Grajwo
Grajwo | |
| |
Grajwo. Kwatera wojenna z okresu I wojny światowej
| |
Państwo | Polska |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | giżycki |
Gmina | Giżycko |
Liczba ludności (2010) | 148 |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Grajwo (niem. Graywen, od 1938 r. Graiwen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Giżycko. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 148 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Wacław Rawłuszko[1].
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, 2 na południowy wschód od Giżycka, nad niewielkim jeziorem Grajewko, na wschód od jeziora Niegocin i od drogi krajowej nr 63 w kierunku Orzysza.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów państwa Zakonu Krzyżackiego. Została założona w roku 1507 lub niedługo wcześniej. W 1508 roku obejmowała ona 30 łanów na prawie chełmińskim, w tym trzy sołeckie, i była już w pełni obsadzona. Jest bardzo możliwe, że sołtys pochodził z rodziny Grajewskich herbu Gozdawa, którzy swe dobra na Mazowszu zwali Grajwo[2]. W 1550 roku książę Albrecht Hohenzollern nadał wsi nowy przywilej. Wieś znacznie ucierpiała w wyniku epidemii dżumy na początku XVIII wieku; w 1713 roku zagospodarowanych tu było zaledwie 11 łanów. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Giżycku.
Przed II wojną światową Grajwo liczyło nieco ponad 32 łany; działała tu dwuklasowa szkoła, w której zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Nie została ona reaktywowana po wojnie. Na początku lat 70. funkcjonowało tu kółko rolnicze i spółka wodnomelioracyjna; we wsi było 24 budynków mieszkalnych (1970). W latach 1954-1972 Grajwo należało do gromady Upałty.
Liczba mieszkańców
1857 - 226 osób
1933 - 244 osoby
1939 - 245 osób
1970 - 198 osób, 18 gospodarstw
Zabytki
- Cmentarz ewangelicki, na północny zachód od wsi, na brzegu jeziora Grajewko; znajduje się na nim kwatera wojenna z okresu I wojny światowej - miejsce spoczynku 20 żołnierzy armii niemieckiej
Bibliografia
- Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku - starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
- Giżycko. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.03.2014]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 5.03.2014]
- Olsztyńska Strona Rowerowa [data dostępu: 5.03.2014]
Przypisy
- ↑ http://bip.warmia.mazury.pl/gizycko_gmina_wiejska/115/Wykaz_solectw/ [data dostępu: 5.03.2014]
- ↑ Zob. G. Białuński, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku - starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996, s. 86, przypis 227.