Krusze: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Charakterystyka fizjograficzna) |
|||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Krusze'''</big> (niem. Krusch) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[ | + | <big>'''Krusze'''</big> (niem. Krusch) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat nidzicki |powiecie nidzickim]], w [[Janowiec Kościelny (gmina wiejska)| gminie Janowiec Kościelny]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. |
| Linia 38: | Linia 38: | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Wieś znajduje się w dolinie rzeki [[ | + | Wieś znajduje się w dolinie rzeki [[Rzeka Orzyc |Orzyc]] oraz na skraju terenu o walorach przyrodniczych, rangi ponadlokalnej, z ostoją ptactwa wodnego i nie tylko. Miejscowość położona jest na terenie [[Janowiec Kościelny (gmina wiejska)|gminy Janowiec Kościelny]], która znajduje się na obszarze Niżu Środkowoeuropejskiego, na pograniczu dwóch podprowincji: Pojezierza Środkowo-Bałtyckiego i Niziny Północnomazowieckiej. Natomiast pas południowy obszaru gminy to mezoregion [[Wzniesienia Mławskie |Wzniesień Mławskich]], który graniczy od północy z [[Garb Lubawski| Garbem Lubawskim]]. Zatem powierzchnia [[Janowiec Kościelny (gmina wiejska)| gminy Janowiec Kościelny]] posiada charakter falisty, miejscami równinny. W południowej części gminy – w dolinie rzeki [[Rzeka Orzyc|Orzyc]] znajdują się wzniesienia od ok. 60 m do ok. 200 m n.p.m. oraz wzgórza i wały moreny czołowej. Od południa na terenie gminy występują dwa wały morenowe, rozcięte doliną [[Rzeka Wieczfinianka |rzeki Wieczfinianki]]. Wał wschodni posiada wysokości bezwzględne do 200 m n.p.m., zaś stoki w tym rejonie bywają bardzo strome, a nachylenia terenu przekraczają często 15%. W zachodniej części gminy rzeźba terenu wyróżnia się pojedynczymi pagórkami i wzgórzami. Natomiast pomiędzy nimi znajdują się obniżenia i zagłębienia, bądź suche dolinki erozyjno-denudacyjne. Ponadto występują tutaj formy późnoglacjalne i holoceńskie - doliny rzeczne, z których największą jest rzeka Orzyc. Obszar [[Janowiec Kościelny (gmina wiejska)|gminy Janowiec Kościelny]] położony jest w obrębie Niecki Mazowieckiej. |
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Na terenie wsi odkryto cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich. Nieznana jest dokładna data lokacji miejscowości. Pierwsze informacje o funkcjonowaniu wsi pochodzą z 1413 r. W XV w. Krusze były wsią szlachecką. W 1418 r. należały do majątku Mroczko. W 1578 r. i 1781 r. Krusze należały do [[ | + | Na terenie wsi odkryto cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich. Nieznana jest dokładna data lokacji miejscowości. Pierwsze informacje o funkcjonowaniu wsi pochodzą z 1413 r. W XV w. Krusze były wsią szlachecką. W 1418 r. należały do majątku Mroczko. W 1578 r. i 1781 r. Krusze należały do [[Parafia Grzebsk| parafii Grzebsk]]. W 1827 r. było tu 7 domów, a we wsi mieszkało 38 osób. Pod koniec XIX w. było tu 11 domów, Krusze zaś zamieszkiwało 101 osób. Zabudowa wsi jest zagrodowa, zwarta. |
<br/> | <br/> | ||
===Ludzie związani z miejscowością=== | ===Ludzie związani z miejscowością=== | ||
| − | + | *[[Marian Gotowiec]] (1913-1973) – urodzony w Kruszach rektor Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie, [[Wyższa Szkoła Rolnicza w Olsztynie |Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie]], poseł na Sejm PRL VI kadencji. | |
W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Wiesława Malinowska]]. | W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Wiesława Malinowska]]. | ||
| + | <br/> | ||
| + | === Edukacja === | ||
| + | Dzieci z tej miejscowości uczęszczają do [[Szkoła Podstawowa im. Zawiszy Czarnego w Waśniewie |Szkoły Podstawowej im. Zawiszy Czarnego w Waśniewie]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Zabytki=== | === Zabytki=== | ||
