Kochanówka

Kochanówka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	lidzbarski
Gmina	Lidzbark Warmiński
Liczba ludności (2010)	179
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kochanówka
Położenie na mapie Polski Kochanówka
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kochanówka (niem. Stolzhagen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Lidzbark Warmiński. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

W 2010 roku miejscowość liczyła 179 mieszkańców (łącznie ze Swajniami). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Małgorzata Sajkowska.

Położenie

Miejscowość leży w odległości 12,5 km od Lidzbarka Warmińskiego.

Dzieje miejscowości

Wieś została założona między 1332 a 1342 rokiem przez ówczesnego wójta krajowego Henryka z Lutr. Lokację osady potwierdził w 1342 roku biskup warmiński Jan Stryprock. Miejscowość otrzymała 40 łanów ziemi. W tym okresie funkcję sołtysa sprawował niejaki Mikołaj. Pod koniec XIV stulecia w Kochanówce powstał młyn.

Na przełomie XIV i XV wieku wybudowany został pierwszy kościół. Posługę duszpasterską pełnił w tym czasie Baltazar Rabe. W okresie wojen polsko-krzyżackich miejscowość została dotkliwie zniszczona. Ucierpiała również miejscowa świątynia. Najprawdopodobniej wieś wyludniła się, o czym świadczy decyzja biskupa Maurycego Ferbera, który w 1528 roku wystawił nowy przywilej lokacyjny dla Kochanówki. Akcja obsadzania opuszczonej ziemi musiała jednak przebiegać z trudnościami. W 1580 roku odbudowany kościół konsekrował ówczesny biskup warmiński Marcin Kromer. Siedem lat później w miejscowości gospodarzyło zaledwie 8 chłopów. Do Kochanówki dotarła zapewne epidemia dżumy pustosząca Prusy Królewskie na początku XVIII wieku. Nie znamy jednak liczby ofiar w Kochanówce.

W latach 80. XVIII stulecia miejscowość składała się z 33 budynków. W XIX wieku wzrost liczby mieszkańców przebiegał stosunkowo równomiernie. W 1905 roku wieś była zamieszkana przez 447 osób. U progu II wojny światowej liczba mieszkańców wzrosła do 456 osób. Na codzienne życie społeczności Kochanówki w latach 1935–1945 wpłynęła bez wątpienia postać ówczesnego duszpasterza Karola Langwalda, prezesa Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Warmii.

Po 1945 roku Kochanówka uzyskała status wsi sołeckiej. W roku 1998 miejscowość liczyła 181 mieszkańców.

Ludzie związani z miejscowością

Karol Langwald (1886–1945) – proboszcz w Kochanówce w latach 1935–1945, prezes Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Warmii. W styczniu 1945 roku Langwald został aresztowany przez żołnierzy Armii Czerwonej, a następnie deportowany w głąb Rosji, gdzie wkrótce zmarł.

Turystyka

Szlak rowerowy o długości 32 km Przebieg trasy: Lidzbark Warmiński – Łabno – Jarandowo – Kochanówka – Suryty – Blanki – Ośrodek "Świteź" – Medyny – Lidzbark Warmiński

Zabytki

• kościół pw. św. Wawrzyńca wzniesiony w stylu neogotyckim w roku 1918

We wnętrzu zachowały się elementy poprzedniej budowli pochodzącej z przełomu XIV i XV wieku. Wśród szczególnie cennych zabytków należy wymienić wczesnobarokowy ołtarz główny, barokowe ołtarze boczne, zegar szafkowy z XVIII stulecia, autorstwa londyńskiego zegarmistrza Williama Smitha, konfesjonały z XVII i XVIII wieku oraz relikwiarz rokokowy z drugiej połowy XVIII wieku.

• tradycyjne przydrożne kapliczki warmińskie
• pomnik poległych w czasie I wojny światowej

Bibliografia

Chłosta Jan, Słownik Warmii, Olsztyn 2002.
Chrzanowski Tadeusz, Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii, Olsztyn 1978.
Kopiczko Andrzej, Historia parafii i kościoła w Kochanówce, Olsztyn 2012.
Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, redaktor prowadzący Bronisław Magdziarz, t. II, Olsztyn 1999.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.03.2014]
ciekawemazury.pl[05.03.2014]
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]