Sandacz
| Sandacz pospolity | |
| | |
| Sander lucioperca` | |
| Linnaeus, 1758 | |
| Sander lucioperca Linnaeus, 1758 | |
 źródło: wikicommoms | |
| Systematyka | |
| Domena | eukarionty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | promieniopłetwe |
| Rząd | okoniokształtne |
| Rodzina | okoniowate |
| Rodzaj | Sander |
| Gatunek | Sandacz pospolity |
| Synonimy | |
|
Centropomus sandat Lacepède, 1802 | |
Sandacz pospolity, sandacz (Sander lucioperca) – gatunek słodkowodnej, drapieżnej ryby okoniokształtnej, z rodziny okoniowatych (Percidae).
Spis treści
Morfologia
Sandacze wyróżniają się zdecydowanie wydłużonym ciałem i małą głową, grzbiet maja zielono-szary kolor, a brzuch biały. Występują ciemne, poprzeczne smugi, zamieszczone po bokach ciała. Sandacz wyróżnia się także dwiema stykającymi się ze sobą płetwami grzbietowymi, które rzadko są od siebie oddalone. Do specyficznych cech tej ryby zaliczamy również liczne, ciemne plamy, które zaobserwować można na błonach pomiędzy promieniami płetw grzbietowych i ogonowej. Niesamowity wygląd nadają sandaczowi lekko opalizujące oczy, które w nocy, w świetle latarki, świecą na czerwono.
Odżywianie
Aktywny jest wieczorem, szczególnie po zachodzie słońca, w nocy oraz nad ranem. Dobrze widzi w ciemności. Wylęg żywi się planktonem, przy długości 3–4 cm zaczyna polować na narybek innych ryb, przy długości 5–10 cm staje się typowym drapieżnikiem.
Wąskie gardło sprawia, iż podstawowym pokarmem dorosłego sandacza są stynki i ukleje, czasami małe leszcze i karpie. Sandacz odżywia się dwa razy w ciągu doby – najpierw o brzasku, a potem tuż przed zachodem, najczęściej przed samym zmrokiem.
Występowanie
Stawy i wszelkiego rodzaju wyrobiska, jeziora, zbiorniki zaporowe, rzeki średnie nizinne, rzeki wielkie nizinne, przybrzeżne strefy Morza Bałtyckiego.
Tarło
Trze się w kwietniu i maju przy temperaturze około 12 °C. Tarło odbywa się zazwyczaj w płytkiej wodzie o głębokości około 1 m, jednak w niektórych jeziorach ikra może być składana nawet na głębokości kilkunastu metrów. Samiec buduje prymitywne gniazdo wśród korzeni roślin lub zatopionych gałęzi, samica składa do niego średnio 200 000–300 000 ziaren ikry o średnicy 0,8–1,5 mm. Ikra ma barwę jasnożółtą i jest kleista. Samiec strzeże gniazda, chroniąc ikrę oraz świeżo wykluty wylęg przed zamuleniem oraz zapewnia stały dopływ czystej, natlenionej wody. Okres inkubacji przy temp. 10 °C wynosi 12 dni, przy temp. 20 °C skraca się do 3 dni. Świeżo wyklute larwy sandacza wykazują dużą wrażliwość na zbyt silne oświetlenie, które może spowodować nawet ich śmierć. W wieku 4 lat sandacz osiąga średnio 50–60 cm długości i 1,5–2 kg masy ciała.
Ochrona i zagrożenie
Kategoria zagrożenia (CKGZ), do której został zakwalifikowany sandacz wskazuje, że w tej chwili nie ma żadnych obaw o przyszłość tego gatunku.
- Okres ochronny: od 1 stycznia do 31 maja
- Wymiar ochronny: 50 cm
- Dobowy limit połowu: 2 sztuki (razem z boleniem, karpiem, lipieniem, amurem, pstrągiem potokowym, szczupakiem, brzaną).
Znaczenie gospodarcze
Ma duże znaczenie gospodarcze, jest często hodowany w stawach rybnych. Chętnie jest łowiony przez wędkarzy na spinning oraz żywą i martwą rybę.
Bibliografia
Sandacz pospolity, pl.wikipedia.org [28.08.2014]
wedkuje.pl [28.08.2014]
