Krosno (gmina Orneta): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m (Emes przeniósł stronę Zarębiec do Krosno (gm. Orneta)) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | |nazwa = | + | |nazwa = Krosno |
| − | |herb wsi = | + | |herb wsi = |
| − | |flaga wsi = | + | |flaga wsi = |
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Krosno. Kościół.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Krosno. Kościół |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
| − | |województwo = | + | |województwo = warmińsko-mazurskie |
| − | |powiat = | + | |powiat = lidzbarski |
| − | |gmina = | + | |gmina = Orneta |
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 181<ref>Łącznie Krosno i [[Kumasy]].</ref> |
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
|kod pocztowy = | |kod pocztowy = | ||
| Linia 24: | Linia 22: | ||
|mapa wsi = | |mapa wsi = | ||
|kod mapy = PL-WN | |kod mapy = PL-WN | ||
| − | |stopniN = | + | |stopniN = 54 |minutN = 07 |sekundN = 54 |
| − | |stopniE = | + | |stopniE = 20 |minutE = 10 |sekundE = 15 |
|commons = | |commons = | ||
|wikipodróże = | |wikipodróże = | ||
| Linia 31: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' | + | ''' Krosno ''' (niem. ''Krossen'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]], w [[gmina Orneta|gminie Orneta]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. |
| − | W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie | + | |
| − | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 181 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Eugeniusz Błachnio]]<ref>http://orneta-umig.bip-wm.pl/public/?id=3104</ref>. | |
| − | Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[ ]]<ref> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | <br/> | ||
| + | |||
| + | == Położenie == | ||
| + | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Ornecka|Równinie Orneckiej]], 3 km na północny wschód od [[Orneta|Ornety]], na północ od drogi wojewódzkiej nr 513 na odcinku Orneta - [[Lidzbark Warmiński]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | .... | + | Wieś została założona z nadania kapituły warmińskiej w 1384 roku jako majątek szlachecki; pierwotnie występowała pod nazwą ''Bludyn''. W 1593 roku we wsi wybudowano drewnianą kaplicę, a pod koniec XVII wieku ustanowiono tutaj odrębnego proboszcza. W XVIII wieku działał tu młyn. Po I rozbiorze Polski w dalszym ciągu były to niewielkie dobra szlacheckie z folwarkiem. Wieś ucierpiała podczas [[epidemia dżumy 1709-1711|wielkiej epidemii dżumy]] na początku XVIII wieku. W 1783 roku znajdowało się w Krośnie zaledwie osiem gospodarstw, a w roku 1820 wieś liczyła sześć gospodarstw i 67 mieszkańców. |
| − | + | ||
| + | Ozdobą wsi jest barokowy kościół odpustowy, który wybudowano w 1720 roku z fundacji biskupa [[Teodor Potocki|Teodora Potockiego]]. Projektantem był nieznany z nazwiska architekt warszawski. Najbardziej efektowny element budowli stanowi dwuwieżowa fasada z kruchtą pośrodku. Wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z XVIII wieku. Kościół otoczony jest krużgankami z kaplicami, kopułami i latarniami w narożach. Bramę zamyka rokokowa kuta krata wykonana w [[Elbląg|Elblągu]]. Przy kościele działała szkoła klasztorna. | ||
| + | |||
| + | Znajdował się tu zakład księży emerytów z około 1720 roku. Został spalony w 1914 roku, odbudowany po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] i częściowo zmieniony. Zdewastowany na początku 1945 roku, w 1954 roku został przebudowany w 1954 roku i zamieniony w mieszkanie oraz biura [[Państwowe Gospodarstwo Rolne Krosno|Państwowego Gospodarstwa Rolnego w Krośnie]]. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | + | *Założenie odpustowe | |
| − | + | *Dom księży | |
| + | *Zabudowania nr 1, 2, 9, 11: kuźnia, czworaki, drewniane stodoły PGR | ||
| + | *Budynek szkoły | ||
| + | *Spichlerz | ||
| + | *Kapliczki | ||
| + | *Park klasztorny | ||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | ... | + | #''Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973. |
| + | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| + | #''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | ||
| + | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [data dostępu: 12.11.2013] | ||
| + | #Gminna ewidencja zabytków w: [http://orneta-umig.bip-wm.pl/public/get_file_contents.php?id=206575| Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Część I] [data dostępu: 12.11.2013] | ||
| + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 12.11.2013] | ||
| + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/heilsberg.html| Verwaltungsgeschichte] [data dostępu: 12.11.2013] | ||
<br/> | <br/> | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | <references/> | + | <references/> |
<br/> | <br/> | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| − | + | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat lidzbarski]] [[Kategoria: Gmina Orneta]] [[Kategoria: Wieś sołecka]] |
Wersja z 01:04, 4 sty 2014
| Krosno | |
| | |
 Krosno. Kościół
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | lidzbarski |
| Gmina | Orneta |
| Liczba ludności (2010) | 181[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Krosno | |
| Położenie na mapie Polski  Krosno | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Krosno (niem. Krossen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Orneta. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 181 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Eugeniusz Błachnio[2].
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Orneckiej, 3 km na północny wschód od Ornety, na północ od drogi wojewódzkiej nr 513 na odcinku Orneta - Lidzbark Warmiński.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona z nadania kapituły warmińskiej w 1384 roku jako majątek szlachecki; pierwotnie występowała pod nazwą Bludyn. W 1593 roku we wsi wybudowano drewnianą kaplicę, a pod koniec XVII wieku ustanowiono tutaj odrębnego proboszcza. W XVIII wieku działał tu młyn. Po I rozbiorze Polski w dalszym ciągu były to niewielkie dobra szlacheckie z folwarkiem. Wieś ucierpiała podczas wielkiej epidemii dżumy na początku XVIII wieku. W 1783 roku znajdowało się w Krośnie zaledwie osiem gospodarstw, a w roku 1820 wieś liczyła sześć gospodarstw i 67 mieszkańców.
Ozdobą wsi jest barokowy kościół odpustowy, który wybudowano w 1720 roku z fundacji biskupa Teodora Potockiego. Projektantem był nieznany z nazwiska architekt warszawski. Najbardziej efektowny element budowli stanowi dwuwieżowa fasada z kruchtą pośrodku. Wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z XVIII wieku. Kościół otoczony jest krużgankami z kaplicami, kopułami i latarniami w narożach. Bramę zamyka rokokowa kuta krata wykonana w Elblągu. Przy kościele działała szkoła klasztorna.
Znajdował się tu zakład księży emerytów z około 1720 roku. Został spalony w 1914 roku, odbudowany po I wojnie światowej i częściowo zmieniony. Zdewastowany na początku 1945 roku, w 1954 roku został przebudowany w 1954 roku i zamieniony w mieszkanie oraz biura Państwowego Gospodarstwa Rolnego w Krośnie.
Zabytki
- Założenie odpustowe
- Dom księży
- Zabudowania nr 1, 2, 9, 11: kuźnia, czworaki, drewniane stodoły PGR
- Budynek szkoły
- Spichlerz
- Kapliczki
- Park klasztorny
Bibliografia
- Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
- Gminna ewidencja zabytków w: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Część I [data dostępu: 12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
Przypisy
- ↑ Łącznie Krosno i Kumasy.
- ↑ http://orneta-umig.bip-wm.pl/public/?id=3104
Zobacz też
