Wielki Łęck

Wielki Łęck
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	działdowski
Gmina	Płośnica
Liczba ludności (2010)	515
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Wielki Łęck
Położenie na mapie Polski Wielki Łęck
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Łęck Wielki (niem. Gross Lensk) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Płośnica. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego. W 2010 roku liczyła 515 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Renata Warmińska.

Położenie

Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, 16 km na zachód od Działdowa i 9 km na wschód od Lidzbarka; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 544.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w źródłach historycznych z roku 1328 (w przywileju lokacyjnym wsi Przełęk). Kilka lat później, w 1335 roku, komtur dzierzgoński Gunter von Schwarzenburg nadał tutaj rycerzom pruskim: Waplowi, Nadrowowi i Skawocie 120 łanów na prawie chełmińskim. Nazwa wsi wywodzi się od słowa łęg - nadbrzeżnej łąki, rozciągającej się nad pobliską Działdówką. Na początku XVII wieku tutejsze dobra trafiły w ręce rodziny Prus–Rywockich, właścicieli również Rywocin i Koszelewek. Po Rywockich majątek posiadali Łęccy i Żbikowscy, a w okresie międzywojennym należał on do Jana Skąpskiego.

Kościół we wsi powstał już w czasach krzyżackich, parafia istnieje od 1335 roku. Po reformacji przekształcono go w świątynię ewangelicką. Wielki Łęck należał do parafii ewangelickiej w Lidzbarku. Na początku XVII wieku staraniem Mikołaja Prus–Rywockiego kościół został zwrócony katolikom. Przy kościele działała szkoła katolicka.

W drugiej połowie XIX wieku w Wielkim Łęcku powstało bractwo trzeźwości. W sierpniu 1914 roku część wsi została spalona w wyniku działań wojennych prowadzonych w tej okolicy, jednak odbudowano ją jeszcze przed zakończeniem wojny. W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. W drugiej połowie lat 50. Wielki Łęck krótko był siedzibą gromady. W tym czasie funkcjonowała we wsi spółdzielnia produkcyjna oraz betoniarnia, która zaopatrywała rolników w materiały budowlane.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. - 430 osób

• 1931 r. - 571 osób

Szkolnictwo

• szkoła podstawowa

Religia

We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.

Zabytki

• kościół
• kaplica cmentarna
• przykłady budownictwa z końca XIX i początku XX wieku (domy nr 3, 19, 20, 36, 46, 50, 72, 73, 80, 81, 94, 104, 113, 115)

Bibliografia

1. Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
2. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
3. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
4. Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
5. Strona Urzędu Gminy Płośnica [12.11.2013]]
6. Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
7. Verwaltungsgeschichte [12.11.2013