Zygfryd Gładkowski

„Służba Polsce w Junakach”. Zygrfyd Gładkowski w 1949 r. na Okęciu w Warszawie z kolegą

Konferencja TMWiZW w Olsztynie

Zygfryd Gładkowski - (1931) - doktor nauk rolniczych, pracownik rolnictwa i administracji, publicysta i działacz społeczny.

Biografia

Zygfryd Gładkowski urodził się 22 września 1931 roku w Monastyrce nad rzeką Mussą w gminie Mejszagoła w powiecie wileńsko-trockim. W sierpniu roku 1946 w ramach przesiedleń przyjechał wraz z rodziną na Warmię i Mazury. Tu w powiecie węgorzewskim, w gminie Węgielsztyn we wsi Stawki ojciec otrzymał w ramach rekompensaty 15 - hektarowe gospodarstwo. W roku 1966 pracując, ukończył studia na Wydziale Rolniczym Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie, gdzie uzyskał stopień inżyniera rolnictwa, a 1972 stopień magistra, ze specjalnością ekonomika i organizacja rolnictwa. W 1989 roku w Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie uzyskał stopień doktora nauk rolniczych.

Praca zawodowa

Pracując na gospodarstwie przy rodzicach, podjął pracę jako młodociany w Państwowych Nieruchomościach Ziemskich w Wilinzbergu k/Węgielsztyna wcharakterze pracownika fizycznego. Pracowa tam w latach 1947 i 1948.

W 1949 roku 2 miesiące bez zapłaty pracował w hufcu „Służba Polsce” w Warszawie przy ulicy Kruczej i przy trasie WZ. W 1950 roku po odbyciu kursu, komendantów Gminnych „SP” w Garczynie k/Gdańska, został zatrudniony na tym stanowisku komendanta "SP" w gminie Węgielsztyn. Jesienią 1951 r. został powołany do odbycia zasadniczej służby wojskowej, którą ukończył w stopniu kaprala na stanowisku pomocnika dowódcy plutonu. Natomiast wydłużoną do 3lat służbę wojskową ukończył w 1954 roku w stopniu oficerskim. Po odbyciu służby wojskowej nadal pracowałem w rodzinnym gospodarstwie, a po wykonaniu prac polowych w okresie jesienno-zimowym, zatrudnił się przy zrywce końmi papierówki z lasu. Wówczas za tę pracę dobrze płacono.

W 1966 roku po ukończeniu studiów rolniczych podjął pracę w Inspektoracie PGR Braniewo na stanowisku kierownika tej placówki, podległej Zjednoczeniu PGR w Olsztynie. W terenie zastał, jak to się powszechnie wówczas mówiło, niemal księżycowy krajobraz. Około 70% ziemi w powiecie, czyli 72 tys. hektarów było skupione w 42 PGR - ach. Tymczasem w kadrze inspektoratu i gospodarstw pracowało zaledwie 12 inżynierów rolnictwa oraz 12 pułkowników i majorów z wojska oddelegowanych do pracy w rolnictwie na stanowiska dyrektorów PGR. Jako świeżo upieczony inżynier doszedł do wniosku, że zdobytą wiedzę warto sprawdzić bezpośrednio w produkcji. Doceniał twórczą siłę i potęgę nauki. Wśród załóg w przedsiębiorstwach udało mu się wytworzyć atmosferę sprzyjającą podnoszeniu kwalifikacji zdobywaniu wiedzy. Już w początkowym okresie jego działalności 60% zatrudnionych w przedsiębiorstwach inspektoratu uzyskało tytuł robotnika wykwalifikowanego lub mistrza, a 300 osób uzyskało średnie wykształcenie. W tym samym okresie założono 25 przedszkoli oraz zorganizowano dowóz dzieci do szkół podstawowych. Pozwoliło to matkom na zatrudnienie. Było to ważne, gdyż na tym terenie brakowało rąk do pracy. Przeciętne zatrudnienie wynosiło 4 osoby na 100 ha. Zmuszało to do rozwoju budownictwa mieszkaniowego i werbunku ludzi z różnych regionów kraju. I konieczność pełnej mechanizacji wszelkich prac polowych. Przez 5 lat w kombajnizacji zbóż Inspektorat PGR w Braniewie zajmował pierwsze miejsce w kraju.

