Tałty
Tałty | |
| |
Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
Państwo | Polska |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | mrągowski |
Gmina | Mikołajki |
Sołectwo | Tałty |
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
Tablice rejestracyjne | NMR |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Tałty (niem. Talten) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mikołajki. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś znajduje się nad Jeziorem Tałty. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Ponadto miejscowość położona jest na terenie gminy Mikołajki, gdzie skupienia wodne wynoszą ok. 23% powierzchni gminy, a lasy ok. 22%. W granicach gminy znajduje się: Jezioro Mikołajskie, Jezioro Tałty, Jezioro Łukajno, część Jeziora Śniardwy oraz 10 mniejszych. W obrębie gminy znajduje się Mazurski Park Krajobrazowy, a tereny o nadrzędnej funkcji ekologicznej (z przeciwskazaniem do inwestycji) obejmują ok. 53% powierzchni.
Dzieje miejscowości
Tałty istniały już w XVI w. i były miejscowością o charakterze polskim. Od nazwy wsi pochodzi nazwa pobliskiego Jeziora Tałty. W 1512 r. komtur ryński Rudolf von Tippelskirch nadał Bartłomiejowi Monikowi 66 włók z prawem do 14 lat wolnych od czynszu. Nazwa wsi pochodzi od wysokiej niegdyś okolicy - po prusku lub litewsku tauta. W 1650 r. sołtysami byli: Fryderyk Dzięgiel i Jan Zbrzeźny. W 1785 r. było tu 51 dymów, a w 1815 r. we wsi znajdowało się 70 dymów z 357 mieszkańcami. W 1838 r. w Tałtach były 73 dymy z 451 mieszkańcami. Zabudowa wsi ułożyła się w kształcie długiej ulicówki. W XVIII powstała tutaj szkoła. W 1939 r. było tu 527 mieszkańców.
Gospodarka
Znajdują się tutaj pensjonaty i gospodarstwa agroturystyczne.
Religia
Przed II wojną światową wieś należała do parafia ewangelickiej w Mikołajkach. Obecnie znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Mikołajkach.
Turystyka
Wieś znajduje się na szlaku żeglugowym z Giżycka do Mikołajek.
Zabytki
We wsi zachowały się budynki mieszkalne z XIX w. Jest tutaj także cmentarz ewangelicki z XIX w.
Ludzie związani z miejscowością
Na kartach historii wsi zapisał się komtur ryński Rudolf von Tippelskirch. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Stanisław Rabkowski.
Bibliografia
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XII, Warszawa 1892, 960 ss.