Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Kiwitach

Parafia pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Kiwitach
Kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Kiwitach, fot. Mieczysław Kalski
Siedziba	Kiwity
Adres	Kiwity 38, 11-106 Kiwity
Data powołania	I połowa XIV w.
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Archidiecezja	warmińska
Dekanat	Lidzbark Warmiński
Kościół	Kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Kiwitach
Parafia pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Kiwitach

Parafia pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Kiwitach — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Lidzbark Warmiński należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny znajduje się w Kiwitach. Od 2012 r. proboszczem parafii jest ks. dr Józef Leonowicz.

Historia parafii

7 września 1308 roku Biskup Eberhard z Nysy na miejscu dzisiejszej miejscowości 
założył młyn i gospodę, a 21 grudnia 1319 roku nadał Kiwitom lokację. 
Już w dekrecie lokacyjnym istnieje wzmianka o dziesięcinie dla proboszcza. Obecnie istniejąca świątynia została zbudowana w latach 1350–1370, zaś wieża kościelna pod koniec XIV wieku. Gruntowną restaurację kościoła i jego fasady przeprowadzono w 1862 roku. Biskup Filip Krementz konsekrował go 30 czerwca 1879 roku ku czci świętych Piotra i Pawła oraz św. Sebastiana.
 Strop świątyni został pokryty polichromią wykonaną w 1874 roku przez Bornowskich, malarzy warmińskich , prawdopodobnie krewnych proboszcza z Kiwit Justusa Bornowskiego. W świątyni zasługują na szczególną uwagę dwie tablice nagrobne. Epitafium właściciela ziemskiego Eustachego von Knobelsdorf majątku Mengen oraz kamień nagrobny Jana Wilde, który jako proboszcz Kiwit, został pierwszym biskupem sufraganem warmińskim.

Wnętrze kościoła w Kiwitach, autor Adam Kliczek, źródło: Wikimedia Commons

W niszy nad wschodnim portalem centralnym przy kościele umieszczono na pamiątkę pustoszącego napadu Litwinów z 1311 roku mierzącą sześćdziesiąt pięć centymetrów figurę kościotrupa z kosą w prawicy. Na całej Warmii znane było powiedzenie, kiedy chciano określić człowieka bardzo szczupłego "wyglądasz, jak śmierć z Kiwit". Rzeźba uległa zniszczeniu po II wojnie światowej, jednak została odtworzona w 1191 roku na podstawie starych fotografii, przez Andrzeja Kwederackiego z Lidzbarka Warmińskiego i umieszczona na swoim miejscu. W roku 2013 wspólnota liczyła około ośmiuset wiernych. W skład parafii wchodzą miejscowości: Bartniki, Kiwity, Kobiela, Rokitnik, Stoczek Klasztorny-Kolonia. Do roku 1983 parafię obsługiwali księża marianie ze Stoczka Klasztornego. Od trzydziestu lat posługę duszpasterską świadczą kapłani diecezjalni.

Tablica na ścianie kościoła w Kiwitach, fot. Mieczysław Kalski

Figura Chrystusa na postumencie, w który wmurowano tablicę z napisem "Przyjdźcie do mnie wszyscy!", "Dla uczczenia pamięci strzelca (kanoniera) Józefa Lora z Kerschdorf, fot. Mieczysław Kalski

Replika figury śmierci, która została ustawiona w tym miejscu w 1311 r., na pamiątkę zniszczenia wsi przez Litwinów, fot. Krzysztof Kozłowski, źródło: Posłaniec Warmiński [ 27.10.2014]

Kler parafialny

Proboszczowie:

• Herbordus (od 1382)
• Klemens Solberwescher (1481)
• Mikołaj Elerus (od 1481)
• Jan Episcopus Symbla (od 1532)
• Jakub Schröter (od 1533)
• Jan Wilde (od 1535)
• Wilhelm Baldensheim (od 1563)
• Szymon Hempner (od 1584)
• Jan Leo (od 1597)
• Baltazar Knobloch (od 1611)
• Tomasz Kuntzius (od 1611)
• Kasper Stössel (od 1617)
• Zygmunt Stossel (od 1656)
• Michał Gabriel Kampowski (od 1661)
• Michał Dąbrowski (od 1681)
• Jerzy Albert Kuhn (od 1682)
• Jan Chryzostom Rogalla (od 1716)
• Józef Lamprecht (od 1725)
• Michał Mateusz Lamprecht (od 1733)
• Jakub Jan Schmidt (od 1737)
• Antoni Andrzej Mocki (od 1745)
• Józef Piotr Strachowski (od 1750)
• Ludwik Schimmelpfennig (od 1754)
• Paweł Józef Preiß (od 1772)
• Stanisław Drożyłowski (od 1781)
• Andrzej Rautenberg (od 1803)
• Laurenty Krause (od 1821)
• Franciszek Hasselberg (od 1852)
• Justus Bornowski (od 1872)
• Jan Trebbau (od 1900)
• Walenty Herholz (1901)
• Hugo Wichmann (od 1901)
• Gustaw Grossmann (od 1919)
• Józef Braunfisch (od 1937)
• Adalbert Guss (1938)
• Jan Wronka (1938–1946)
• Jan Kraemer (od 1946)
• Edmund Szuba (1953)
• Artur Szymanek (1983–2003)
• Tomasz Kowalski (2003–2012)
• Józef Leonowicz (od 2012)

Grupy działające na terenie parafii

• Rada parafialna
• Koło Żywego Różańca
• Służba Liturgiczna

Zobacz też

Archidiecezja Warmińska
Kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Kiwitach
Dzwony z kościoła pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Kiwitach

Bibliografia

Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006
Parafia pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Kiwitach] [27.10.2014]
Nie ma dnia bez intencji Posłaniec Warmiński [ 27.10.2014]