Jednocześnie prowadzono na wielu uczelniach rolniczych intensywny werbunek kadry z wyższym wykształceniem. Gdy po 9 latach rozwiązywano inspektorat i powoływano WPGR, to w kadrze było ponad 170 magistrów i inżynierów rolnictwa, zootechników i mechanizatorów. Słuszność takiego działania potwierdziły wyniki produkcyjne. W tym czasie w braniewskich PGR-ach średnie plony czterech podstawowych zbóż wzrosły z 15 -42 q z ha i rzepaku z 18 - 35 q z ha. Pomyślne efekty osiągnięto w hodowli bydła mlecznego i opasów na eksport do Włoch. Dzięki tym wynikom produkcyjnym zapewniono drobne zarobki i premie dla załóg i kadry. Kiedy po latach ocenia się pracę kierownictwa Inspektora PGR w Braniewie, to należy stwierdzić, że osiągnięcia te były niewątpliwie efektem przekazywania sterów rządów w przedsiębiorstwach młodym ludziom, którzy byli głodni sukcesów.

Bywało, że funkcje dyrektorskie przekazywano ludziom młodym po półrocznych stażach pracy u doświadczonych dyrektorów i oni nie zawiedli. Zabiegali oni o wysoko wydajne maszyny i wprowadzali nowoczesne technologie.

W latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku, w wyniku pracy ludzi nauki naszego WSR, a w szczególności profesora Bohdana Wilamowskiego i jego współpracowników z Katedry Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa powstała idea utworzenia Kętrzyńskiego Zjednoczenia Rolniczo-Przemysłowego. W uproszczeniu mówiąc - było to skupienie pod jednym zarządem rolnictwa państwowego, przedsiębiorstw jego obsługi i przemysłu rolno-spożywczego oraz kooperowanie z indywidualnymi gospodarstwami rolnymi. Był to twór gospodarczy zwany „Agrokompleksem” wzorowany na Kombinacie „Belie” w Jugosławii. Na owe czasy była to koncepcja śmiała i jak się w praktyce okazało, efektywna.

Na podstawie uchwały Rady Ministrów Nr 287/73 z dnia 13 grudnia 1973 roku utworzono KZRP i z dniem 1 stycznia 1974 roku minister rolnictwa powołał dyrekcję tego zjednoczenia w składzie:

• Jan Heigelman - dyrektor naczelny
• Zygfryd Gładkowski - zastępca dyrektora d/s korporacji i usług, w randze I-go zastępcy
• Bogusław Wojsiat - zastępca dyrektora d/s produkcji
• Stanisław Kurek - zastępca dyrektora d/s ekonomicznych i budownictwa
• Jan Piwnik - główny księgowy

Zygfryd Gładkowski po pięciu latach pracy w „Agrokompleksie” tj. 1978 roku został zatrudniony przez Zjednoczenie PGR w Olsztynie na stanowisku dyrektora Kombinatu „Mazury” w Szczytnie. Po objęciu tego stanowiska dokonał reorganizacji. Dwa zakłady gospodarujące na 24000 hektarów użytków rolnych podzielił na 14 samodzielnych zakładów, mający własny rozrachunek gospodarczy i optymalne rozłogi pól. Uwzględniając słabe gleby, postanowił po konsultacji z Radą Ekonomiczną Kombinatu na trzy kierunki specjalizacji. W produkcji roślinnej na uprawę ziemniaków, w produkcji zwierzęcej na owczarstwo z wykorzystaniem trwałych użytków zielonych i przemysłową produkcję trzody chlewnej. Były świetnie wyposażone 2 zakłady usługowe to jest Zakład Budownictwa, który wykonywał nowe budowlane i remonty oraz Zakład Mechanizacji i Transportu. Do spraw socjalnych była powołana sekcja, która dobrze wykonywała swoje obowiązki.

W 1982 r. Zygfryd Gładkowski został naczelnikiem Gminy Stawiguda, czyli „największej gminy w świecie, bo położonej między „Rusią, a Ameryką”. Lasy stanowią w niej 50% powierzchni, 14% jeziora i rzeki, a tylko 36% użytki rolne. W rolnictwie postawiono na rozwój produkcji drobiarskiej, ogrodnictwo i warzywnictwo szklarniowe oraz turystykę i agroturystykę. Pracując w Stawigudzie przygotował i pomyślnie obronił pracę doktorską.

