Bogatyńskie

Bogatyńskie
Bogatyńskie. Pałac
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	lidzbarski
Gmina	Orneta
Liczba ludności (2010)	57
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Bogatyńskie
Położenie na mapie Polski Bogatyńskie
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Bogatyńskie (niem. Tüngen) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Orneta. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 57 mieszkańców.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Orneckiej, na wschodnim brzegu Pasłęki, 8 km na południowy zachód od Ornety, przy granicy z powiatami elbląskim i ostródzkim, między drogami wojewódzkimi nr 513 i 528.

Dzieje miejscowości

Wieś po raz pierwszy jest wzmiankowana w źródłach historycznych z 1282 roku jako własność szlachecka. Nazwa miejscowości wywodzi się od pierwszych właścicieli, rodziny Bogatyńskich, której przedstawiciele w XV wieku wsławili się zaciętym oporem wobec Zakonu Krzyżackiego. Przez następne stulecia współistniały tu obok siebie majątek szlachecki i wieś. Bogatyńskie ucierpiały podczas wielkiej epidemii dżumy na początku XVIII wieku. Od końca XVI wieku we wsi znajdowała się kaplica, która została rozebrana w 1830 roku. Obecny neogotycki kościół został wybudowany w XIX wieku na miejscu kaplicy i z pochodzącym z niej i z innych kościołów wyposażeniem.

Po I rozbiorze Polski tutejszy majątek należał początkowo do rodziny Ratkowskich. W tym czasie majątek obejmował 29 łanów. W XVIII wieku na miejscu dawnego dworu wybudowano pałac w stylu barokowym. Po II wojnie światowej na bazie majątku utworzono we wsi Państwowe Gospodarstwo Rolne Bogatyńskie.

Liczba mieszkańców i gospodarstw

1783 - 17 gospodarstw rolnych

1820 - 141 osób, 14 gospodarstw rolnych

1857 - 251 osób

1933 - 440 osób

1939 - 422 osoby, 81 gospodarstw domowych

Zabytki

• Zespół pałacowo-parkowy z XVIII wieku: pałac, park, układ dworski, zabudowa czworaków, cmentarz rodzinny
• Kościół neogotycki z XIX wieku
• Krzyż w Bogatyńskich, datowany między XV a XVII wwiek

Bibliografia

1. Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
2. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
3. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
4. Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
5. Gminna ewidencja zabytków w: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Część I [data dostępu: 12.11.2013]
6. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
7. Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]