Pomocnik baldaszkowy

Pomocnik baldaszkowy
Chimaphila umbellata
(L.) W. P. C. Barton
Pomocnik baldaszkowy [2]
Systematyka
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny naczyniowe
Gromada	okrytonasienne
Klasa	dwuliścienne
Rząd	wrzosowce
Rodzina	wrzosowate
Rodzaj	pomocnik
Gatunek	pomocnik baldaszkowy
Synonimy

Pomocnik baldaszkowy (Chimaphila umbellata (L.) W.P.C. Barton) – gatunek rośliny z rodziny wrzosowatych (Ericaceae).

Morfologia

Pomocnik baldaszkowy to niewielka bylina (do 25 cm wysokości), z czołgającymi się, białymi korzeniami. Wzniesiona, nieco zdrewniała łodyga jest gruczołkowato owłosiona, ulistniona jedynie w dolnej części. Liście są zimotrwałe, drobne, skórzaste, lancetowate, z brzegu drobnopiłkowane, ciemnozielone, osadzone na krótkich ogonkach.

Kwiaty wyrastają pojedynczo na szczycie łodygi. Mają średnicę 4–6 cm, z pięcioma białymi lub różowawymi płatkami okwiatu o zarysie jajowatym, spodem owłosionymi. Roślina kwitnie w kwietniu i maju. Wytwarza dużo pyłku i jest zapylana przez owady. Pod wieczór kwiaty zamykają się i zwisają w dół. Owocem jest 5-komorowa torebka.

Rozmieszczenie i ekologia

Gatunek ten występuje w północnej, wschodniej i środkowej Europie, w centralnej Azji, w Północnej Ameryce od Kanady po Meksyk. W Polsce występuje na rozproszonych stanowiskach, głównie na niżu. Najczęściej spotykany jest na Pojezierzu Mazurskie, na Wyżynie Lubelskiej i Małopolskiej, nad dolną Wisłą i Odrą. W górach jest bardzo rzadki.

Pomocnik baldaszkowy to gatunek ciepłolubny i światłolubny. Występuje przeważnie na słonecznych wzgórzach, w świetlistych zaroślach z leszczyną i na obrzeżach lasów. Preferuje gleby typu rędziny gipsowe lub węglanowe. Jego populacje liczą do kilkuset osobników. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych jest gatunek charakterystyczny dla borów sosnowych.

Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje m.in. w obszarze Natura 2000 Ostoja Napiwodzko-Ramucka.

Wartość użytkowa

Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Zagrożeniem dla gatunku jest zrywanie go oraz wykopywanie z naturalnych siedlisk i przesadzanie do ogródków, a także użytkowanie gospodarcze stanowisk na których występuje.

Ciekawostki

Pomocnik baldaszkowy jest rośliną o właściwościach leczniczych.

Zobacz też

pl.wikipedia.org, pomocnik baldaszkowy [09.06.2014] pl.wikipedia.org, Lista gatunków roślin objętych ścisłą ochroną w Polsce [08.06.2014]

Bibliografia

Laskowska Wanda, Rośliny borów, Warszawa 1963.