Polska Partia Ludowa

Polska Partia Ludowa
Profil działalności	partia wyborcza
Rok założenia	1922

Polska Partia Ludowa – polska organizacja wyborcza działająca w latach 1922-1933. Organ Związku Polaków w Niemczech.

Działalność

4 maja 1924 roku odbyły się wybory do parlamentu Rzeszy. Na listę Polskiej Partii Ludowej i Zjednoczenia Mazurskiego oddano łącznie 14 122 głosów. Akcja przedwyborcza ruchu polskiego była oparta na programie przygotowanym przez Centralny Komitet Polskiej Partii Ludowej. Skupiał się on na następujących postulatach:

• Utworzenie przedstawicielstwa polskiego przy centralnych władzach niemieckich;
• Ustanowienie personalnego okręgu wyborczego, który by umożliwił uzyskanie mandatu poselskiego z listy państwowej, bez względu na nieprzeprowadzenie co najmniej jednego posła, w którymś z terytorialnych okręgów wyborczych;
• Uruchomienie publicznych szkół z polskim językiem wykładowym wszystkich stopni;
• Stworzenie warunków prawnych i faktycznych, które by zapewniły ludności polskiej w Niemczech obronę przed wszelkimi formami działalności antypolskiej.

W 1928 roku rozpisane zostały wybory do parlamentu Rzeszy i sejmu Prus. 11 kwietnia tego roku odbył się w Berlinie zjazd Centralnego Komitetu Wyborczego Polskiej Partii Ludowej. W czasie obrad ustalono listę kandydatów polskich do listy państwowej Związku Mniejszości Narodowych w Niemczech. Osobne zjazdy Polskiej Partii Ludowej odbyły się kilka dni później w Olsztynie i Kwidzynie. Na okręgowych zjazdach wybrano komitety wyborcze i ustalono listę kandydatów, wśród których prym wiedli warmińscy działacze. W wyborach, które odbyły się 20 maja 1928 roku Polska Partia Ludowa uzyskała łącznie 9 121 głosów (4 471 do parlamentu Rzeszy i 4 650 głosów do sejmu pruskiego).

Dwa lata później rozpisano kolejne wybory do parlamentu Rzeszy. W tym okresie działania polskich organizacji straciły znacznie na impecie. Centralny Komitet Wyborczy Polskiej Partii Ludowej zadecydował o wystawieniu tym razem samodzielnych list. Organizacja nie chciała podjąć współpracy z ugrupowaniami niemieckimi, a taki pomysł wysuwał m.in. Jan Baczewski, proponując zawiązanie sojuszu z Chrisliche Rechtspartei i Volksrechtspartei. Związek Mniejszości Narodowych poparł program wyborczy partii. Najważniejszym kandydatem organizacji w Prusach Wschodnich był po raz pierwszy Mazur - Gustaw Leyding junior. Na listach znaleźli się ponadto ks.Wacław Osiński, Jan Łęga, Augustyn Binkowski.

Wybory odbyły się 14 września 1930 roku. Strona polska uzyskała w nich 4 160 głosów. Dwa lata później w wyborach do sejmu pruskiego Polska Partia Ludowa wystawiła kandydatury: Juliusza Malewskiego, Jana Łęgi, Gustawa Leydinga, Franciszka Sypniewskiego, Wiktora Kuhna oraz Michała Lengowskiego. 24 kwietnia 1932 roku Polakom udało się zdobyć 3 683 głosów.

Zobacz też

• Związek Polaków w Niemczech
• Komitet Wykonawczy Polaków w Niemczech
• Związek Mazurów
• Związek Mniejszości Narodowych w Niemczech
• Związek Obrony Kresów Zachodnich

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
Bystrzycki Piotr, Działdowszczyzna w latach II Rzeczpospolitej. Życie społeczno-polityczne, Olsztyn 1997.
Wrzesiński Wojciech, Polski ruch narodowy w Niemczech 1922-1939, Poznań 1970.
Wrzesiński Wojciech, Ruch polski na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1920-1939, Olsztyn 1973.
Wrzesiński Wojciech, Polska-Prusy Wschodnie. Plebiscyty na Warmii i Mazurach oraz na Powiślu w 1920 roku, Olsztyn 2010.