Tłokowo: Różnice pomiędzy wersjami
Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
− | ''' Tłokowo''' (niem. ''Lokau'') – | + | ''' Tłokowo''' (niem. ''Lokau'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)|gminie Jeziorany]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. |
Miejscowość w 2010 roku liczyła 289 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Kamila Janysz]]<ref>[http://bip.jeziorany.nowoczesnagmina.pl/?c=92 bip.jeziorany.nowoczesnagmina.pl] [05.03.2014]</ref>. | Miejscowość w 2010 roku liczyła 289 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Kamila Janysz]]<ref>[http://bip.jeziorany.nowoczesnagmina.pl/?c=92 bip.jeziorany.nowoczesnagmina.pl] [05.03.2014]</ref>. | ||
Linia 37: | Linia 37: | ||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
− | Lokacja Tłokowa nastąpiła w roku 1318. Dokument wystawiony został przez biskupa warmińskiego [[Eberhard z Nysy| Eberharda z Nysy]]. Wieś miała obejmować obszar 67 łanów. Zasadźcą | + | Lokacja Tłokowa nastąpiła w roku 1318. Dokument wystawiony został przez biskupa warmińskiego [[Eberhard z Nysy| Eberharda z Nysy]]. Wieś miała obejmować obszar 67 łanów. Zasadźcą był niejaki Ludwig, proboszczem zaś duchowny o imieniu Jakub. Miejscowość rozwijała się niezwykle intensywnie, co sprawiło, że osiedlił się tu burgrabia, który planował dalsze zasiedlanie okolicy. Wkrótce jednak przeniósł się do Jezioran. Niestety w czasie wojen polsko-krzyżackich wieś została dotkliwie zniszczona. Doszło do likwidacji parafii, a miejscowa świątynia została przekształcona w kościół filialny parafii w Jezioranach. W 1820 roku miejscowość była zamieszkana przez 210 osób. W 1939 roku liczyła 519 mieszkańców. |
− | Na miejscu zniszczonego kościoła wybudowano nowy, który zlokalizowano na skraju wsi. Miało to miejsce w roku 1665. Początkowo świątynia był poświęcona Świętemu Sakramentowi | + | Na miejscu zniszczonego kościoła wybudowano nowy, który zlokalizowano na skraju wsi. Miało to miejsce w roku 1665. Początkowo świątynia był poświęcona Świętemu Sakramentowi. W XVIII stuleciu, po przejściu przez Warmię [[epidemia dżumy 1709-1711|epidemii dżumy]], nowym patronem został św. Roch. W 1866 roku kościół został przebudowany i powiększony: stał się ważnym celem pielgrzymek. |
+ | |||
+ | Po zakończeniu II wojny światowej Tłokowo otrzymało status wsi sołeckiej. W 1999 roku wieś liczyła 281 mieszkańców. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
− | *[[Andrzej Thiel]] ( | + | *[[Andrzej Thiel]] (1825–1908) – urodzony w Tłokowie duchowny katolicki, biskup warmiński |
==Turystyka== | ==Turystyka== | ||
− | * | + | *szlak rowerowy o długości 23,5 km |
+ | Przebieg trasy: Jeziorany – Tłokowo – [[Kramarzewo]] – [[Franknowo]] – [[Ustnik]] – [[Wójtówko]] – Jeziorany | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
− | *[[lkwim: Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Tłokowie| | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Tłokowie|kościół pw. św. Jana Chrzciciela]], wybudowany pod koniec XIV stulecia; drewniana wieża, barokowy ołtarz główny (XVIII w.), renesansowy ołtarz boczny (2. poł. XVI w.), renesansowa ambona, barokowa chrzcielnica |
− | *[[lkwim: Kościół pw. św. Rocha w Tłokowie| | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Rocha w Tłokowie|kościół pw. św. Rocha]], wzniesiony w XVII wieku, rozbudowany w XIX stuleciu; rokokowy ołtarz główny sprzed 1790 roku, klasycystyczna ambona |
− | * | + | *centarz rzymskokatolicki |
− | * | + | *kapliczka przydrożna, znajdująca się w centrum wioski |
− | * | + | *barokowa kapliczka przydrożna zlokalizowana przy kościele pw. św. Rocha |
− | * | + | *zabytkowy krucyfiks na cmentarzu z zachowaną datą 1777 |
+ | {{Przypisy}} | ||
+ | <references/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Chłosta Jan, ''Słownik Warmii'', Olsztyn 2002.<br/> | Chłosta Jan, ''Słownik Warmii'', Olsztyn 2002.<br/> | ||
Linia 60: | Linia 65: | ||