| − | |||
Na terenie miejscowości znajdują się zabudowania gospodarcze i budynki mieszkalne z I poł. XX w. oraz dwa krzyże przydrożne z XX w. | Na terenie miejscowości znajdują się zabudowania gospodarcze i budynki mieszkalne z I poł. XX w. oraz dwa krzyże przydrożne z XX w. | ||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 67: | Linia 67: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat nidzicki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Janowiec Kościelny (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1401-1500]] | |
| − | [[ | ||
Wersja z 07:27, 17 lip 2014
| Krusze | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | nidzicki |
| Gmina | Janowiec Kościelny |
| Sołectwo | Krusze |
| Liczba ludności (2013, źródło: Wrota Warmii i Mazur, 12.09.2013.) | 80 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NNI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Krusze | |
| Położenie na mapie Polski  Krusze | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Krusze (niem. Krusch) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Janowiec Kościelny. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś znajduje się w dolinie rzeki Orzyc oraz na skraju terenu o walorach przyrodniczych, rangi ponadlokalnej, z ostoją ptactwa wodnego i nie tylko. Miejscowość położona jest na terenie gminy Janowiec Kościelny, która znajduje się na obszarze Niżu Środkowoeuropejskiego, na pograniczu dwóch podprowincji: Pojezierza Środkowo-Bałtyckiego i Niziny Północnomazowieckiej. Natomiast pas południowy obszaru gminy to mezoregion Wzniesień Mławskich, który graniczy od północy z Garbem Lubawskim. Zatem powierzchnia gminy Janowiec Kościelny posiada charakter falisty, miejscami równinny. W południowej części gminy – w dolinie rzeki Orzyc znajdują się wzniesienia od ok. 60 m do ok. 200 m n.p.m. oraz wzgórza i wały moreny czołowej. Od południa na terenie gminy występują dwa wały morenowe, rozcięte doliną rzeki Wieczfinianki. Wał wschodni posiada wysokości bezwzględne do 200 m n.p.m., zaś stoki w tym rejonie bywają bardzo strome, a nachylenia terenu przekraczają często 15%. W zachodniej części gminy rzeźba terenu wyróżnia się pojedynczymi pagórkami i wzgórzami. Natomiast pomiędzy nimi znajdują się obniżenia i zagłębienia, bądź suche dolinki erozyjno-denudacyjne. Ponadto występują tutaj formy późnoglacjalne i holoceńskie - doliny rzeczne, z których największą jest rzeka Orzyc. Obszar gminy Janowiec Kościelny położony jest w obrębie Niecki Mazowieckiej.
Dzieje miejscowości
Na terenie wsi odkryto cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich. Nieznana jest dokładna data lokacji miejscowości. Pierwsze informacje o funkcjonowaniu wsi pochodzą z 1413 r. W XV w. Krusze były wsią szlachecką. W 1418 r. należały do majątku Mroczko. W 1578 r. i 1781 r. Krusze należały do parafii Grzebsk. W 1827 r. było tu 7 domów, a we wsi mieszkało 38 osób. Pod koniec XIX w. było tu 11 domów, Krusze zaś zamieszkiwało 101 osób. Zabudowa wsi jest zagrodowa, zwarta.
Ludzie związani z miejscowością
- Marian Gotowiec (1913-1973) – urodzony w Kruszach rektor Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie, Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie, poseł na Sejm PRL VI kadencji.
W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Wiesława Malinowska.
Edukacja
Dzieci z tej miejscowości uczęszczają do Szkoły Podstawowej im. Zawiszy Czarnego w Waśniewie.
Zabytki
Na terenie miejscowości znajdują się zabudowania gospodarcze i budynki mieszkalne z I poł. XX w. oraz dwa krzyże przydrożne z XX w.
Bibliografia
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IV, Warszawa 1883, 963 ss.
Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.
http://www.zsjanowiec.org.pl/rp-internetowa/PRZEWODNIK/KRUSZE.html, 12.09.2013.
