk
Powierzchnia 164,15 km²
Liczba sołectw 13
Liczba miejscowości 22
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia
4209
26 osób/km²
Strefa numeracyjna 89
Tablice rejestracyjne NOL
TERYT 2814122
Urząd gminy
Świątki 87 11-008 Świątki
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Świątki – gmina wiejska położona w centralnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w północno-zachodniej części powiatu olsztyńskiego. Siedziba gminy znajduje się w Świątkach. Gmina rolnicza, o dużej powierzchni użytków rolnych w ogólnej powierzchni gminy. Władzę w gminie sprawuje wójt Sławomir Kowalczyk[1].

Powierzchnia gminy

Gmina wiejska Świątki zajmuje powierzchnię 164,15 km2[2], w tym:

  • użytki rolne: 78,2% (12843 ha)
  • lasy: 13,1% (2160 ha)
  • wody: 1,2% (202 ha)

Gmina stanowi 5,8% powierzchni powiatu olsztyńskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:

Kościół pw. św. Mateusza w Różynce. Fot. Maniek89. Źródło: Commons Wikimedia
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
liczba 4209 100 2055 48,8 2154 51,2
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
26 13 13

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Świątki wynosiło -13 osób[2], co stanowi 2,4% migracji w powiecie olsztyńskim oraz 0,3% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Świątki były częścią powiatu lidzbarskiego w województwie olsztyńskim[3].

W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady[4]. Gromada Świątki przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała podział państwa na gminy[5]. Gmina Świątki została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[6]. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Brzydowo, Dąbrówka, Garzewo, Gołogóra, Jankowo, Kalisty, Konradowo, Klony, Kwiecewo, Różynka, Skolity, Świątki, Włodowo, Worławki, Wysokie.

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[7], przestał istnieć powiat lidzbarski. Gmina Świątki została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[8] nie przywróciły powiatu lidzbarskiego. Umiejscowiły gminę Świątki w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim.

Gmina wiejska Świątki graniczy z gminami: Lubomino, Dobre Miasto, Dywity, Jonkowo, Łukta oraz Miłakowo.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Brzydowo (gmina Świątki), Garzewo, Gołogóra, Jankowo, Kalisty, Konradowo, Klony, Kwiecewo, Różynka, Skolity, Świątki, Włodowo, Worławki.

Pozostałe miejscowości: Brzeźno, Drzazgi, Dąbrówka, Kiewry, Klobia, Komalwy, Łumpia, Żardeniki.

Gospodarka

Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Świątki jest rolnictwo. Użytki rolne zajmują nieco ponad 78% powierzchni gminy, w tym: 71% (9111 ha) stanowią grunty orne, 26% (3363 ha) łąki i pastwiska, a 0,1% (14 ha) sady. W gminie dominują dobre gleby (III klasy bonitacyjnej) należące do kompleksów pszennych. Na terenie gminy jest 498 gospodarstw rolnych o łącznej powierzchni 7698 ha (5955 stanowi własność, 1643 jest dzierżawione z AWRSP) oraz 2 firmy działające na zasadzie spółek, dzierżawiące z AWRSP łącznie 1821 ha[9]. Większość stanowią gospodarstwa małe i średnie, jednak od 1995 roku widoczny jest wzrost ilości gospodarstw dużych o powierzchni powyżej 50 ha. Do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż, w produkcji zwierzęcej hodowla bydła, trzody chlewnej i drobiu.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Świątki wynosiła pod koniec 2013 roku 215. W tym 8 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 207 tworzy sektor prywatny. 46 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 22 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 37 firm w dziale budownictwo, 20 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 1 firma[2]. W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu. Funkcjonują, m.in. firmy: PPHU HASPOL w Świątkach (produkcja odzieży ochronnej), ECOPRODUCT Świątki (opakowania), BRATPOL s.c. Świątki, Tartak Świątki.

Turystyka nie odgrywa w gminie Świątki znaczącej roli. Gospodarstwo agroturystyczne znajduje się w miejscowości Klony.

Gmina Świątki należy do Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich oraz Warmińskiego Związku Gmin.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Świątki wynosiła 353 osób[2], co stanowi 3,9% bezrobotnych w powiecie olsztyńskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 22,5% ludności[10].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

  • Gminne Święto Plonów

Ludzie związani z gminą

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Świątki należą[11]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

  • szlak rowerowy: Różynka - Skolity - Włodowo - Kłodzin
  • obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty przyrody
  • zabytkowe parki dworskie w: Brzydowie, Komalwach, Łumpi, Żardenikach
  • zabytki architektury sakralnej oraz kapliczki

Religia

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Świątki istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

Na terenie gminy działa Gminne Zrzeszenie LZS Świątki.

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[12]:

Rezewaty:

Obszary chronionego krajobrazu:

Obszary Natura 2000:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Świątki znajduje się 1 pomnik przyrody oraz użytek ekologiczny "Kwiecewo"[12].

Multimedia

Przypisy

  1. BIP Urzędu Gminy Świątki
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS
  3. Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl
  4. Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl
  5. Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
  6. Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  7. Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
  8. Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl
  9. Urząd Gminy Świątki
  10. Bank Danych Lokalnych GUS
  11. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
  12. 12,0 12,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie

Bibliografia

Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Plan rozwoju lokalnego gminy Świątki na lata 2004-2014
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Świątki [20.12.2014]
Urząd Gminy Świątki [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]