Śwignajno: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Śwignajno''' (niem. ''Schwignainen'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[ | + | <big>'''Śwignajno''' (niem. ''Schwignainen'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat piski | powiecie piskim]], w [[Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)|gminie Ruciane-Nida]]. Do 1972 roku wieś wchodziła w skład gminy (później gromady) [[Gmina Ukta|Ukta]] w [[Powiat mrągowski|powiecie mrągowskim]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 49: | Linia 49: | ||
W 1929 roku urzędową nazwę Śwignajna Wielkiego zmieniono na ''Gross Schwignainen''. | W 1929 roku urzędową nazwę Śwignajna Wielkiego zmieniono na ''Gross Schwignainen''. | ||
| − | Po [[II wojna światowa | + | Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] trzy wsie utworzyły sołectwo, które początkowo nosiło nazwę Ładne Pole, a od 1979 roku – Śwignajno. Wcześniej obu nazw używano wymiennie. |
W 1949 roku otwarto szkołę, w której zatrudniony był jeden nauczyciel. Pierwszy sklep spożywczo-przemysłowy powstał w 1952 roku. Od 1975 roku działała w Śwignajnie Spółdzielnia Kółek Rolniczych, która powstała z dwóch zespołowych gospodarstw rolnych (ze Śwignajna i [[Wejsuny|Wejsun]]). Świadczyła ona usługi rolnikom z gminy Ruciane-Nida, a także prowadziła własne gospodarstwo (727 ha). Już w 1976 roku wybudowała ona dom mieszkalny dla swych pracowników. W 1978 roku we wsi działała dwuklasowa szkoła, ognisko przedszkolne, punkt biblioteczny, sklep i cztery zakłady usługowe (krawiecki, motoryzacyjny, remontowo-budowlany i naprawy maszyn i urządzeń). | W 1949 roku otwarto szkołę, w której zatrudniony był jeden nauczyciel. Pierwszy sklep spożywczo-przemysłowy powstał w 1952 roku. Od 1975 roku działała w Śwignajnie Spółdzielnia Kółek Rolniczych, która powstała z dwóch zespołowych gospodarstw rolnych (ze Śwignajna i [[Wejsuny|Wejsun]]). Świadczyła ona usługi rolnikom z gminy Ruciane-Nida, a także prowadziła własne gospodarstwo (727 ha). Już w 1976 roku wybudowała ona dom mieszkalny dla swych pracowników. W 1978 roku we wsi działała dwuklasowa szkoła, ognisko przedszkolne, punkt biblioteczny, sklep i cztery zakłady usługowe (krawiecki, motoryzacyjny, remontowo-budowlany i naprawy maszyn i urządzeń). | ||
| Linia 66: | Linia 66: | ||
1987 – 390 osób (Ładne Pole – 230, Śwignajno Małe – 130, Śwignajno Wielkie – 30 osób) | 1987 – 390 osób (Ładne Pole – 230, Śwignajno Małe – 130, Śwignajno Wielkie – 30 osób) | ||
| + | <br/> | ||
| + | |||
| + | ===Kultura=== | ||
| + | We wsi działa [[lkwim:Biblioteka w Śwignajnie|Punkt Biblioteczny]] należący do [[Lkwim:Biblioteka w Rucianem-Nidzie|Biblioteki w Rucianem-Nidzie]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| − | *Kilka przykładów budownictwa z początku XX wieku, Śwignajno Wielkie, domy nr 11, 22, 24, 35, 37, 42 | + | *Kilka przykładów budownictwa z początku XX wieku, Śwignajno Wielkie, domy nr 11, 22, 24, 35, 37, 42. |
| − | *Budynek szkoły z początku XX wieku, Śwignajno Wielkie (nr 28) | + | *Budynek szkoły z początku XX wieku, Śwignajno Wielkie (nr 28). |
| − | *Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, Śwignajno Wielkie, na północ od wsi, na skraju lasu | + | *Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, Śwignajno Wielkie, na północ od wsi, na skraju lasu. |
| − | *Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, Śwignajno Wielkie, na zachód od wsi, wśród pól | + | *Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, Śwignajno Wielkie, na zachód od wsi, wśród pól. |
| − | *Dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, Ładne Pole, na północ od drogi prowadzącej przez wieś | + | *Dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, Ładne Pole, na północ od drogi prowadzącej przez wieś. |
| − | *Cmentarz starowierców z początku XX wieku, Ładne Pole, na północ od drogi prowadzącej przez wieś | + | *Cmentarz starowierców z początku XX wieku, Ładne Pole, na północ od drogi prowadzącej przez wieś (zob. [[Cmentarze starowierskie na Mazurach]]). |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 97: | Linia 100: | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
| − | + | [[Kategoria: Powiat piski]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)]] |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] |
| + | [[Kategoria: 1701-1800]] | ||
Wersja z 07:11, 1 wrz 2014
| Śwignajno | |
| | |
| Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Ruciane-Nida |
| Liczba ludności (2010) | 383 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-220 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Śwignajno | |
| Położenie na mapie Polski  Śwignajno | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Śwignajno (niem. Schwignainen) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Ruciane-Nida. Do 1972 roku wieś wchodziła w skład gminy (później gromady) Ukta w powiecie mrągowskim. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Wieś położona jest we wschodniej części Równiny Mazurskiej, a zarazem w zachodniej części Puszczy Piskiej, 4,5 km na północny zachód od Rucianego-Nidy, przy drodze wojewódzkiej nr 610 w kierunku Piecek.
