Natura 2000 Wysoczyzna Elbląska

Obszar Natura 2000 Wysoczyzna Elbląska
Typ obszaru	specjalny obszar ochrony ptaków (OSOP)
Kod	PLH280001
Powierzchnia	41000 ha
Status obszaru	Obszar ustanowiony rozporządzeniem MŚ w 2004 r.
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Współrzędne spoza mapy: Obszar Natura 2000 Wysoczyzna Elbląska : 0/0
Położenie na mapie Polski Współrzędne spoza mapy: Obszar Natura 2000 Wysoczyzna Elbląska : 0/0
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Obszar Natura 2000 Wysoczyzna Elbląska - obszar specjalnej ochrony ptaków (Dyrektywa Ptasia)

Ogólny opis obszaru

Wysoczyzna Elbląska graniczy od południa i zachodu z Żuławami Wiślanymi, od północy z Zalewem Wiślanym, a od wschodu z Równiną Warmińską. Obszar wyraźnie odróżnia się geomorfologicznie od otaczających ją obszarów. Zróżnicowana rzeźba terenu z deniwelacjami dochodzącymi do 80 m przypomina krajobraz górski z maksymalną kulminacja 198 m. n. p. w centralnej części regionu. Północno - zachodnia krawędź Wysoczyzny Elbląskiej stromo opada ku Zalewowi Wiślanemu odcinając się odpłaskich, w przewadze aluwialnych terenów nadzalewowych. Obszar ten uległ porozcinaniu na fragmenty różnej wielkości. U podnóża wzniesień można zaobserwować dość dużą liczbę drobniejszych form erozyjnych w postacipagórków ostańcowych różnych kształtów. Na stokach Wysoczyzny od strony Zalewu Wiślanego, na odcinku odElbląga do Fromborka występują fragmenty martwego klifu. Jego zbocza odsunięte są od linii wody obecnego Zalewu Wiślanego i nie są już podmywane przez fale. Podcięcia stokowe zostały utworzone w wyniku abrazji fal dawnego morza litorynowego, istniejącego około 6 tysięcy lat temu. W głębokich jarach płyną wartkie potoki, zaś w zagłębieniach terenu znajdują się liczne zbiorniki i mokradła. Rzeźbę urozmaicają głębokie doliny rzeczne Stradanki, Grabianki, Olszanki, Suchacza i Kamienica wraz z dopływami. Działalność erozyjna wód płynących spowodowała odsłonięcie w wielu miejscach głazów narzutowych. W dolinach erozyjnych wykształciły się najcenniejsze na Wysoczyźnie Elbląskiej siedliska przyrodnicze kwalifikujące obszar do objęcia siecią Natura 2000.Lasy zajmują ok.40% ostoi. Wśród lasów Podokręgu Elbląskiego (Wysoczyzny Elbląskiej) wyraźnie dominują buczyny, występujące tu w pełnej zmienności siedliskowej, od mniej częstej kwaśnej buczyny niżowej po różne postacie żyznej buczyny pomorskiej). Mniejsze powierzchnie leśne zajmują fitocenozy zespołu subatlantyckiego grądu Stellario - Carpinetum, zróżnicowanego ekologicznie na ubogie postaci wierzchowinowe, typowe - zboczowe i żyzne występujące u podstawy stoków. Na wielu stanowiskach w grądach i lasach mieszanych rosną jeszcze dość liczne okazy starych dębów. Na terenie Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej oprócz wspomnianych wcześniej zbiorowisk leśnych występują łęg jesionowo - olszowy, ols porzeczkowy i bardzo rzadki na niżu podgórski łęg jesionowy. Udział fitocenoz tych trzech zespołów jest niewielki, i ogranicza się jedynie do wąskich pasów wzdłuż cieków wodnych lub do niewielkich powierzchni na wysiękach.

Walory przyrodnicze

Wysoczyzna Elbląska jest ważną ostoją dla ptaków w skali Europy. Populacje kilku gatunków lęgowych przekraczają 1% ich liczebności w kraju i osiągają wysokie zagęszczenie. W ostoi gniazduje 117 gatunków ptaków. Stwierdzono 7 gatunków ptaków z Załącznika I DP , których liczebność osiąga co najmniej 1% populacji krajowej: orlik krzykliwy (18–19 par ), derkacz (410–460 samców), żuraw (110–150 par), dzięcioł zielonosiwy (25–35 par), dzięcioł średni (290–450 par), jarzębatka (ok. 370 par) i muchołówka mała (ok.500 par). Ponadto występują tu znaczące populacje bociana białego (190–220 par), siniaka (110–180 par) i gąsiorka (1250 par)Wszystkie te gatunki osiągają bardzo wysokie zagęszczenia w porównaniu z innymi lęgowiskami krajowymi. Dla gąsiorka jest to kluczowe legowisko w regionie, a populacja bociana białego jest w regionie liczniejsza tylko w OSOPNatura 2000 Ostoja Warmińska.W skali regonu jest to najważniejszy obszar gniazdowania pliszki górskiej (40-60 par), przepiórki (40-160 samców) i jedno z najważniejszych w kraju lęgowisk siniaka (110-180 par). Na bystrych potokach zimują pluszcze.

Przez omawiany obszar przebiega bardzo ważny korytarz migracyjny ptaków, ciągnący się wzdłuż wybrzeża morskiego od Zatoki Botnickiej do Gibraltaru (szlak skandynawsko - iberyjski). Fakt ten ma decydujący wpływ na bogactwo gatunkowe i ilościowe ptaków przelotnych, zimujących, odpoczywających i żerujących na tym terenie i w jego najbliższym sąsiedztwie.

Istniejące formy ochrony

Rezerwat Buki Wysoczyzny Elbląskiej( 94,0 ha), Rezerwat Kadyński Las (8,1 ha), Rezerwat Lenki (9,7 ha), Rezerwat Pióropusznikowy Jar (37,3 ha); Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej (13 732 ha); Obszary Chronionego Krajobrazu: Wysoczyzny Elbląskiej- Zachód (1873,1 ha), Wysoczyzny Elbląskiej -Wschód (5 805,9 ha), Rzeki Baudy (16 677,8 ha), Jeziora Drużno (11 738,9 ha).

Bibliografia

Sikora A.: Wysoczyzna Elbląska . W: Hołdyński Czesław, Krupa Małgorzata (red.), Obszary Natura 2000 w województwie warmińsko-mazurskim: 103-107. Wydawnictwo Mantis: Olsztyn, 2009.
Sikora A. Gniazdowanie cennych gatunków ptaków na Wysoczyźnie Elbląskiej. Notatki Ornitologiczne, 48: 246–258, 2007

Linki zewnętrzne

http://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=4&ved=0CD0QFjAD&url=http%3A%2F%2Fnatura2000.gdos.gov.pl%2Fdatafiles%2Fdownload%2FPLH280029%2Fsdf&ei=AlwuVKPgFNXraorPgYgH&usg=AFQjCNEHzQrmsE2XwMDdP0EK0fsCJFTH8g
https://www.miiz.waw.pl/pliki/pracownicy/sikora/Wysoczyzna%20Elblaska%20legowe_SikoraA%202007-NO_48_4_246-258.pdf