Sułowo (gmina Bisztynek)
| Sułowo | |
| | |
 Kościół w Sułowie.
Fot. Mieczysław Kalski | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | bartoszycki |
| Gmina | Bisztynek |
| Liczba ludności (2010) | 164[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Sułowo | |
| Położenie na mapie Polski  Sułowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Sułowo (niem. Schulen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bisztynek. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 164 mieszkańców (łącznie z Wińcem). W skład sołectwa wchodzą wsie Sułowo i Winiec. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Bożena Dąbrowska[2].
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, między Niziną Sępopolską a Pojezierzem Olsztyńskim, 23 km na południe od Bartoszyc i 5,5 km na zachód od Bisztynka, na południe od drogi wojewódzkiej nr 513, w pobliżu granicy z powiatem lidzbarskim. Wieś zachowała dawny układ ulicówki.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w 1335 roku. W pierwszej połowie XVII wieku jej właścicielem był Stefan Sadorski, fundator drugiej kaplicy w Świętej Lipce. Przez kolejne stulecia był to niewielki majątek ziemski. Otoczony parkiem dwór wybudowano tu na początku XX wieku. W drugiej połowie XX wieku budynek zaczął niszczeć, ale w ostatnich latach prywatny właściciel zlecił w nim gruntowny remont. Zachowała się również część zabudowań podwórza gospodarczo-inwentarskiego, ale z parku pozostały jedynie pojedyncze drzewa.
Kościół w Sułowie wzniesiono w latach 1380–1400, a w 1700 roku dobudowano do niego drewnianą wieżę, którą Mieczysław Orłowicz, autor przedwojennego przewodnika po Mazurach i Warmii, określił na początku XX wieku jako "brzydką"[3].
We wsi funkcjonuje pensjonat (w ofercie korty tenisowe, jazda konna, wypożyczalnia rowerów).
Zabytki
- kościół pw. Podwyższenia Krzyża Pańskiego
- cmentarz rzymskokatolicki parafialny z XVII wieku, przy kościele, nieczynny
- cmentarz rzymskokatolicki parafialny z końca XIX wieku, w południowej części wsi, 300 m od kościoła, czynny
- dwór w Sułowie z początków XX wieku
- trzy kapliczki przydrożne
- liczne przykłady budownictwa wiejskiego z końca XIX i początku XX wieku (domy mieszkalne i zabudowania gospodarcze)
- budynek dawnej szkoły (nr 25)
- budynek remizy strażackiej (nr 30)
Ciekawostki
Pozostałości kół młyńskich dawnego młyna zostały wykorzystane jako elementy schodów kościelnych i schodów na prywatnej posesji we wsi Sułowo.
Przypisy
- ↑ Łącznie: Sułowo i Winiec.
- ↑ bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]
- ↑ Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku G. Jasiński, A. Rzempołuch, R. Traba, Olsztyn 1991, s. 245.
Bibliografia
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bisztynek [05.03.2014]
bisztynek24.pl [09.02.2015]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
