Jan Jagiełko
| Jan Jagiełko | |
| | |
| Data i miejsce urodzenia | 8 czerwca 1884 r. Leleszki |
| Data i miejsce śmierci | 20 stycznia 1942 r. Hartheim |
Jan Jagiełko (ur. 8 czerwca 1884 r. w Leleszkach, zm. 20 stycznia 1942 r. w Hartheim) – kupiec, wybitny działacz polityczno-społeczny na Warmii i Mazurach.
Spis treści
Życiorys
Szkoła i wykształcenie
Uczył się w zawodzie kupieckim. Ukończył też kurs dla działaczy plebiscytowych w Warszawie.
Praca
Jan Jagiełko pracował jako agent handlowy firmy Cegielskiego w Poznaniu. Prowadził hurtownię tytoniu, księgarnię i posiadał koncesję na detaliczną sprzedaż alkoholu.
Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna
Jan Jagiełko w 1918 r. był członkiem tajnej organizacji wojskowej, której celem było przygotowywanie powstania na Warmii, Mazurach i Powiślu. Został aresztowany i uwięziony przez Niemców. Po wyjściu z więzienia nielegalnie przekroczył granicę. Na Mazurach został ponownie aresztowany we wrześniu 1919 r.
Po uwolnieniu rozwinął aktywną działalność na rzecz sprawy polskiej w charakterze sekretarza Mazurskiego Związku Ludowego założonego 19 listopada 1919 r. Będąc członkiem delegacji mazurskich, w 1920 r. zwiedził wiele miast w Polsce. Wstąpił też po plebiscycie do socjaldemokratycznej Partii Niemiec. Pełnił też funkcję, od lutego 1922 r., członka zarządu Samopomocy Mazurskiej. Gdy ta organizacja, jesienią 1923 r., została zdelegalizowana, Jagiełko został wiceprezesem Zjednoczenia Mazurskiego. Zamieszkał wówczas we wsi Szyby w powiecie ełckim. Tam współpracował z "Mazurskim Przyjacielem Ludu" i G. Leydingiem (juniorem).
Był też członkiem delegacji porozumiewawczej na konferencję ze Związkiem Mazurów (Masurenbund) w Ełku w 1924 r. Szykanowany przez władze niemieckie opuścił Prusy Wschodnie i osiadł w Działdowie (1924 r.).
Bibliografia
Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV wieku do 1945 roku, Warszawa.
Leksykon Historii Polski, red. Michał Czajka, Marcin Kamler, Witold Sienkiewicz, Warszawa 1995.
Szkice olsztyńskie, red. Janusz Jasiński, Olsztyn 1967.
Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do 1945 roku), Warszawa 1983.
