Samin: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Samin | |nazwa = Samin | ||
| Linia 6: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Samina |
|zdjęcie = Samin. Kościół parafialny pw. Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy.jpg | |zdjęcie = Samin. Kościół parafialny pw. Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Samin. Kościół parafialny pw. Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy | + | |opis zdjęcia = Samin. Kościół parafialny pw. Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy [http://archwarmia.pl/parafie/parafie/samin-parafia-najswietszej-maryi-panny-nieustajacej-pomocy/ Strona Archidiecezji Warmińskiej] [24.08.2013] |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 16: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 532 | + | |liczba ludności = 532 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna =(+48) 89 | |strefa numeracyjna =(+48) 89 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Samin''' (niem. ''Seemen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]], w [[Dąbrówno (gmina wiejska)|gminie Dąbrówno]]. |
| − | + | W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 532 mieszkańców<ref>łącznie Samin i [[Lasek]]</ref>. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje [[Józefa Czarnacka]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/dabrowno_gmina_wiejska/149/Granice_i_Rady_Soleckie/ Wrota Warmii i Mazur] [20.09.2013]</ref>. | |
| − | W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. | + | <br/><br/> |
| − | |||
| − | < | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | ==Położenie== | ||
| + | Miejscowość położona jest na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]] ([[Pojezierze Iławsko-Ostródzkie|Pojezierza Iławsko–Ostródzkie]]) nad jeziorem [[Jezioro Piekiełko|Piekiełko]], w odległości 1,2 km od jeziora [[Jezioro Dąbrowa|Dąbrowa]] (Dąbrówko). Samin jest oddalony o 6 km na północny wschód od [[Dąbrówno|Dąbrówna]]. Miejscowość znajduje się w odległości ok. 8 km od [[Park Krajobrazowy Wzgórza Dylewskie|Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich]] i niecałych 3 km od pola [[Bitwa pod Grunwaldem|bitwy grunwaldzkiej]]. W oddalonym o około 6 km [[Stębark|Stębarku]] mieści się [[lkwim:Muzeum Bitwy pod Grunwaldem w Stębarku|Muzeum Bitwy Grunwaldzkiej]] . | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | W źródłach Samin pojawia się w roku 1416. Liczył wówczas 62 łany. Początki miejscowości sięgają z pewnością XV wieku. Miejscowość została najprawdopodobniej założona w roku 1414. W latach | + | W źródłach historycznych Samin pojawia się w roku 1416. Liczył wówczas 62 łany. Początki miejscowości sięgają z pewnością XV wieku. Miejscowość została najprawdopodobniej założona w roku 1414. W latach 1515–1519 właścicielem Samina i Stębarka był szlachcic Samiński. Nazwa miejscowości nawiązuje zatem do nazwiska właściciela. W XVII i XVIII wieku Samin należał do wielkich dóbr rodu [[Rodzina Fick von Fickenstein |Finck von Finckenstein]], z siedzibą w pobliskim Dąbrównie. W roku 1890 został wzniesiony dwór, otoczony obszernym parkiem krajobrazowym. Na początku XX wieku w dobrach funkcjonowała gorzelnia, mleczarnia i młyn, a obszar dóbr obejmował ponad 500 ha. W roku 1939 Samin był zamieszkany przez 628 osób. |
| − | Obecnie miejscowość jest siedzibą | + | Obecnie miejscowość jest siedzibą sołectwa, w którego skład wchodzi również miejscowość [[Saminek]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Gospodarka== | |
| − | We wsi znajduje się siedziba [[Leśnictwo Samin|leśnictwa]] | + | We wsi znajduje się siedziba [[Leśnictwo Samin|leśnictwa]] należącego do [[Nadleśnictwo Olsztynek|Nadleśnictwa Olsztynek]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Turystyka== | |
| − | [[File: Samin. Pomnik ku czci poległych w czasie I wojny światowej. Okres międzywojenny.jpg|thumb|right| | + | [[File: Samin. Pomnik ku czci poległych w czasie I wojny światowej. Okres międzywojenny.jpg|thumb|right|290px|Samin. Pomnik ku czci poległych w czasie I wojny światowej. Okres międzywojenny [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/samin/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [24.08.2013]]] |
