Powiat działdowski
| Powiat działdowski | |||||||||||
| |||||||||||
 Położenie na mapie województwa | |||||||||||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||||||||||
| Siedziba władz powiatu | Działdowo | ||||||||||
| Starosta | Marian Janicki | ||||||||||
| Powierzchnia | 953,18 km² | ||||||||||
| Ludność (2013) • liczba • gęstość |
66 712 70 osób/km² | ||||||||||
| Urbanizacja | 44,68% | ||||||||||
| Tablica rejestracyjna | NDZ | ||||||||||
| |||||||||||
| Strona internetowa powiatu | |||||||||||
Powiat działdowski – powiat znajdujący się w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego. Siedzibą powiatu jest Działdowo. Powiat graniczy z powiatami nowomiejskim, iławskim, ostródzkim i nidzickim, a od południa z województwem mazowieckim. Jest najbardziej na południe wysuniętym powiatem województwa.
Spis treści
Powierzchnia powiatu
Powiat działdowski zajmuje powierzchnię 954 km2.
Demografia
W powiecie działdowskim zamieszkuje, zgodnie z danymi z 2012 r., 66485 osób.
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| osób | % | osób | % | osób | % | |
| liczba | 66485 | 100 | 33822 | 50,88 | 32663 | 49,12 |
Miasta i gminy na terenie starostwa
Miasta:
Gminy:
- gminy miejskie:
- gminy miejsko-wiejskie:
- gminy wiejskie:
Władze powiatu
Starostą powiatu jest obecnie Marian Janicki.
W skład rady powiatu wchodzą:
- Magdalena Anczykowska
- Krzysztof Aurast
- Marian Brandt
- Katarzyna Ceryn-Kowalska
- Wiesław Cieślak
- Jarosław Gawenda
- Roman Gąsiorowski
- Tadeusz Iskra (od 29 stycznia 2015 r.)
- Marian Janicki
- Janusz Kaczmarek
- Grzegorz Kaszubski
- Bogdan Kopański (od 10 grudnia 2014 r.)
- Jan Korona
- Paweł Kraynik
- Bronisław Mazurkiewicz
- Paweł Mostowicz
- Paweł Rutkowski
- Wiesław Smereczyński
- Kazimierz Sosiński
Historia jako jednostki administracyjnej
Powiat działdowski leży na terytorium zamieszkiwanym w średniowieczu przez pruskie plemię Sasinów. Obszar ten przechodził początkowo z rąk do rąk i starali się go zdobyć książeta mazowieccy. Ostatecznie obszr ten został opanowany przez zakon krzyżacki. W 1326 roku lokowano Dąbrówno (wówczas miasto, obecnie wieś).
W 1340 roku rozpoczęto budowę zamku w Działdowie, na którym rezydował prokurator zakonny, a od 1383 roku wójt. Obszar powiatu został na krótko opanowany przez Władysława Jagiełłę w czasie wojny 1410 roku. Od 1466 roku w Prusach Książęcych. W 1525 roku Działdowo stało się siedzibą starosty, którym było przez ponad dwieście lat aż do 1752 roku, kiedy to siedzibę przeniesiono do pobliskiej Nidzicy.
Obszar powiatu znajdował się od 28 czerwca 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego w ramach II Rzeczypospolitej. Utworzono nowy powiat działdowski, liczący 491,77 km2, który włączono do województwa pomorskiego. Powiat w 1938 roku przeniesiono do województwa warszawskiego.
Pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945 obszar powiatu włączono w większości do powiatu nidzickiego. Po wojnie odtworzono polski powiat i włączono go do województwa olsztyńskiego. W 1975 roku, po likwidacji powiatów w ramach reformy administracyjnej, większość obszaru dawnego powiatu działdowskiego została włączono do województwa ciechanowskiego.
W 1999 roku przywrócono w Polsce powiaty w ramach kolejnej reformy administracyjnej; w ramach województwa warmińsko-mazurskiego odtworzono także powiat działdowski.
Gospodarka
Powiat Działdowski pod względem zagospodarowania terenu jest obszarem o charakterze rolniczym. Taki sposób użytkowania gruntów, przy średnim udziale przemysłu na obszarze powiatu, a także wysokie walory historyczne i przyrodnicze terenu, sprzyjają rozwojowi turystyki oraz agroturystyki. Bardzo dobrze jest rozwinięta tutaj baza noclegowo-gastronomiczna. Według statysty GUS w 2013 roku na obszarze powiatu znajdowało się 14 turystycznych obiektów noclegowych.
W 2013 r. dochody gmin na 1 mieszkańca w powiecie wyniosły 2989 zł, przy średniej krajowej wynoszącej 3099 zł. Stopa bezrobocia ukształtowała sie w tym czsie na poziomie 30,2%.
W tym samym roku środki na finansowanie lub współfinansowanie projektów unijnych wyniosły 0,4 mln zł.
Przyroda
Znajduje się na terenie Zielonych Płuc Polski i jest jednym z bardziej atrakcyjnych przyrodniczo terenów w Polsce. Leży on w zlewiskach rzeki Wel oraz Wkry. Dorzecza malowniczo meandrujących rzek urozmaicają licznie występujące jeziora – przeważnie rynnowe. Największym z nich jest jezioro Rumian (298,04 ha). Powierzchnię ponad 100 ha mają ponadto jeziora: Tarczyńskie (170,01 ha), Lidzbarskie (130,35 ha) i Grądy (129,77 ha). Jeziora te wraz z rzeką Wel stanowią bardzo atrakcyjny szlak turystyki kajakowej.
Kultura
- Centra kultury
Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Iłowie-Osadzie Izba Pamięci Emilii Sukertowej-Biedrawiny w Malinowie
Gminna Biblioteka Publiczna w Iłowie-Osadzie
- Stowarzyszenia
- Bractwo Rycerskie św. Katarzyny Ziemi Działdowskiej
- Towarzystwo Miłośników Lidzbarka Welskiego
- Towarzystwo Miłośników Ziemi Działdowskiej
- Działdowska Kuźnia Słowa
- Muzea
- Warmińsko-Mazurskie Muzeum Pożarnictwa w Lidzbarku
- Muzeum Przyrody w Jeleniu
- Muzeum Historyczne w Lidzbarku Welskim
- Festiwale i konkursy
- Ogólnopolski Przegląd Teatrów Amatorskich - Płośnickie Lato Teatralne
- Festiwal Piosenki Polskiej Działdowo
- Ogólnopolski Młodzieżowy Festiwal Piosenki Super Hit Działdowo
- Powiatowy Festiwal Piosenki Harcerskiej w Działdowie
- Powiatowy Konkurs Piosenki Anglojęzycznej w Lidzbarku
- Festiwal Twórczości Religijnej FERA 2008
- Powiatowy Konkurs Poetycki – Złote Piórko 2010
- Ogólnopolski Konkurs Poetycki O Miecze Króla Władysława Jagiełły
Szkolnictwo
Szkoły podstawowe – 27
Gimnazja – 12
Szkoły ponadgimnazjalne – 22