Za czasów naczelnikowania przez Zygfryda Gładkowskiego wybudowano w gminie pierwszą salę gimnastyczną przy szkole podstawowej i nowe przedszkole oraz Remizę Ochotniczej Straży Pożarnej z Domem Kultury na piętrze. W szkole w Stawigudzie wprowadzono nauczanie języka angielskiego. Rozwinięto budownictwo wodociągów i przygotowano koncepcję gazyfikacji i kanalizacji.

W 1994 roku Zygfryd Gładkowski podjął pracę w Agencji Nieruchomości Rolnych w Olsztynie na stanowisku tymczasowego zarządcy PGR Strzałkowo w woj. ciechanowskim. Załoga kontynuowała strajk głodowy i nie wpuszczała dzierżawcy, który wygrał przetarg. Po złagodzeniu konfliktu strajkowego i przekazaniu gospodarstwa wraz z przejściem dobrowolnym załogi do dzierżawcy. Za prawidłowe wykonanie zadania po dwóch latach pracy został przeniesiony na stanowisko administratora Gospodarstwa Skarbu Państwa w Klewkach, gdzie sprawował nadzór właścicielski na około 34 000 hektarów ziemi wraz z budynkami mieszkalnymi i gospodarczymi będącymi w zasobach ANR w Olsztynie. W Agencji tej pracował prawie 15 lat. W tym czasie wyremontował i rozbudował bazę po PGR przy ul. Bałtyckiej w Olsztynie. Tam umieszczono Archiwum Agencji Nieruchomości Rolnych i przeniesiono z Klewek siedzibę Gospodarstwa Skarbu Państwa. Obecnie obiekt ten został przejęty zostało przez Starostwo Powiatowe w Olsztynie.

Publikacje

Wybór publikacji, których był autorem lub współautorem jest dr inż. Zygfryd Gładkowski:

• Doceńmy negatywną selekcję ziemniaków, "Nasza Wieś" 22 w 1986 roku.
• Stonka może być groźna, "Nasza Wieś" 23 w 1986 roku
• Możliwość poprawy produkcji ziemniaka w gospodarstwach ART, ekonomika 22 (współautor)
• Wspomnienia pracowników byłych państwowych gospodarstw rolnych, Ośrodek Badań im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie 2010 (współautor)
• Olsztyn Akademicki, Wydawnictwo Stowarzyszenie Absolwentów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie 2010 r. (współautor)
• Z Wileńszczyzny rodem, Wydawnictwo Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie 2011 r. (współautor)
• Wileńskie korzenie, Wydawnictwo Edytor Wers 2012 r. (współautor)
• Olsztyn uniwersytecki, historia - wspomnienia, refleksje, Wydawnictwo Stowarzyszenia Absolwentów Uniwersytetu Warmińsko - Mazurskiego w Olsztynie i Fundacja im. Michała Oczapowskiego w Olsztynie 2013 r. (współautor)
• Olsztyn Uniwersytecki w Kortowa rodem, Wydawnictwo Stowarzyszenia Absolwentów UWM i Fundacji im. Michała Oczapowskiego w Olsztynie 2014 r. (współautor)
• Olsztyn Uniwersytecki, Nauka, praktyka, absolwenci, Wydawnictwo towarzyszenia Absolwentów Uniwersytetu Warmińsko - Mazurskiego w Olsztynie i Fundacja im. Michała Oczapowskiego w Olsztynie 2015 r. (współautor)
• W Kortowskim kręgu, Wydawnictwo Stowarzyszenia Absolwentów Uniwersytetu Warmińsko - Mazurskiego w Olsztynie i Fundacja im. Michała Oczapowskiego w Olsztynie 2013 r. (współautor)
• Stowarzyszenie Absolwentów Uniwersytetu Warmińsko - Mazurskiego w Olsztynie 2017 r. (współautor)
• Stowarzyszenie Kresowe na Warmii i Mazurach 1989 - 2017, Wydawnictwo Towarzystwo Przyjaciół Wilna i Ziemi Wileńskiej w Olsztynie 2017 r. (współautor)

