Gulkajmy

Gulkajmy
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	bartoszycki
Gmina	Bartoszyce
Sołectwo	Trosiny
Liczba ludności (2010)	57
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Gulkajmy
Położenie na mapie Polski Gulkajmy
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Gulkajmy (niem. Gahlkeim, Guhlkeim) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Sępopol. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 57 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa Trosiny, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Marianna Maczuga.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 10 km na północny wschód od Bartoszyc i 14 km na północny zachód od Sępopola, na wschód od drogi wojewódzkiej nr 512. W pobliżu wsi położony jest najwyższy punkt w gminie Sępopol mierzący 92,6 m n.p.m.

Dzieje miejscowości

Brak jest informacji na temat okoliczności i daty powstania wsi. Na jej stary rodowód wskazuje pruskie pochodzenie nazwy: gulbinas, co tłumaczy się jako "mokradła". Przez większość swoich dziejów był to niewielki majątek ziemski. Długo, bo aż do 1945 roku, znajdował się on w rękach potężnej rodziny von Kunheimów, stanowiąc folwark majątku w Judytach, który należał do największych w powiecie (1121 ha wraz z folwarkami, stan na 1889 rok). W 1857 roku Gulkajmy liczyły 99 mieszkańców. Do 1945 roku wchodziły w skład parafii ewangelickiej w Szczurkowie.

Po II wojnie światowej Gulkajmy włączono do sołectwa Retowy. Na bazie dawnego folwarku uruchomiono tu Państwowe Gospodarstwo Rolne Gulkajmy. W 1949 roku we wsi założono szkołę podstawową, przenosząc do niej jednocześnie dzieci ze zlikwidowanej placówki w Parkoszewie. Zamknięto ją w 1977 roku w ramach reorganizacji sieci szkolnej. Według spisu powszechnego z 1983 roku wieś składała się z czterech budynków mieszkalnych tworzących rozproszoną zabudowę; miała elektryczne oświetlenie ulic. Gulkajmy liczyły wówczas 54 mieszkańców.

Zabytki

• zespół folwarczny z czwartej ćwierci XIX wieku/pierwszej ćwierci XX wieku o powierzchni 3 ha: rządcówka z 1880 roku, obora, stajnia, trzy stodoły; kolonia mieszkalna robotników folwarcznych: trzy bliźniacze domy mieszkalne z zabudowaniami gospodarczymi oraz szkoła z lat 20. XX wieku (obecnie budynek mieszkalny)

Układ przestrzenny całego zespołu jest dobrze zachowany.

• piękna aleja lipowa wzdłuż drogi Gulkajmy – Judyty na odcinku 1,5 km

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Sępopol, Sępopol 2005 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]