| − | [[File: Dwór w Saminie. Stan obecny.jpg|thumb|right| | + | [[File: Dwór w Saminie. Stan obecny.jpg|thumb|right|290px|Dwór w Saminie. Stan obecny [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/samin/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [24.08.2013]]] |
Przez miejscowość przebiegają szlaki turystyczne: | Przez miejscowość przebiegają szlaki turystyczne: | ||
| − | *[[Szlak Grunwaldzki: Waplewo - Samborowo|niebieski szlak pieszy]]: [[Samborowo]] – [[Naprom]] – [[Pietrzwałd]] – [[Dylewo]] – [[Dylewko]] – [[Marcinkowo (gmina Grunwald)|Marcinkowo]] – Samin – | + | *[[Szlak Grunwaldzki: Waplewo - Samborowo|niebieski szlak pieszy]]: [[Samborowo]] – [[Naprom]] – [[Pietrzwałd]] – [[Dylewo]] – [[Dylewko]] – [[Marcinkowo (gmina Grunwald)|Marcinkowo]] – Samin – pole Bitwy Grunwaldzkiej – [[Ulnowo]] – [[Lubianek]] – [[Sitno]] – [[Waplewo (gmina Olsztynek) |Waplewo]] – o łącznej długości 66,5 km |
*żółty szlak rowerowy: [[Pole Bitwy Grunwaldzkiej]] – Samin – [[Tułodziad]] – [[Giętlewo]] – [[Janowo (gmina Ostróda) |Janowo]] – [[Wysoka Wieś]] - o łącznej długości 17,7 km | *żółty szlak rowerowy: [[Pole Bitwy Grunwaldzkiej]] – Samin – [[Tułodziad]] – [[Giętlewo]] – [[Janowo (gmina Ostróda) |Janowo]] – [[Wysoka Wieś]] - o łącznej długości 17,7 km | ||
| − | *szlak rowerowy o długości 67 km – przebieg trasy: [[Waplewo (gmina Olsztynek) |Waplewo]] – Jadamowo – Sitno – [[Łubianek]] – [[Łubian]] – Ulnowo – [[Grunwald]] – Samin – | + | *szlak rowerowy o długości 67 km – przebieg trasy: [[Waplewo (gmina Olsztynek) |Waplewo]] – Jadamowo – Sitno – [[Łubianek]] – [[Łubian]] – Ulnowo – [[Grunwald]] – Samin – jezioro Dąbrówno – Dylewo – [[Dylewska Góra]] – [[Pietrzwałd]] – [[Samborowo]] |
| − | |||
| − | + | == Zabytki== | |
| − | * | + | *[[Dwór w Saminie |dwór]] wzniesiony 1890 roku, rozbudowywany w późniejszych latach; na terenie parku dworskiego znajduje się cmentarz rodowy dawnych właścicieli; zachowane pozostałości zabudowań inwentarskich i gospodarczych z lat 40. XIX wieku |
| − | * | + | *park dworski (wpisany wojewódzkiego rejestru zabytków) |
| − | *[[Kapliczka w Saminie | | + | *[[Kapliczka w Saminie |kapliczka]] przydrożna wpisana do wojewódzkiego rejestru zabytków |
| − | * | + | *fundamenty pomnika ku czci poległych w czasie [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach| I wojny światowej]] |
| − | |||
| − | + | == Bibliografia== | |
#Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 2001. | #Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 2001. | ||
#''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976. | #''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976. | ||
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | #''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | ||
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [24.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/osterode.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [24.08.2013] |
| − | # | + | #[http://mojemazury.pl/7782,Park-Krajobrazowy-Wzgorz-Dylewskich.html#axzz2bsMfPoUY/ Moje Mazury] [24.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/samin/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [24.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [24.08.2013] |
| − | + | {{Przypisy}} | |
<references/> | <references/> | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 10:28, 27 lis 2014
| Samin | |
| | |
![Samin. Kościół parafialny pw. Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy Strona Archidiecezji Warmińskiej [24.08.2013]](/index.php/Plik:Samin._Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_parafialny_pw._Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_Nieustaj%C4%85cej_Pomocy.jpg) Samin. Kościół parafialny pw. Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy Strona Archidiecezji Warmińskiej [24.08.2013]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ostródzki |
| Gmina | Dąbrówno |
| Liczba ludności (2010) | 532 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 14-120 |
| Tablice rejestracyjne | NOS |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Samin | |
| Położenie na mapie Polski  Samin | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Samin (niem. Seemen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Dąbrówno.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 532 mieszkańców[1]. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje Józefa Czarnacka[2].
