Świdry

Świdry
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Biała Piska
Liczba ludności (2010)	30
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-230
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Świdry
Położenie na mapie Polski Świdry
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Świdry (niem. Schwiddern) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 r. liczyła 30 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Andrzej Modzelewski.

Położenie

Wieś położona jest na terenie Pojezierza Ełckiego, 10 km na południowy wschód od Białej Piskiej, w pobliżu granicy z powiatem grajewskim w województwie podlaskim, przebiega przez nią droga krajowa nr 58. Na południe od wsi położona jest Lisia Góra o wysokości 178 m n.p.m.

Dzieje miejscowości

Osada istniała już przed wojną trzynastoletnią (1454–1466). Przywilej otrzymała w 1471 roku, gdy dobra liczące łącznie 40 łanów nadano na prawie magdeburskim spokrewnionym ze sobą: Stanikowi, Mikołajowi, Andrzejowi, Stefanowi, Jakubowi, Janowi, Wojtkowi, Pawłowi, Miśce, Marcinowi i innemu Janowi. Warto dodać, że ze Świdrów pochodził Maciej Gut – zasadźca wsi Harsz w powiecie węgorzewskim. W wyniku epidemii dżumy, która dotarła tu w maju 1710 roku, zmarła większość mieszkańców (106 osób). Podczas powstania listopadowego zapuszczający się do Prus Wschodnich kozacy schwytali w Świdrach polskiego księdza i uprowadzili go ze sobą.

W pierwszej połowie XX wieku działała we wsi gospoda należąca do niejakiego Lueneberga.

Szkoła we wsi powstała w 1756 roku. W 1935 roku dwóch nauczycieli uczyło 92 dzieci. Budynek został zniszczony podczas |II wojny światowej.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. – 200 osób

• 1864 r. – 200 osób

• 1867 r. – 228 osób

• 1871 r. – 244 osoby

• 1895 r. – 257 osób

• 1925 r. – 264 osoby

• 1933 r. – 245 osób

• 1939 r. – 236 osób

• 1988 r. – 51 osób

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Skarżynie.

Zabytki

• trzy zagrody murowane (nr 1, 2, 3) wraz z budynkami inwentarskimi z początku XX wieku oraz cztery inne (nr 4, 6, 7, 9), również murowane, z tego samego okresu
• dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku
• schrony Policji Granicznej z lat 1939–1941: sześć schronów bojowych i siedem schronów biernych, żelbetonowe

Bibliografia

1. Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
2. Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
3. Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.
4. von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
5. Pawlicki Ryszard W., Ziemia piska jako region turystyczny do 1945, Znad Pisy, nr 1, 1995, ss. 9–25.
6. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
7. Sawicki Ryszard, Dzieje wsi i parafii Skarżyn. Monografia historyczno-pastoralna, Znad Pisy, nr 15, 2006, ss. 52–77.
8. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
9. Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 73-90.
10. Deutsche Verwaltungsgeschichte [08.08.2013]
11. Bank Danych Lokalnych GUS [08.08.2013]
12. Strona Urzędu Gminy Biała Piska [08.08.2013]