Dzieje miejscowości
Wieś Śwignajno powstała w 1704 roku jako osada szkatułowa z prawem chełmińskim na 4 łanach. W 1821 roku w pobliżu wsi powstała leśna osada Śwignajno Małe (niem. Klein Schwignainen), wówczas tę pierwszą wieś zaczęto nazywać Śwignajnem Wielkim (niem. Gut Gross Schwignainen). W 1839 roku Śwignajno Wielkie liczyło 44 mieszkańców i 4 gospodarstwa rolne, Śwignajno Małe – 102 mieszkańców i 13 gospodarstw, natomiast w 1857 roku w Śwignajnie Wielkim mieszkało 61 osób, a w Małym – 170 osób.
Już w XVIII wieku wieś występowała jako osada typu dworskiego. W 1900 roku do dworu należało 13 łanów gruntu, działała w nim parowa mleczarnia i cegielnia; w 1937 roku w dworze mieszkało ogółem 57 osób.
Dzieje obu wsi ściśle związane są z położoną na południe od nich wsią Ładne Pole (niem. Schönfeld), założoną przez starowierców w 1832 roku. Okolica, w której powstała wieś, zwana była Koniołowiska, właściwie Końskie Łowiska, miejsce gdzie dawniej wypasały się dzikie konie. W 1839 roku liczyła ona 125 mieszkańców, a w 1857 roku – 158 mieszkańców; działała tu filia cerkwi w Wojnowie. Od 1875 roku Ładne Pole tworzyło osobną gminę, do której włączono Śwignajno Małe, a w 1928 roku również Śwignajno Wielkie.
W 1929 roku urzędową nazwę Śwignajna Wielkiego zmieniono na Gross Schwignainen.
Po II wojnie światowej trzy wsie utworzyły sołectwo, które początkowo nosiło nazwę Ładne Pole, a od 1979 roku – Śwignajno. Wcześniej obu nazw używano wymiennie.
W 1949 roku otwarto szkołę, w której zatrudniony był jeden nauczyciel. Pierwszy sklep spożywczo-przemysłowy powstał w 1952 roku. Od 1975 roku działała w Śwignajnie Spółdzielnia Kółek Rolniczych, która powstała z dwóch zespołowych gospodarstw rolnych (ze Śwignajna i Wejsun). Świadczyła ona usługi rolnikom z gminy Ruciane-Nida, a także prowadziła własne gospodarstwo (727 ha). Już w 1976 roku wybudowała ona dom mieszkalny dla swych pracowników. W 1978 roku we wsi działała dwuklasowa szkoła, ognisko przedszkolne, punkt biblioteczny, sklep i cztery zakłady usługowe (krawiecki, motoryzacyjny, remontowo-budowlany i naprawy maszyn i urządzeń).
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Piotr Bastek[1].
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych
1939 – 493 osoby, 52 gospodarstwa (Ładne Pole i Śwignajno Małe)
1970 – 405 osób, 72 gospodarstwa (Ładne Pole, Śwignajno Małe i Wielkie)
1978 – 383 osoby (Ładne Pole – 216, Śwignajno Małe – 140, Śwignajno Wielkie – 27 osób)
1987 – 390 osób (Ładne Pole – 230, Śwignajno Małe – 130, Śwignajno Wielkie – 30 osób)
Kultura
We wsi działa Punkt Biblioteczny należący do Biblioteki w Rucianem-Nidzie.
Zabytki:
- Kilka przykładów budownictwa z początku XX wieku, Śwignajno Wielkie, domy nr 11, 22, 24, 35, 37, 42.
- Budynek szkoły z początku XX wieku, Śwignajno Wielkie (nr 28).
- Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, Śwignajno Wielkie, na północ od wsi, na skraju lasu.
- Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, Śwignajno Wielkie, na zachód od wsi, wśród pól.
- Dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, Ładne Pole, na północ od drogi prowadzącej przez wieś.
- Cmentarz starowierców z początku XX wieku, Ładne Pole, na północ od drogi prowadzącej przez wieś (zob. Cmentarze starowierskie na Mazurach).
Bibliografia:
- Bielawny Krzysztof, Nekropolie w granicach parafii ewangelickich Nawiady, Piecki i Stara Ukta, Znad Pisy, nr 15, 2006, s. 162-211.
- Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
- Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1975.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Śliwiński Józef, Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic, Olsztyn 1993.
- Żurkowska Tekla, Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie, Olsztyn 2008.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/sensburg.html [data dostępu: 22.07.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 22.07.2013]
- Gminna Ewidencja Zabytków: www.bip.ruciane-nida.pl/zalaczniki/prawo/130215093910.pdf [data dostępu: 22.07.2013]
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 22.07.2013]
Przypisy
- Skocz do góry ↑ http://www.ruciane-nida.pl/strona-92-Solectwa.html [data dostępu: 30.08.2013]