Spis treści
[ukryj]Położenie
Miejscowość położona jest na Mazurach Zachodnich (Pojezierza Iławsko–Ostródzkie) nad jeziorem Piekiełko, w odległości 1,2 km od jeziora Dąbrowa (Dąbrówko). Samin jest oddalony o 6 km na północny wschód od Dąbrówna. Miejscowość znajduje się w odległości ok. 8 km od Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich i niecałych 3 km od pola bitwy grunwaldzkiej. W oddalonym o około 6 km Stębarku mieści się Muzeum Bitwy Grunwaldzkiej .
Dzieje miejscowości
W źródłach historycznych Samin pojawia się w roku 1416. Liczył wówczas 62 łany. Początki miejscowości sięgają z pewnością XV wieku. Miejscowość została najprawdopodobniej założona w roku 1414. W latach 1515–1519 właścicielem Samina i Stębarka był szlachcic Samiński. Nazwa miejscowości nawiązuje zatem do nazwiska właściciela. W XVII i XVIII wieku Samin należał do wielkich dóbr rodu Finck von Finckenstein, z siedzibą w pobliskim Dąbrównie. W roku 1890 został wzniesiony dwór, otoczony obszernym parkiem krajobrazowym. Na początku XX wieku w dobrach funkcjonowała gorzelnia, mleczarnia i młyn, a obszar dóbr obejmował ponad 500 ha. W roku 1939 Samin był zamieszkany przez 628 osób.
Obecnie miejscowość jest siedzibą sołectwa, w którego skład wchodzi również miejscowość Saminek.
Gospodarka
We wsi znajduje się siedziba leśnictwa należącego do Nadleśnictwa Olsztynek.
Turystyka
Samin. Pomnik ku czci poległych w czasie I wojny światowej. Okres międzywojenny Olsztyńska Strona Rowerowa [24.08.2013]
Dwór w Saminie. Stan obecny Olsztyńska Strona Rowerowa [24.08.2013]
Przez miejscowość przebiegają szlaki turystyczne:
- niebieski szlak pieszy: Samborowo – Naprom – Pietrzwałd – Dylewo – Dylewko – Marcinkowo – Samin – pole Bitwy Grunwaldzkiej – Ulnowo – Lubianek – Sitno – Waplewo – o łącznej długości 66,5 km
- żółty szlak rowerowy: Pole Bitwy Grunwaldzkiej – Samin – Tułodziad – Giętlewo – Janowo – Wysoka Wieś - o łącznej długości 17,7 km
- szlak rowerowy o długości 67 km – przebieg trasy: Waplewo – Jadamowo – Sitno – Łubianek – Łubian – Ulnowo – Grunwald – Samin – jezioro Dąbrówno – Dylewo – Dylewska Góra – Pietrzwałd – Samborowo
Zabytki
- dwór wzniesiony 1890 roku, rozbudowywany w późniejszych latach; na terenie parku dworskiego znajduje się cmentarz rodowy dawnych właścicieli; zachowane pozostałości zabudowań inwentarskich i gospodarczych z lat 40. XIX wieku
- park dworski (wpisany wojewódzkiego rejestru zabytków)
- kapliczka przydrożna wpisana do wojewódzkiego rejestru zabytków
- fundamenty pomnika ku czci poległych w czasie I wojny światowej
Bibliografia
- Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
- Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Bank Danych Lokalnych GUS [24.08.2013]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [24.08.2013]
- Moje Mazury [24.08.2013]
- Olsztyńska Strona Rowerowa [24.08.2013]
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków [24.08.2013]
Przypisy
- Skocz do góry ↑ łącznie Samin i Lasek
- Skocz do góry ↑ Wrota Warmii i Mazur [20.09.2013]
