Romowe: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''Romowe''' – według [[Kronika ziemi pruskiej | ''Kroniki ziemi pruskiej'']] kronikarza [[Piotr z Dusurga | Piotra z Dusurga]] najświętsze miejsce wiary wszystkich [[Bałtowie|Bałtów]], niczym Rzym dla katolików. Przebywać miał w nim główny kapłan zwany [[Kriwe |''Kriwe'']]. Nazwa ''Romowe'' ma się wywodzić od wyrastającego w świętym miejscu drzewa; ''ruomot'' znaczy "wyrastać". | '''Romowe''' – według [[Kronika ziemi pruskiej | ''Kroniki ziemi pruskiej'']] kronikarza [[Piotr z Dusurga | Piotra z Dusurga]] najświętsze miejsce wiary wszystkich [[Bałtowie|Bałtów]], niczym Rzym dla katolików. Przebywać miał w nim główny kapłan zwany [[Kriwe |''Kriwe'']]. Nazwa ''Romowe'' ma się wywodzić od wyrastającego w świętym miejscu drzewa; ''ruomot'' znaczy "wyrastać". | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| + | {{Galeria|Nazwa=Aglity|wielkość=290|pozycja=right | ||
| + | |Plik:romowe.jpg|Nowożytna wizja Romowe z boską trójcą pruskich bogów na świętym dębie, Ch. M. Hartknoch, ''Alt- und Neues Preussen'', Francfurt-Leipzig 1684 | ||
| + | |Plik:romowe2.jpg|Święty dąb w Romowe (próba rekonstrukcji wg J. Suchockiego), za: Grzegorz Białuński, ''Las w wierzeniach Prusów i Jaćwięgów'', "Feste Boyen. Pismo Towarzystwa Miłośników Twierdzy Boyen", z. 1 (2002) | ||
| + | |Plik:romowe3.jpg|Rekonstrukcja Romowe (rzut z góry ) wg J. Suchockiego, za: Grzegorz Białuński, ''Las w wierzeniach Prusów i Jaćwięgów'', "Feste Boyen. Pismo Towarzystwa Miłośników Twierdzy Boyen", z. 1 (2002) | ||
| + | }} | ||
==Charakterystyka== | ==Charakterystyka== | ||
W gruncie rzeczy każdy okręg osadniczy miał swoje "Romowe" – miejsce kultu i siedzibę głównego kapłana okręgu osadniczego. Przebywali tam również inni kapłani i kapłanki. Romowe znajdowało się w świętym gaju, a centralne miejsce w Romowe zajmowało święte drzewo – dąb o poskręcanych konarach. Drzewo to miało symbolizować trzy strefy kosmosu: świat podziemi (korzenie), świat naziemny (pień) i niebo (korona). Każda ze sfer odpowiadała kolejnym bogom: [[Patollo | Patollowi]], [[Potrimpos | Portimposowi]] i [[Perkun | Perkunowi]]. Nadto każda ze sfer była symbolizowana przez rekwizyty ułożone pod dębem: trzy czaszki (człowieka, konia i krowy), węża (w garnku z mlekiem, przykrytego kłosami zbóż), ogień stale podsycany i nigdy nie gaszony. | W gruncie rzeczy każdy okręg osadniczy miał swoje "Romowe" – miejsce kultu i siedzibę głównego kapłana okręgu osadniczego. Przebywali tam również inni kapłani i kapłanki. Romowe znajdowało się w świętym gaju, a centralne miejsce w Romowe zajmowało święte drzewo – dąb o poskręcanych konarach. Drzewo to miało symbolizować trzy strefy kosmosu: świat podziemi (korzenie), świat naziemny (pień) i niebo (korona). Każda ze sfer odpowiadała kolejnym bogom: [[Patollo | Patollowi]], [[Potrimpos | Portimposowi]] i [[Perkun | Perkunowi]]. Nadto każda ze sfer była symbolizowana przez rekwizyty ułożone pod dębem: trzy czaszki (człowieka, konia i krowy), węża (w garnku z mlekiem, przykrytego kłosami zbóż), ogień stale podsycany i nigdy nie gaszony. | ||
Wersja z 11:57, 22 sty 2015
Romowe – według Kroniki ziemi pruskiej kronikarza Piotra z Dusurga najświętsze miejsce wiary wszystkich Bałtów, niczym Rzym dla katolików. Przebywać miał w nim główny kapłan zwany Kriwe. Nazwa Romowe ma się wywodzić od wyrastającego w świętym miejscu drzewa; ruomot znaczy "wyrastać".
Nowożytna wizja Romowe z boską trójcą pruskich bogów na świętym dębie, Ch. M. Hartknoch, Alt- und Neues Preussen, Francfurt-Leipzig 1684
Charakterystyka
W gruncie rzeczy każdy okręg osadniczy miał swoje "Romowe" – miejsce kultu i siedzibę głównego kapłana okręgu osadniczego. Przebywali tam również inni kapłani i kapłanki. Romowe znajdowało się w świętym gaju, a centralne miejsce w Romowe zajmowało święte drzewo – dąb o poskręcanych konarach. Drzewo to miało symbolizować trzy strefy kosmosu: świat podziemi (korzenie), świat naziemny (pień) i niebo (korona). Każda ze sfer odpowiadała kolejnym bogom: Patollowi, Portimposowi i Perkunowi. Nadto każda ze sfer była symbolizowana przez rekwizyty ułożone pod dębem: trzy czaszki (człowieka, konia i krowy), węża (w garnku z mlekiem, przykrytego kłosami zbóż), ogień stale podsycany i nigdy nie gaszony.
W pobliżu ołtarza (kamienia ofiarnego), na którym składano krwawe i bezkrwawe ofiary bogom, wróżono. Krwawe ofiary z ludzi składano nieraz bezpośrednio pod dębem, tak, aby ich krew użyźniła ziemię. Możliwe jest również, że na drzewie umieszczano wizerunki wymienionych bogów.
Bibliografia
Piotr z Dusburga, Kronika ziemi pruskiej, tłum. S. Wyszomirski, Toruń 2004.
Łucja Okulicz-Kozaryn, Dzieje Prusów, Wrocław 2000.
Grzegorz Białuński, Las w wierzeniach Prusów i Jaćwięgów, "Feste Boyen. Pismo Towarzystwa Miłośników Twierdzy Boyen", z. 1 (2002).
Antoni Mierzyński, Romowe. Rozprawa archeologiczna, "Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego", 1900, t. XXVII, z. 1–2.
