Natura 2000 Swajnie

Obszar Natura 2000 Swajnie
Typ obszaru	Obszar "siedliskowy" - przyszły specjalny obszar ochrony siedlisk (SOOS)
Kod	PLH280046
Powierzchnia	1186,51
Status obszaru	Obszar o Znaczeniu dla Wspólnoty (OZW) - zatwierdzony decyzją Komisji Europejskiej (2011 r.)
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Obszar Natura 2000 Swajnie
Położenie na mapie Polski Obszar Natura 2000 Swajnie
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Obszar Natura 2000 Swajnie – obszar o znaczeniu dla Wspólnoty (OZW); obszar "siedliskowy" zatwierdzony przez Komisję Europejską do czasu wyznaczenia przez kraj członkowski.

Ogólny opis obszaru

Obszar ten położony jest na wschód od Dobrego Miasta w Nadleśnictwie Wichrowo. Osią obszaru jest rzeka Kirsna z częściowo naturalną doliną, częściowo zmeliorowanym korytem biegnącym wśród łąk kośnych. W części południowo-zachodniej znajdują się zalane łąki (zbiornik antropogeniczny) na terenie nieistniejącego już gospodarstwa, natomiast w części północno-wschodniej znajduje się osada Swajnie. Dawniej był tu folwark, obecnie znaczna część terenów rolniczych została zalesiona lub znajduje się w stadium zarastania.

W latach 2006–2007 wykonano na tym obszarze prace z zakresu małej retencji, m.in. odtwarzając zbiornik wodny "Babcia" i podnosząc poziom wody w zbiorniku "Swajnie". Procesy naturalnej sukcesji przyspieszają zadomowione w rzece Kirsnej bobry.

Walory przyrodnicze

Obszar "Swajnie" to tereny leśne z istotnym udziałem gradu subkontynentalnego (kod 9170-2) i niewielkim udziałem grądu zboczowego (kod 9170-3) na wyniesieniach morenowych, oraz z podmokłymi zbiorowiskami leśnymi: sosnowym borem bagiennym (kod 91D0-2), borealną świerczyną bagienną (kod 91D0-5), niżowym łęgiem jesionowo-olszowym (kod 91E0-3), źródliskowymi lasami olszowymi na niżu (kod 91E0-4). Występują tu także siedliska nieleśne: torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (kod 7110), torfowiska wysokie zdegradowane (kod 7120) oraz torfowiska przejściowe i trzęsawiska (kod 7140-1). Interesujące, choć z niewielkim udziałem powierzchniowym, są murawy bliźniaczkowe (kod 6230). Na obszarze tym występują ponadto zbiorniki eutroficzne (kod 3150): zbiornik Swajnie, jezioro Gilgajny i jezioro Makulin oraz kilka jeziorek dystroficznych (kod 3160) z płem torfowcowym (jezioro Błotnik i cztery mniejsze).

Obszar ten zamieszkują liczne gatunki zwierząt i roślin rzadkich w kraju, w tym objętych ochroną gatunkową. Stwierdzono tu występowanie następujących gatunków "naturowych":

• zwierzęta: bóbr Castor fiber (kod 1060), wydra Lutra lutra (kod 1355), minóg strumieniowy Lampetra planeri (kod 2511), głowacz białopłetwy Cottus gobio (kod 2543), skójka gruboskorupowa Unio crassus (kod 1032)
• rośliny: sierpowiec błyszczący Drepanocladus vernicosus (kod 1393).

Cel ochrony

Zasadniczym celem ochrony tego obszaru jest zachowanie grądu subkontynentalnego oraz zróżnicowanych siedliskowo zbiorników wodnych charakterystycznych dla środkowej, meandrującej, niewielkiej rzeki, zbiorników eutroficznych i naturalnych zbiorników dystroficznych.

Istniejące formy ochrony

Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Dolnej Łyny (16429,9 ha).

Bibliografia

Czachorowski Stanisław, Dąbrowski Stanisław, Pietrzak Lech: Swajnie. W: Hołdyński Czesław, Krupa Małgorzata (red.), Obszary Natura 2000 w województwie warmińsko-mazurskim: 259-262. Wydawnictwo Mantis: Olsztyn, 2009.
bip.olsztyn.rdos.gov.pl, Lista Obszarów o Znaczeniu dla Wspólnoty Natura 2000 w województwie warmińsko-mazurskim [24.06.2014]