Katolicka Szkoła Polska w Giławach

Szkoła polska w Giławach
...Wymagane...
Data założenia:	01.06.1931
Poziom szkoły:	podstawowy
Adres:	Giławy

Szkoła Polska w Giławach – prywatna szkoła z polskim językiem wykładowym w Prusach Wschodnich. Powstała w 1931 r. i działała do 1939 r. Pierwszym kierownikiem szkoły był nauczyciel Tomasz Setny.

Historia

Szkolę polską w Giławach otwarto 1.06.1931 r. Uruchomiono ją w izbie wynajętej od gospodarza Ziemskiego. Obowiązki kierownika objął nauczyciel Tomasz Setny. Podczas obchodów Święta Dziecka miał napad hitlerowskiej bojówki z Pasymia na szkołę w Giławach. Po tych wydarzeniach zmniejszyła się do sześciu liczba dzieci w polskiej szkole. W tej sytuacji, aby nie dopuścić do zamknięcia szkoły, Towarzystwo Szkolne na Warmię dokonało zamiany nauczycieli. Do Giław przyszedł nauczyciel Edward Turowski z Nowej Kaletki, zaś do szkoły w Nowej Kaletce przeniesiono Tomasza Setnego.

Cele i zadania

Szkoła działała na podstawie Ordynacji dotyczącej uregulowania szkolnictwa dla mniejszości polskiej w państwie pruskim, która weszła w życie 21 lutego 1929r.

Kadra pedagogiczna

Kierownikami i jednocześnie nauczycielami szkoły byli:

• Tomasz Setny
• [[]].

Osiągnięcia

...W szkole w Giławach trzykrotnie odbywały się kwartalne konferencje regionalne dla nauczycieli szkół polskich. Stanowiły one formę dokształcania. Konferencje składały się z lekcji pokazowej, referatu i dyskusji. Na pierwszej konferencji w Worytach, która miała miejsce 05.12.1932 r., lekcję pokazową prowadził nauczyciel Wiktor Bina. Lekcje dotyczyły przedmiotów religia i geografia. Na drugiej konferencji (05.12.1936 r.) lekcję pokazową z przedmiotu śpiew przeprowadził nauczyciel Jan Maza. Natomiast na ostatniej konferencji nauczycieli szkół polskich, która odbywała się 11.02.1939 r. w Worytach nauczyciel Franciszek Piotrowski omówił plan gospodarczy.

Uczniowie/Absolwenci

Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w Prusach Wschodnich. Do szkoły w Worytach uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach 1930 - 1939 stan liczebny uczniów przedstawiał się następująco:

• 1930 - 14 osób
• 1931 - 12 osoby
• 1932 - 17 osoby
• 1933 - 21 osób
• 1934 - 16 osoby
• 1935 - 18 osób
• 1936 - 17 osób
• 1937 - 16 osób
• 1938 - 12 osób
• 1939 - 8 osób

Absolwentką Katolickiej Szkoły Polskiej w Worytach jest m.in. Maria Graeber, która po wojnie zamieszkała w budynku szkolnym i z czasem stała się jego właścicielem.

Ciekawostki

W budynku szkoły polskiej w Worytach w latach 1929-1939 mieściło się także polskie przedszkole. Obie te placówki w okresie międzywojennym tworzyły ośrodek polskości na Warmii. Obecnie budynek ten stanowi dom mieszkalny nr 11 w Worytach.

Tablica pamiątkowa

W 1957 r. na budynku byłej szkoły polskiej w Worytach umieszczono pamiątkową tablicę z napisem: Tablica pamiątkowa na domu nr 30 z napisem: „Tu w latach 1930 – 1939 mieściła się polska szkoła – świadectwo polskości Ziemi Warmińskiej”

Bibliografia

Filipkowski Tadeusz, Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945-1960, Warszawa 1978.

Koziełło-Poklewski Bohdan, Wrzesiński Wojciech, Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1919-1939, Olsztyn 1980.

Lewandowska Izabela, Chłosta Jan, Śladami polskich szkół na południowej Warmii w latach 1929-1939. W 80-lecie ich utworzenia, Olsztyn 2010.