Wronki Wielkie: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Wronek Wielkich |
|zdjęcie = Wronki Wielkie. Cmentarz wojenny z okresu II wojny światowej.jpg | |zdjęcie = Wronki Wielkie. Cmentarz wojenny z okresu II wojny światowej.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Wronki Wielkie. Cmentarz wojenny z okresu II wojny światowej | + | |opis zdjęcia = Wronki Wielkie. Cmentarz wojenny z okresu II wojny światowej [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1945/warminsko-mazurskie/wronki_wielkie/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [12.11.2013] |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś niesołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = gołdapski | |powiat = gołdapski | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Wronki Wielkie ''' (niem. ''Gross Wronken'', od 1938 r. ''Winterberg'') – | + | ''' Wronki Wielkie ''' (niem. ''Gross Wronken'', od 1938 r. ''Winterberg'') – wieś niesołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat gołdapski|powiecie gołdapskim]], w [[Gołdap (gmina miejsko-wiejska)|gminie Gołdap]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład [[Powiat olecko–gołdapski|powiatu olecko–gołdapskiego]]. W 2010 roku liczyła 402 mieszkańców. Wronki Wielkie należą do sołectwa [[Marcinowo (gmina Gołdap) |Marcinowo]], w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie [[Krystyna Sadowska]]<ref>[http://bip.goldap.pl/pl/369/0/solectwa.html/ Strona Urzędu Gminy Gołdap] [05.12.2013]</ref> |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w | + | Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, około 5 km na południe od [[Gołdap |Gołdapi]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 650. Na południe od wsi znajduje się [[Jezioro Wroneckie]] (około 6 ha). |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich obszarów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1578 roku niejaki Frącek Malinowski zakupił od [[Starostwo węgorzewskie|starosty węgorzewskiego]] za 120 grzywien trzy łany sołeckie. W zamian zobowiązał się do założenia [[Wieś czynszowa |wsi czynszowej]] na pozostałych 50 łanach. Ze względu na trudne warunki terenowe (konieczność karczunku lasu) osiedleńcy otrzymali aż 10 lat [[Wolnizna|wolnizny]]. Wieś początkowo należała do [[Parafia ewangelicka w Gołdapi|parafii ewangelickiej w Gołdapi]], a od 1591 roku do [[Parafia ewangelicka w Grabowie|parafii w Grabowie]]. |
| − | W pierwszej połowie XX wieku przez Wronki Wielkie przebiegała linia kolejowa [[Węgorzewo]] - | + | W pierwszej połowie XX wieku przez Wronki Wielkie przebiegała linia kolejowa [[Węgorzewo]] - Gołdap - [[Żytkiejmy]], która została zniszczona u schyłku [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojny światowej]]. |
Obecnie jest to jedna z największych wsi w powiecie gołdapskim; znajduje się tu przystanek PKS, a najbliższa poczta jest w [[Grabowo (gmina Gołdap)|Grabowie]]. | Obecnie jest to jedna z największych wsi w powiecie gołdapskim; znajduje się tu przystanek PKS, a najbliższa poczta jest w [[Grabowo (gmina Gołdap)|Grabowie]]. | ||
| − | Liczba mieszkańców | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: |
| − | |||
| − | |||
| − | + | *1857 r. - 130 osób | |
| − | + | *1933 r. - 169 osób | |
| − | + | *1939 r. - 161 osób | |
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *cmentarz wojenny z okresu II wojny światowej, na którym pochowanych jest kilka tysięcy żołnierzy armii radzieckiej poległych w 1944 i 1945 roku; na cmentarzu ustawiony jest obelisk; własność komunalna, [[Wronki-Podgórze]] |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z początku XIX wieku, własność komunalna |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, własność komunalna |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z drugiej połowy XIX wieku, własność prywatna |
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| Linia 68: | Linia 62: | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | #''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | ||
| − | #[http://bip.goldap.pl/pl/377/12,14205/zatwierdzenia-programu-opieki-nad-zabytkami-miasta-i-gminy-goldap-na-lata-2010-2013.html?print| | + | #[http://bip.goldap.pl/pl/377/12,14205/zatwierdzenia-programu-opieki-nad-zabytkami-miasta-i-gminy-goldap-na-lata-2010-2013.html?print| Strona Urzędu Gminy Gołdap] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [ | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/goldap.html| Verwaltungsgeschichte] [ | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/goldap.html| Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013] |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | + | <references/> | |
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 19:27, 1 gru 2014
| Wronki Wielkie | |
| | |
![Wronki Wielkie. Cmentarz wojenny z okresu II wojny światowej Olsztyńska Strona Rowerowa [12.11.2013]](/index.php/Plik:Wronki_Wielkie._Cmentarz_wojenny_z_okresu_II_wojny_%C5%9Bwiatowej.jpg) Wronki Wielkie. Cmentarz wojenny z okresu II wojny światowej Olsztyńska Strona Rowerowa [12.11.2013]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś niesołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | gołdapski |
| Gmina | Gołdap |
| Liczba ludności (2010) | 402 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Wronki Wielkie | |
| Położenie na mapie Polski  Wronki Wielkie | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Wronki Wielkie (niem. Gross Wronken, od 1938 r. Winterberg) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie gołdapskim, w gminie Gołdap. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. W 2010 roku liczyła 402 mieszkańców. Wronki Wielkie należą do sołectwa Marcinowo, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Krystyna Sadowska[1]
Położenie
Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, około 5 km na południe od Gołdapi; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 650. Na południe od wsi znajduje się Jezioro Wroneckie (około 6 ha).
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich obszarów Prus Książęcych. W 1578 roku niejaki Frącek Malinowski zakupił od starosty węgorzewskiego za 120 grzywien trzy łany sołeckie. W zamian zobowiązał się do założenia wsi czynszowej na pozostałych 50 łanach. Ze względu na trudne warunki terenowe (konieczność karczunku lasu) osiedleńcy otrzymali aż 10 lat wolnizny. Wieś początkowo należała do parafii ewangelickiej w Gołdapi, a od 1591 roku do parafii w Grabowie.
W pierwszej połowie XX wieku przez Wronki Wielkie przebiegała linia kolejowa Węgorzewo - Gołdap - Żytkiejmy, która została zniszczona u schyłku II wojny światowej.
Obecnie jest to jedna z największych wsi w powiecie gołdapskim; znajduje się tu przystanek PKS, a najbliższa poczta jest w Grabowie.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. - 130 osób
- 1933 r. - 169 osób
- 1939 r. - 161 osób
Zabytki
- cmentarz wojenny z okresu II wojny światowej, na którym pochowanych jest kilka tysięcy żołnierzy armii radzieckiej poległych w 1944 i 1945 roku; na cmentarzu ustawiony jest obelisk; własność komunalna, Wronki-Podgórze
- cmentarz ewangelicki z początku XIX wieku, własność komunalna
- cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, własność komunalna
- cmentarz ewangelicki z drugiej połowy XIX wieku, własność prywatna
Bibliografia
- Gołdap. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1971.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Strona Urzędu Gminy Gołdap [12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Urzędu Gminy Gołdap [05.12.2013]
