Skowrony

Skowrony
Kościół Wniebowzięcia NMP w Skowronac
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	elbląski
Gmina	Godkowo
Liczba ludności (2010)	255 (łącznie z Klekotkami)
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Skowrony
Położenie na mapie Polski Skowrony
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Skowrony (niem. Schmauch) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Godkowo. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 255 mieszkańców (łącznie z Klekotkami).

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 2 km na południe od Godkowa.

Dzieje miejscowości

Skowrony zostały założone na terenie dawnego pruskiego grodziska. Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z lat 1320-1331. Na ten okres przypada również wystawienie aktu lokacyjnego Skowron. W XVI wieku, w związku z procesem ponownego zasiedlania opuszczonych wsi, w miejscowości żyła spora kolonia holenderskich osadników. W XVIII stuleciu doszło do reformy administracyjnej. Skowrony zostały przyłączone do powiatu morąskiego. W latach 1758-1762 w okresie wojny siedmioletniej wieś okupowały wojska cesarskie. W okresie wojen napoleońskich w Skowronach stacjonowały wojska francuskiej, narażając miejscową ludność na uciążliwie kontrybucje. W 1818 roku miejscowość została włączona do powiatu pasłęckiego. W XIX wieku w Skowronach utworzono Urząd Stanu Cywilnego, wybudowano również gospodę oraz salę zgromadzeń. Uruchomiono tartak. We wsi działała również placówka poczty konnej. W 1907 roku w Skowronach wybuchł pożar, który zniszczył częściowo kościół.

WW okresie międzywojennym wieś prezentowała się okazale i miała sporo urządzeń komunalnych.

Zimą 1945 r. wieś poniosła ogromne zniszczenia z powodu ciężkich walk. 3.02.1945 r. wieś zajęły wojska radzieckie. Zniszczeniu uległa m.in. plebania, dwie sale zebrań, tartak, gospody, domy, spichlerz i obory.

Jednym z najciekawszych obiektów zachowanych jest Kościół p.w. NMP wybudowany w poł. XIX w. na miejscu dawnego pruskiego grodziska. Pięknie odrestaurowany pod koniec lat 90 XX w. przez obecnego proboszcza ks. Andrzeja Gazdę. Obecnie wieś liczy 253 mieszkańców.

Zabytki

• Cmentarz przykościelny
• Kościół pw. Wniebowzięcia NMP, wybudowany w połowie XIV wieku, na miejscu pruskiego grodziska. W 1699 roku został rozbudowany w kierunku zachodnim; wzniesiono również wieżę. W 1733 roku wbudowano w ołtarz ambonę. Pożar z 1909 roku strawił organy (1722) i dwa dzwony (1638, 1805). Nowe organy zainstalowano w 1937/1938 roku. Pod podłogą znajduje się krypta z kamieniem nagrobnym Otto von Perbandta. Ostatnim przedwojennym pastorem byli Heine Dietrich oraz Arno Kiel. Świątynia została odrestaurowana pod koniec lat 90. XX wieku.

Bibliografia

1. Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
2. Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
3. Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Godkowo na lata 2013-2020 [data dostępu: 5.05.2014]
4. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.05.2014]
5. Informacji Lokalnej [data dostępu: 5.05.2014]