Natura 2000 Ostoja Dylewskie Wzgórza

Obszar Natura 2000 Ostoja Dylewskie Wzgórza
Wzgórza Dylewskie. Źródło: www.powiat.ostroda.pl
Typ obszaru	Obszar "siedliskowy" - przyszły specjalny obszar ochrony siedlisk (SOOS)
Kod	PLH280043
Powierzchnia	3430,6 ha
Status obszaru	Projektowany SOOS, zgłoszony do Komisji Europejskiej.
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Obszar Natura 2000 Ostoja Dylewskie Wzgórza
Położenie na mapie Polski Obszar Natura 2000 Ostoja Dylewskie Wzgórza
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Obszar Natura 2000 Ostoja Dylewskie Wzgórza - specjalny obszar ochrony siedlisk (SOOS).

Ogólny opis obszaru

Obszar położony jest na terenie gminy Lubawy w powiecie iławskim oraz gminy wiejskiej Ostróda, gm. Dąbrówno i gm. Grunwald w powiecie ostródzkim. Wyznaczony obiekt obejmuje najwartościowsze pod względem przyrodniczym uroczyska Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich z dominacją nieprzekształconych lasów liściastych, głównie z udziałem buka zwyczajnego. Jest podzielony na dwa podobszary: Uroczysko Dylewo z rezerwatami Jezioro Francuskie i Dylewo oraz Uroczyska Wygoda i Klonowo z obszarem źródliskowym i górnym biegiem rzeki Gizela.
Ostoja Wzgórza Dylewskie zajmuje centralną część mezoregionu Garb Lubawski, który różni się od sąsiednich mezoregionów wysokością względną, małą jeziornością, bogatą siecią rzeczek i strumyków oraz mozaikowym układem rozproszonych kompleksów leśnych. Budowa morfologiczna Wzgórz Dylewskich jest wynikiem akumulacyjnej i erozyjnej działalności lądolodu skandynawskiego i jego wód roztopowych. Koncentracja olbrzymich zwałów materiału morenowego - w wyniku akumulacji czołowej i zwarcia się spiętrzonych moren wytworzonych na bokach obu jęzorów lodowcowych - doprowadziła do powstania kompleksu wzgórz z najwyższym wzniesieniem Góra Dylewska (312,2 m n.p.m.). Teren ten charakteryzuje również duża liczba głębokich rynien i wąwozów, z bogatą siecią rzeczek, strumieni i lokalnych cieków wodnych. Rozpoczynają tu bieg lewobrzeżne dopływy Drwęcy: Grabiczek ze strumykiem Dylewka, Pobórzanka ze Smykówką, Gizela, Sandela z Elszką oraz rzeka Wel z dopływami. W obrębie ostoi zachowało się niewielkie Jezioro Francuskie i kilkanaście małych oczek wytopiskowych lub zagłębień porośniętych roślinnością torfowiskową.

Góra Dylewska.
Źródło: www.wikimapia.org

Walory przyrodnicze

Do głównych walorów tego obszaru należy obecność 11 typów siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej, zajmujących około 50 proc. powierzchni obszaru oraz 6 gatunków zwierząt z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Siedliskami przewodnimi są: żyzna buczyna niżowa (kod 9130-1) i grąd subatlantycki Stellario-Carpinetum (kod 9160-1); kwaśna buczyna niżowa (kod 9119-1); reliktowy grąd zboczowy (kod 9170-1); łęg jesionowo-olszowy (kod 91E0-3); łęg wiązowo-jesionowy śledziennicowy (kod 91F0-2); źródliskowe lasy olszowe (kod 91E0-4); nadrzeczna olszyna górska (kod 91E0-6); brzezina bagienna (91D0-1); Jezioro Francuskie (kod 3160), torfowisko przejściowe (kod 7140-1).
Wśród rzadkich gatunków roślin występujących na terenie ostoi obecne są: podkolan zielonawy, przetacznik górski i czosnek niedźwiedzi.

Na głazach oraz pniach starych buków, w jarach nad Gizelą oraz w okolicy Jeziora Francuskiego stwierdzono jedyne stanowisko w województwie widłozębu zielonego.
Na terenie ostoi występuje populacja mopka, a także płazów: kumaka nizinnego i traszki grzebieniastej. Z ryb występują: minóg rzeczny, koza i głowacz białopłetwy.

Widłoząb zielony (Dicranum viride).
Fot. BerndH. Źródło: Commons Wikimedia

Cel ochrony

Celem ochrony jest zachowanie walorów przyrodniczych ostoi, o których decydują: - wysoki udział i dobry stan zachowania żyznej buczyny niżowej i wielogatunkowych lasów grądowych, w tym rzadko spotykanego reliktowego grądu zboczowego Violo mirabilis-Aceretumplatanoides;
-wzniesienie Wzgórz Dylewskich, wyróżniające się na tle krajobrazu;
- źródliskowy obszar rzeki Gizeli z kompleksem źródliskowych lasów olszowych oraz występowaniem 3 gatunków ryb z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej.

Istniejące formy ochrony

Rezerwaty przyrody: Rezerwat Jezioro Francuskie (14,8 ha), Rezerwat Dylewo; Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich (7151,2 ha); Obszar Chronionego Krajobrazu Wzgórz Dylewskich (14 483,2 ha).

Bibliografia

Hołdyński Cz., Jutrzenka-Trzebiatowski A., Kleinschmidt L., Komosiński K., Duriasz J., Dynowski P.: Ostoja Dylewskie Wzgórza. W: Hołdyński Czesław, Krupa Małgorzata (red.), Obszary Natura 2000 w województwie warmińsko-mazurskim, Olsztyn, Wydawnictwo Mantis, 2009, s. 122-124.

Zobacz też

[1]
[2]