Franknowo

Franknowo
Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Katarzyny
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Jeziorany
Liczba ludności (2010)	703
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Franknowo
Położenie na mapie Polski Franknowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Franknowo (niem. Frankenau) – wieś warmińska w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jeziorany. Do 1954 roku siedziba gminy Franknowo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego..

Położenie

Miejscowość położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 6 km na północny wschód od Jezioran w kierunku Bisztynka.

Dzieje miejscowości

Wieś lokował 3 grudnia 1346 wójt biskupi Brunon z Lutr na 91 włókach, w tym było: 74 włók czynszowych na prawie chełmińskim, 10 włók sołeckich, 6 kościelnych i 1 włóka wolna. Zasadźcą był Prus Heinko. W czasie wojny trzynastoletniej i ponownie w trakcie wojny polsko-krzyżackiej w latach 1519-1521, wieś została w dużym stopniu zniszczona. W połowie XVI w. wieś zasiedlono ponownie. W 1688 we wsi było: 23 chłopów, sołtys, 4 zagrodników. W 1785 Franknowo zamieszkiwali Niemcy. We wsi oprócz budynków mieszkalnych były dwie karczmy, kuźnia i stajnie. W 1820 mieszkały tu 455 osoby, natomiast w 1939 – 927. Po II wojnie światowej zaczęła napływać do wsi ludność różnych narodowości – Polacy z dawnych kresów oraz Polski Centralnej, Ukraińcy. Obecnie we Franknowie mieszka 660 osób. Obecnie we wsi funkcjonują: punkty usługowe, poczta, remiza strażacka, zlewnia mleka, sklepy, sala dyskotekowa. W latach wcześniejszych działała rada gminy, koło gospodyń wiejskich, funkcjonowała kawiarnia, bank spółdzielczy. Wieś ma wodociąg, ma kanalizację od 2012 roku. Przez wieś prowadzi żółty szlak rowerowy (Jeziorany - Tłokowo - Kramarzewo - Franknowo - Modliny - Ustnik - Wójtówko - Jeziorany), 24 km.

Turystyka

• Szlak turystyczny o długości 23,5 km - przebieg trasy: Jeziorany-Tłokowo-Kramarzewo-Franknowo-Ustnik-Wójtówko-Jeziorany

Zabytki

• Kościół (zabytek trzeciej klasy) zbudowany w XIV w. Uległ on zniszczeniu podczas wojny trzynastoletniej. Został odbudowany w 1565, a w 1581 konsekrował go biskup Marcin Kromer, na cześć przeniesienia tu relikwii św. Stanisława i św. Katarzyny. W 1751 wzniesiono nową świątynię dzięki fundacji biskupa warmińskiego A.S. Grabowskiego. W 1843 r. zawaliło się sklepienie kościoła. W 1845 założono drewniany sufit. Ołtarz główny pochodzi z 1751, mieści się w nim obraz św. Stanisława wraz z Bolesławem Śmiałym i jego rycerzami, namalowany przez Józefa Korzeniewskiego. Kościół jest zabytkiem trzeciej klasy.
• Warmińskie kapliczki z XIX i XX w. Łącznie jest ich 8 i są w większości otynkowane.
• Krzyże przydrożne,
• cmentarz z zabytkowymi grobami oraz pomnikami cmentarnymi
• Budynek szkoły, wcześniej była szkołą parafialną.
• Budynki mieszkalne i gospodarcze,
• budynek dawnej stacji kolejowej, (obecnie nieczynna) zaadaptowany na cele mieszkalne.

Bibliografia

1. Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
2. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 19.12.2013]
3. Ciekawe Mazury.pl [data dostępu: 19.12.2013]
4. Portal Jeziorany [data dostępu: 19.12.2013]