Giętkie
Giętkie | |
| |
Giętkie
| |
Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
Państwo | Polska |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | piski |
Gmina | Biała Piska |
Liczba ludności (2010) | 43 |
Strefa numeracyjna | (+48)87 |
Kod pocztowy | 12-230 |
Tablice rejestracyjne | NPI |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Giętkie (niem. Gentken) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, około 9 km na zachód od Białej Piskiej, na północ od drogi krajowej nr 58, a na południe od Jeziora Roś.
Dzieje miejscowości
Miejscowość powstała na obszarze dawnej Galindii. Wieś była wzmiankowana w źródłach już w 1424 roku. W roku 1445 komtur bałgijski i wójt natangijski Eberhard von Wesenthau nadał przywilej lokacyjny na prawie magdeburskim. Wieś liczyła wówczas 30 łanów. Przywilej był wystawiony na Jerzego Giętkiego i to od jego nazwiska poczęto nazywać osadę. W 1447 roku istniał tartak, położony między wsią Giętkie a Jeziorem Roś. W XV i XVI wieku miejscowość występowała pod nazwami Gentken lub Gantziken. W wyniku wielkiej epidemii dżumy, która dotarła do wsi latem 1710 roku, populacja miejscowości znacznie się zmniejszyła (zmarło 60 mieszkańców). W 1857 roku miejscowość była zamieszkana przez 163 osoby. Giętkie należały do parafii ewangelickiej w Białej Piskiej. W roku 1939 wieś była zamieszkana przez 180 osób. Obecnie miejscowość jest siedzibą sołectwa. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje Jan Malinowski[1].
Turystyka
W miejscowości istnieje gospodarstwo agroturystyczne Siedlisko Mazurskie, należące do Kazimiery i Lecha Prusinowskich. Miejscowość jest oddalona o 10.7 km od Muzeum Ziemi Piskiej i 18 km od Muzeum Michała Kajki w Ogródku.
Zabytki:
- Dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku
- Zagroda nr 10 z okresu międzywojennego: dom drewniany, dwa murowane budynki inwentarskie
- Zagroda nr 11 z okresu międzywojennego: dom drewniany, dwa murowane budynki inwentarskie
- Dwie murowane zagrody z początku XX wieku (nr 8 i 12)
Bibliografia:
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 51-57.
- Olszak Piotr, Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 10, 2001, s. 106-121.
- Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 4.08.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 4.08.2013]
- Gminna Ewidencja Zabytków bip.bialapiska.pl/zalaczniki/art/050506130925.doc [data dostępu: 4.08.2013]
- Siedlisko Mazurskie: http://www.siedliskomazurskie.pl/ [data dostępu: 4.08.2013]