[http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#552/pl/i/tlokowo_-_zabytkowy_kosciol_p.w._sw._jana_chrzciciela| CiekaweMazury.pl] [27.12.2013]<br/> | [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#552/pl/i/tlokowo_-_zabytkowy_kosciol_p.w._sw._jana_chrzciciela| CiekaweMazury.pl] [27.12.2013]<br/> | ||
[http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=169:gmina-jeziorany-tlokowo&catid=27:wies-warminska&Itemid=125| Dom Warmiński] [05.03.2014]<br/> | [http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=169:gmina-jeziorany-tlokowo&catid=27:wies-warminska&Itemid=125| Dom Warmiński] [05.03.2014]<br/> | ||
− | [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/search,1,-1,-1,-1,-1,-1,t%C5%82okowo.html| | + | [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/search,1,-1,-1,-1,-1,-1,t%C5%82okowo.html| polskaniezwykla.pl] [05.03.2014]<br/> |
− | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków,wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014] |
− | |||
− | |||
− | |||
<br/> | <br/> | ||
− | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]] |
Wersja z 00:16, 6 lis 2014
Tłokowo | |
| |
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Tłokowie
| |
Państwo | Polska |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | olsztyński |
Gmina | Jeziorany |
Liczba ludności (2010) | 289 |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Tłokowo (niem. Lokau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jeziorany. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 289 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Kamila Janysz[1].
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim, około 1,5 km na północ od Jezioran.
Dzieje miejscowości
Lokacja Tłokowa nastąpiła w roku 1318. Dokument wystawiony został przez biskupa warmińskiego Eberharda z Nysy. Wieś miała obejmować obszar 67 łanów. Zasadźcą był niejaki Ludwig, proboszczem zaś duchowny o imieniu Jakub. Miejscowość rozwijała się niezwykle intensywnie, co sprawiło, że osiedlił się tu burgrabia, który planował dalsze zasiedlanie okolicy. Wkrótce jednak przeniósł się do Jezioran. Niestety w czasie wojen polsko-krzyżackich wieś została dotkliwie zniszczona. Doszło do likwidacji parafii, a miejscowa świątynia została przekształcona w kościół filialny parafii w Jezioranach. W 1820 roku miejscowość była zamieszkana przez 210 osób. W 1939 roku liczyła 519 mieszkańców.
Na miejscu zniszczonego kościoła wybudowano nowy, który zlokalizowano na skraju wsi. Miało to miejsce w roku 1665. Początkowo świątynia był poświęcona Świętemu Sakramentowi. W XVIII stuleciu, po przejściu przez Warmię epidemii dżumy, nowym patronem został św. Roch. W 1866 roku kościół został przebudowany i powiększony: stał się ważnym celem pielgrzymek.
Po zakończeniu II wojny światowej Tłokowo otrzymało status wsi sołeckiej. W 1999 roku wieś liczyła 281 mieszkańców.
Ludzie związani z miejscowością
- Andrzej Thiel (1825–1908) – urodzony w Tłokowie duchowny katolicki, biskup warmiński
Turystyka
- szlak rowerowy o długości 23,5 km
Przebieg trasy: Jeziorany – Tłokowo – Kramarzewo – Franknowo – Ustnik – Wójtówko – Jeziorany
Zabytki
- kościół pw. św. Jana Chrzciciela, wybudowany pod koniec XIV stulecia; drewniana wieża, barokowy ołtarz główny (XVIII w.), renesansowy ołtarz boczny (2. poł. XVI w.), renesansowa ambona, barokowa chrzcielnica
- kościół pw. św. Rocha, wzniesiony w XVII wieku, rozbudowany w XIX stuleciu; rokokowy ołtarz główny sprzed 1790 roku, klasycystyczna ambona
- centarz rzymskokatolicki
- kapliczka przydrożna, znajdująca się w centrum wioski
- barokowa kapliczka przydrożna zlokalizowana przy kościele pw. św. Rocha
- zabytkowy krucyfiks na cmentarzu z zachowaną datą 1777
Przypisy
- ↑ bip.jeziorany.nowoczesnagmina.pl [05.03.2014]
Bibliografia
Chłosta Jan, Słownik Warmii, Olsztyn 2002.
Przewodnik po zabytkowych kościołach Południowej Warmii, Olsztyn 1973.
Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [27.12.2013]
CiekaweMazury.pl [27.12.2013]
Dom Warmiński [05.03.2014]
polskaniezwykla.pl [05.03.2014]
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków,wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]