Boćwinka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Położenie) |
|||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Boćwinka ''' (niem. ''Alt Bodschwinken'', od 1938 r. ''Alt Herandstal'') – [[wieś niesołecka]] położona w [[ | + | ''' Boćwinka ''' (niem. ''Alt Bodschwinken'', od 1938 r. ''Alt Herandstal'') – [[Wieś niesołecka|wieś niesołecka]] położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat gołdapski|powiecie gołdapskim]], w [[Banie Mazurskie (gmina wiejska)|gminie Banie Mazurskie]], w sołectwie [[Surminy]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład [[Powiat olecko-gołdapski|powiatu olecko-gołdapskiego]]. |
Miejscowość w 2010 roku liczyła 468 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa [[Surminy]], w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie [[Halina Kułakowska]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/banie_mazurskie_gmina_wiejska/101/106/Solectwo_Surminy/ [data dostępu: 5.12.2013]</ref> | Miejscowość w 2010 roku liczyła 468 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa [[Surminy]], w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie [[Halina Kułakowska]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/banie_mazurskie_gmina_wiejska/101/106/Solectwo_Surminy/ [data dostępu: 5.12.2013]</ref> | ||
| Linia 41: | Linia 41: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1566 roku książę [[Albrecht Hohenzollern]] nadał byłemu pisarzowi szczycieńskiemu Wilhelmowi Herrandowi dziesięć łanów lasu na [[ | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1566 roku książę [[Albrecht Hohenzollern]] nadał byłemu pisarzowi szczycieńskiemu Wilhelmowi Herrandowi dziesięć łanów lasu na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]]. W zamian Wilhelm był zobowiązany do wystawienia jednego konia, ale sam został zwolniony z obowiązku służby. Przed 1597 rokiem skasowano owo nadanie. We wspomnianym 1566 roku powstały za to inne dobra, włączone już w 1571 roku do Boćwinki - leżały one nad Gołdapą i obejmowały 25 łanów na [[Prawo lenne|prawie lennym]]. W 1571 roku Boćwinka ostatecznie powstała jako wieś czynszowa. Starosta [[Mikołaj von Sparwein]] sprzedał wówczas cztery łany sołeckie Jakubowi Skopkowi. Początkowo wieś zajmowała obszar 44 łanów, ale szybko powiększył się do 49 łanów. Wieś poważnie ucierpiała podczas [[Epidemia dżumy 1709-1711|wielkiej epidemii dżumy]] na początku XVIII wieku; zmarło wówczas 103 mieszkańców. Boćwinka należała do [[parafia ewangelicka w Grabowie|parafii ewangelickiej w Grabowie]]. |
| − | W pierwszej połowie XX wieku przez wieś przebiegała linia kolejowa Gołdap - [[Węgorzewo]] (zniszczona pod koniec [[II wojna światowa|II wojny światowej]]); wówczas też wzrosło znaczenie Boćwinki, a jej rozwój przyspieszył. Do 1939 roku była to jedna z największych i najważniejszych miejscowości na terenie powiatu gołdapskiego. | + | W pierwszej połowie XX wieku przez wieś przebiegała linia kolejowa Gołdap - [[Węgorzewo]] (zniszczona pod koniec [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojny światowej]]); wówczas też wzrosło znaczenie Boćwinki, a jej rozwój przyspieszył. Do 1939 roku była to jedna z największych i najważniejszych miejscowości na terenie powiatu gołdapskiego. |
Po 1945 roku funkcjonowało we wsi [[Państwowe Gospodarstwo Rolne Boćwinka]], otwarto tartak. | Po 1945 roku funkcjonowało we wsi [[Państwowe Gospodarstwo Rolne Boćwinka]], otwarto tartak. | ||
| Linia 55: | Linia 55: | ||
1939 - 694 osoby | 1939 - 694 osoby | ||
| + | |||
| + | <br/> | ||
| + | |||
| + | == Religia == | ||
| + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia greckokatolicka pw. Świętego Mikołaja w Baniach Mazurskich |parafii greckokatolickiej pw. Świętego Mikołaja w Baniach Mazurskich]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 61: | Linia 66: | ||
*Zespół dworca kolejowego na nieczynnej linii kolejowej: budynek gospodarczy (obecnie własność komunalna) i budynek mieszkalny (własność prywatna) | *Zespół dworca kolejowego na nieczynnej linii kolejowej: budynek gospodarczy (obecnie własność komunalna) i budynek mieszkalny (własność prywatna) | ||
