Derc

Derc
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Jeziorany
Liczba ludności (2022)	170
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Derc
Położenie na mapie Polski Derc
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Derc (niem. Derz, Dertz) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jeziorany. W latach 1946–1954 Derc należał do gminy Lamkowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś w 2010 roku była zamieszkana przez 232 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Karol Strzelecki..

Położenie

Miejscowość położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 9 km na południowy zachód od Jezioran.

Dzieje miejscowości

Pierwszy dokument lokacyjny został wystawiony przez biskupa Henryka Sorboma w roku 1376. Na przełomie XIV i XV stulecia miejscowość strawił pożar. Proces odbudowy i ponownego obsadzania ziemi zakończyło powtórne nadanie lokacji w 1360 roku. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 630 osób. Po zakończeniu II wojny światowej wieś została zasiedlona przez osadników z Polski centralnej. Derc wyróżniał się na tle innych warmińskich wsi jedną ciekawostką – miał 9 sołtysów sprawujących urząd w tym samym czasie. W latach 1997–2009 w Dercu działała pierwsza niepubliczna szkoła w Polsce.

Kultura

W miejscowości działa Stowarzyszenie ''Nasz Derc''.

Bezpieczeństwo

W miejscowości działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.

Ludzie związani z miejscowością

• Ewa Maculewicz (ur. 1958) - artystka, współtworząca razem z mężem Tadeuszem Maculewiczem; członek Stowarzyszenia Twórców Warmii i Mazur, obecnie sołtys wsi Derc.

Turystyka

• Szlak rowerowy o długości 29,6 km – przebieg trasy: Jeziorany – Lekity – Derc – Frączki – Studzianka – Radostowo – Studnica – Jeziorany.

Zabytki

• pięć przydrożnych kapliczek warmińskich, zlokalizowanych poza granicami wsi
• zachowany budynek dawnej karczmy

Bibliografia

Jadwiszczak Andrzej S., Klimek Robert, Kosińska Teresa, Warmia znana i nieznana: Ługwałd, Spręcowo, Sętal, Nowe Włóki, Plutki, Gradki, Tuławki, Gady, Frączki, Studzianka, Derc, Barczewko, Maruny, Gady 2011.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.12.2013]
Ciekawe Mazury.pl [10.12.2013]
MojeMazury.pl [10.12.2013]
Wikipedia [10.12.2013]