Maruny

Maruny
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Barczewo
Liczba ludności (2010)	353
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Maruny
Położenie na mapie Polski Maruny
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Maruny (niem. Groß Maraunen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Barczewo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś w 2010 roku była zamieszkana przez 353 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Radosław Słomiński.

Położenie

Miejscowość położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim nad jeziorem Maryny i rzeką Maruną.

Dzieje miejscowości

Miejscowość została założona w XIV wieku. W roku 1349 przybrała nazwę Marung od imienia jej zasadźcy, który otrzymał nadanie od biksupa Hermana z Pragi. W 1656 roku nowym właścicielem majątku został niejaki Pilchowitz. Ale już na początku XVIII wieku dobra przeszły w posiadanie Zygmunta Batyńskiego, który nadanie otrzymał od biskupa Potockiego. W XVIII stuleciu Maruny przechodziły z rąk do rąk. Za czasów kolejnego właściciela – radcy ziemskiego Kunckela – w majątku wybudowano okazały pałac. W XIX wieku dwór w Marunach wchodził w skład parafii w Barczewie. Kolejnym właścicielem dóbr w XIX stuleciu był Bernard von Puttkammer. We wsi działała w tym czasie cegielnia. W roku 1864 Maruny były zamieszkane przez 218 osób (193 katolików, 25 ewangelików; 135 Polaków, 83 Niemców). Nieistniejący dziś pałac w Marunach wybudował ród Groeben. Jedyną pozostałością po dawnych właścicielach są pozostałości płyt nagrobnych na rodowym cmentarzu. W 1945 roku pałac został rozgrabiony przez żołnierzy Armii Czerwonej; popadająca w ruinę budowla została ostatecznie rozebrana.

Gospodarka

We wsi znajduje się siedziba leśnictwa należącego do Nadleśnictwa Wipsowo.

Zabytki

• grodzisko pruskie zlokalizowane w odległości 2,2 km od wsi, położone w lesie na stromym wzgórzu
• park podworski o charakterze krajobrazowym, obecnie zaniedbany; zlokalizowany po prawej stronie drogi z Tuławek do Barczewa

Turystyka

• szlak samochodowy: Olsztyn – Potryty – Tejstymy – Górowo – Maruny – Barczewko – Bałdy – Olsztyn

Bibliografia

Jadwiszczak Andrzej S., Klimek Robert, Kosińska Teresa, Warmia znana i nieznana: Ługwałd, Spręcowo, Sętal, Nowe Włóki, Plutki, Gradki, Tuławki, Gady, Frączki, Studzianka, Derc, Barczewko, Maruny, Gady 2011.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. Władysław Walewski, t. VI, Warszawa 1885.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.12.2013]
Dom Warmiński [12.12.2013]
Genealogy.net[12.12.2013]