*Cmentarz ewangelicki, rodzinny, z XIX wieku | *Cmentarz ewangelicki, rodzinny, z XIX wieku | ||
| − | *Pomnik mieszkańców poległych podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]] | + | *Pomnik mieszkańców poległych podczas [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]] |
*[[Dwór w Boćwińskim Młynie|Zespół dworsko-parkowy]] w Boćwińskim Młynie z przełomu XIX i XX wieku: dwór i park | *[[Dwór w Boćwińskim Młynie|Zespół dworsko-parkowy]] w Boćwińskim Młynie z przełomu XIX i XX wieku: dwór i park | ||
| Linia 79: | Linia 84: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat gołdapski]] | |
| − | + | [[Kategoria: Banie Mazurskie (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie niesołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1501-1600]] | |
| − | [[Kategoria: | ||
Wersja z 14:46, 30 cze 2014
| Boćwinka | |
| | |
 Boćwinka. Pomnik poległych podczas I wojny światowej
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | gołdapski |
| Gmina | Banie Mazurskie |
| Sołectwo | Surminy |
| Liczba ludności (2010) | 468[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Boćwinka | |
| Położenie na mapie Polski  Boćwinka | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Boćwinka (niem. Alt Bodschwinken, od 1938 r. Alt Herandstal) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapskim, w gminie Banie Mazurskie, w sołectwie Surminy. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko-gołdapskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 468 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa Surminy, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Halina Kułakowska[2]
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego,na Mazurach Garbatych, nad Gołdapą, 17 km na południowy zachód od Gołdapi; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 650.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1566 roku książę Albrecht Hohenzollern nadał byłemu pisarzowi szczycieńskiemu Wilhelmowi Herrandowi dziesięć łanów lasu na prawie magdeburskim. W zamian Wilhelm był zobowiązany do wystawienia jednego konia, ale sam został zwolniony z obowiązku służby. Przed 1597 rokiem skasowano owo nadanie. We wspomnianym 1566 roku powstały za to inne dobra, włączone już w 1571 roku do Boćwinki - leżały one nad Gołdapą i obejmowały 25 łanów na prawie lennym. W 1571 roku Boćwinka ostatecznie powstała jako wieś czynszowa. Starosta Mikołaj von Sparwein sprzedał wówczas cztery łany sołeckie Jakubowi Skopkowi. Początkowo wieś zajmowała obszar 44 łanów, ale szybko powiększył się do 49 łanów. Wieś poważnie ucierpiała podczas wielkiej epidemii dżumy na początku XVIII wieku; zmarło wówczas 103 mieszkańców. Boćwinka należała do parafii ewangelickiej w Grabowie.
W pierwszej połowie XX wieku przez wieś przebiegała linia kolejowa Gołdap - Węgorzewo (zniszczona pod koniec II wojny światowej); wówczas też wzrosło znaczenie Boćwinki, a jej rozwój przyspieszył. Do 1939 roku była to jedna z największych i najważniejszych miejscowości na terenie powiatu gołdapskiego.
Po 1945 roku funkcjonowało we wsi Państwowe Gospodarstwo Rolne Boćwinka, otwarto tartak.
Liczba mieszkańców
1857 - 266 osób
1933 - 525 osób
1939 - 694 osoby
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii greckokatolickiej pw. Świętego Mikołaja w Baniach Mazurskich.
Zabytki
- Zespół dworca kolejowego na nieczynnej linii kolejowej: budynek gospodarczy (obecnie własność komunalna) i budynek mieszkalny (własność prywatna)
- Cmentarz ewangelicki, rodzinny, z XIX wieku
- Pomnik mieszkańców poległych podczas I wojny światowej
- Zespół dworsko-parkowy w Boćwińskim Młynie z przełomu XIX i XX wieku: dwór i park
Bibliografia
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Gołdap. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1971.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Gminna ewidencja zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
- Vervaltugsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
Przypisy
- ↑ Łącznie: Boćwinka, Boćwiński Młyn, Okrasin i Skup.
- ↑ http://bip.warmia.mazury.pl/banie_mazurskie_gmina_wiejska/101/106/Solectwo_Surminy/ [data dostępu: 5.12.2013]
