Ruda: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Charakterystyka fizjograficzna) |
|||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>''' Ruda''' (niem. ''Ruhden'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[ | + | <big>''' Ruda''' (niem. ''Ruhden'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat piski |powiecie piskim]], w [[Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)|gminie Biała Piska]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Wieś położona jest w południowo-wschodniej części [[ | + | Wieś położona jest w południowo-wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], nad strumykami [[Strumień Święcek |Święcek]] i [[Strumień Konopka |Konopka]], 10 km na północny zachód od [[Biała Piska|Białej Piskiej]], na wschód od [[Jezioro Roś|Jeziora Roś]]. Święcek oddziela wieś od terenów należących do [[Poligon w Orzyszu|poligonu w Orzyszu]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 88: | Linia 88: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat piski]] | |
| − | + | [[Kategoria: Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1401-1500]] | |
| − | [[ | ||
Wersja z 13:04, 20 sie 2014
| Ruda | |
| | |
| Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Biała Piska |
| Liczba ludności (2010) | 89 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-230 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Ruda | |
| Położenie na mapie Polski  Ruda | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Ruda (niem. Ruhden) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, nad strumykami Święcek i Konopka, 10 km na północny zachód od Białej Piskiej, na wschód od Jeziora Roś. Święcek oddziela wieś od terenów należących do poligonu w Orzyszu.
Dzieje miejscowości
Osada rozwinęła się wokół młyna, który założono tu w prawdopodobnie w połowie XV wieku. Przywilej z 1471 roku dotyczył właśnie młyna, który otrzymał Andrzej Młynarz wraz z 2 łanami na prawie chełmińskim. Nazwa wsi pochodzi od litewskiego słowa rudyne oznaczającego bagno czerwonawej barwy. Według spisu z 1539 roku w Rudzie działały już dwa młyny oraz huta żelaza; być może istniała tu również karczma. W XV i XVI wieku wieś nazywana była początkowo Kisiny (Kischein, Kischen), później funkcjonowała zniemczona nazwa Rudy: Eyssenwerk, Eyssenwerck, Eissenpleser, utrwaliła się zaś nazwa Ruda, Ruhden. W wyniku wielkiej epidemii dżumy, która dotarła do wsi latem 1710 roku, populacja wsi znacznie się zmniejszyła (zmarło 72 mieszkańców).
Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku dwóch nauczycieli kształciło tu 79 dzieci.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Milena Sadowniczyk[1].
Liczba mieszkańców
1857 – 162 osoby
1864 – 158 osób
1867 – 173 osoby
1933 – 310 osób
1939 – 283 osób
1988 – 80 osób
Zabytki:
- Dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku; pochowanych jest tutaj dwóch żołnierzy armii niemieckiej poległych w 1915 roku
- Domy murowane z początku XX wieku (nr 8, 20, 21, 22)
Bibliografia:
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 51-57.
- Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
- Pawlicki Ryszard Wojciech, Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego, Znad Pisy, nr 4, 1996, s. 49-69.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 73-90.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 5.08.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 5.08.2013]
- Gminna Ewidencja Zabytków bip.bialapiska.pl/zalaczniki/art/050506130925.doc [data dostępu: 5.08.2013]
Przypisy
- Skocz do góry ↑ http://bialapiska.eu/index.php?option=com_content&task=view&id=18&Itemid=22 [data dostępu: 30.08.2013]
