Natura 2000 Lasy Skaliskie

Lasy Skaliskie
rodzaj	OSO (dyrektywa ptasia)
data	listopad 2008
powierzchnia	12.644,7
kod obszaru	PLB280002
Koordynaty:	54°16′59″ 21°57′6″

Lasy Skaliskie

Obszar Natura 2000

W skład chronionego obszaru wchodzą Lasy Skaliskie oraz doliny rzek: Węgorapa i Gołdap. Ostoja ta leży w pobliżu granicy z Obwodem Kaliningradzkim. Dojechać tam można od strony Węgorzewa drogą 650 (trasa Węgorzewo-Gołdap. Obszar ten ma nie tylko ogromne znaczenie przyrodnicze (miejsce gniazdowania wielu gatunków chronionych ptaków, a także ostoja bobrów), ale również historyczne. Teren jest bardzo urozmaicony - od zabagnionych dolin rzecznych, torfowisk, poprzez duże kompleksy leśne do łąk i pól uprawnych.

Lasy Skaliskie - mapa (www.olsztyn.rdos.gov.pl)

Lasy Skaliskie - okolice miejscowości Rapa (www.wikimedia.pl)

Przeznaczenie i zagrożenia

Głównym problemem, który może zagrażać równowadze na tym obszarze jest jest nieekologiczna gospodarka leśna. Przede wszystkim zagrożeniem są to zręby zupełne (wycinanie starych drzewostanów), zabudowa hydrotechniczna rzek oraz jezior oraz intensywna gospodarka rolna (choć niewskazane jest jej całkowite zaniechanie). Problem w przyszłości może także stanowić zabudowa letniskowa śródleśnych polan i składowiska odpadów.

Fauna i flora

Specyficzne otoczenie tego obszaru: moczary, bagna, liczne cieki wodne są naturalną barierą dla człowieka, za to występuje tu ogromne bogactwo fauny i flory. Wśród zwierząt szczególnie licznie występują tu takie ssaki, jak: wilki, łosie (choć ostatnio odnotowano spadek ich liczebności), rysie, kuny, lisy, jenoty, borsuki, wydry i bobry oraz liczne ptactwo. Przede wszystkim żurawie - jedno z ważniejszych miejsc bytowania - ok. 3 tys. osobników, bielik, orlik krzykliwy, jarząbek, dzięcioł średni,dzięcioł czarny, dzięcioł zielonosiwy, dzięcioł białogrzbiety, derkacz, bocian czarny, bocian biały, rybołów, bąk, brodziec leśny, błotniak łąkowy, błotniak stawowy, błotniak zbożowy, gąsiorek, kania ruda, kobczyk, lelek, lerka, muchołówka mała, siewka złota, sowa błotna, trzmielojad, włochatka i zimorodek.

Na terenach leśnych, gdzie podłoże jest głównie torfowe, dominują bory świerkowe i sosnowe (te ostatnie wprowadzone sztucznie), ale także lasy mieszane. Gdzieniegdzie występują skupiska brzozy, olchy i dębu. Najcenniejszym zbiorowiskiem jest borealna świerczyna na torfach. Kompleksy leśne stanowią tu 43 %, tyle samo pola uprawne i łąki (12%).

dowolny opis obrazka

lub

dowolny opis obrazka

Ciekawostki

• Nazwa Lasy Skaliskie pochodzi od nazwiska Pawła Skalicha, dworzanina Stefana Batorego (XVI w.). Mężczyzna te stracił posadę na dworze w Królewcu za swój dość porywczy charakter. Właśnie po stracie przywilejów przydzielono mu ziemie w rzeczonych okolicach.

• Na północy tego obszaru rzeka Węgorapa meandruje na 14 kilometrowym odcinku. Starorzecze tego zbiornika to wyjątkowej urody miejsce i idealne siedlisko dla ptactwa wodnego. Nieopodal znajdują się ruiny pałacu rodu von Altenstadt, który należał do majątku Mieduniszki Wielkie z XVIII wieku .

• Przez Lasy Skaliskie przepływa wybudowany w 1733 roku Kanał Brożajcki, który idealnie nadaje się do spływów kajakowych. W latach 1844-1850 przeprowadzane tu były prace melioracyjne, wykopano m.in. kanał dopływowy, przy pomocy którego osuszono jez. Miryt, obecnie bagno Minta. Na kanale spotkać mozna wiele urządzeń hydrotechnicznych: stopnie wodne, śluzy oraz wodną elektrownię w miejscowości Brożajcie.

• To jedno z nielicznych miejsc, gdzie wciąż bytują liczne watahy wilków. Przyczynkiem do tego może być specyficzne położenie - odseparowane od człowieka i jego cywilizacji.

• Na terenach tych znajduje się wiele architektonicznych perełek Warmii i Mazur. Do najważniejszych należą: piramida w Rapie (XIX-wieczny grobowiec rodzinny pruskiego rodu baronów von Fahrenheid), grobowiec w Zakałczu, dwory i pałace, kościoły z z XVI-XVII wieku, przykłady architektury wiejskiej, cmentarze sprzed 1945 roku.

Źródła

• Instytut na rzecz Ekorozwoju: www.ine.eko.org.pl; 25.11.2013
• Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie: www.olsztyn.rdos.gov.pl; 25.11.2013
• Dzikie Mazury (www.dzikie-mazury.pl); 25.11.2013
• Natura 2000 a rozwój lokalny; dr inż. P. Dynowski, Zachodniopomorska Regionalna Organizacja Turystyczna
• Natura 2000. Naturalnie się opłaca; M. Czerwińska, M. Leda, Zachodniopomorska Regionalna Organizacja Turystyczna, 2010
• Wikimedia