Praca społeczna

• W latach 1968 - 1974 był członkiem Zarządu Głównego Związku Zawodowych Pracowników Rolnych w Warszawie. Był członkiem Prezydium Rady Wojewódzkiej Ludowych Zespołów Sportowych w Olsztynie (1974 - 1982).
• Był prezesem Zarządu Gminnego Ochotniczej Straży Pożarnej w Stawigudzie w latach 1983 - 2003 i wiceprezesem Zarządu Powiatowego Ochotniczych Straży Pożarnych w Olsztynie (2002 - 2010). radnym powiatu i członek prezydium tej Rady drugiej kadencji w Olsztynie w latach 2002 - 2006.
• Był przewodniczącym Komisji Rewizyjnej Ochotniczej Straży Pożarnej RP Oddziału wojewódzkiego w Olsztynie (1994 - 2006) i przewodniczącym Oddziału Wojewódzkiego Sądu Honorowego Ochotniczych Straży Pożarnych RP w Olsztynie lata 2007 - 2012.
• Jest członkiem Zarządu Stowarzyszenia Absolwentów Uniwersytetu Warmińsko - Mazurskiego w Olsztynie (od 1997 roku), w latach 2001 - 2012 był przewodniczącym Komisji Rewizyjnej Stowarzyszenia Absolwentów, a w latach 2013 - 2017 sekretarzem tego Zarządu.

• Jest założycielem i członkiem Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej w Olsztynie. W latach 1995-2009 był wiceprzewodniczącym tego Zarządu, a w latach 2009 - 2016 przewodniczącym. Obecnie jest Honorowym prezesem tego Zarządu.
• Jest członkiem chóru „Legenda” Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Olsztynie od 2010 roku.

Nagrody i odznaczenia

Wielokrotnie wyróżniony, nagradzany i odznaczony za pracę, twórczość i działalność społeczną. Otrzymał:

• Złoty Krzyż Zasługi (1964)
• Kawalerski Krzyż Orderu Odrodzenia Polski (1975)
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (1978)
• Srebrny Medal za Zasługi dla Pożarnictwa (1979)
• Złoty Medal za Zasługi dla Pożarnictwa (1985)
• Złoty Znak Związku (1992)
• Odznaka Honorowa za Zasługi dla Ochrony Pracy (2002)
• Medal Bolesława Chomicza (2006)
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966)

Wybór odznaczeń resortowych regionalnych i organizacyjnych:

• Zasłużony dla Warmii i Mazur (1964)
• Złota Honorowa Odznaka Związku Młodzieży Wiejskiej (1967)
• Zasłużony działacz Ludowych Zespołów Sportowych (1971)
• Zasłużony pracownik Rolnictwa (1975)
• Zasłużony działacz Związków Zawodowych Pracowników Rolnych (1978)
• Zasłużony dla Ochotniczej Straży Pożarnej w Stawigudzie w rocznicę 100-lecia OSP medal (w 2011r.)
• Statuetka dla Radnego Powiatu II-giej kadencji w latach 2002-2006
• Statuetka Stowarzyszenia Absolwentów UWM - za sekretarzowanie w Stowarzyszeniu w latach 2013-2017
• Medal - Wybitnemu działaczowi wielu organizacji społecznych z okazji 80-tej rocznicy urodzin - Kapituła Przyjaciół w Olsztynie (22.09.2011)
• Stowarzyszenie Absolwentów UWM - Dębowa Korona"(2017)
• Akt Nadania Godności Honorowego członka Stowarzyszenia Absolwentów UWM w Olsztynie (2017)
• Najwyższe odznaczenie Związku Młodzieży Wiejskiej im. Ignacego Solarza nadana (10.VI.2017)
• W imieniu wszystkich członków i sympatyków Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej - podziękowanie za 28 lat pracy w Towarzystwie z życzeniami dużo zdrowia i siły do czerpania radości z każdego dnia (2016)
• Walne zgromadzenie delegatów TMWiZW Zarządu Głównego w Toruniu przyznało godność członka Honorowego Tego Towarzystwa (2018)
• Medal Jubileuszowy „Wiedza i Wiara” nadany przez Zarząd TMWiZW wOlsztynie na XXV-lecie Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, na którym widnieje Herb Wilna i sylwetki dwóch wielkich ludzi Profesora Michała Oczapowskiego patrona naszej Uczelni i Księdza Prałata Józefa Obrębskiego z Mejszagoły k/Wilna

Źródła

1. Materiały nadesłane przez Bolesława Pilarka.