Runowo

Runowo
Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	lidzbarski
Gmina	Lidzbark Warmiński
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe)	Pole-obowiązkowe
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Runowo
Położenie na mapie Polski Runowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Runowo (niem. Raunau) – ...

współrzędne!

Położenie

Miejscowość leży w odległości 10 km na północny zachód od Lidzbarka Warmińskiego.

Dzieje miejscowości

Wzmianki o wsi pochodzą z 1347 roku, jednak dokładna data założenia miejscowości nie jest znana. We wspomnianym okresie sołtysem Runowa był niejaki Piotr Krebisse.W 1359 roku biskup warmiński Jan Stryprock wystawił akt lokalizacji Hermanowi von Kolberg. Wieś została dotkliwie zniszczona pod koniec wojny polsko-krzyżackiej, rozgrywającej się w latach 1519-1521. W połowie XVI wieku obszar wsi obejmował 77 włók, jednak aż 64 leżały odłogiem, opuszczone przez właścicieli. Próba ponownej kolonizacji wyludnionego Runowa doprowadziła do wystawienia nowego przywileju lokacyjnego. Mimo niesprzyjającej sytuacji to właśnie w Runowie Jan Leoman w 1581 roku prowadził jedną z największych pszczelich pasiek na terenie Warmii. Rok wcześniej odbudowany został zniszczony w czasie działań wojennych kościół pw. św. Tadeusza Judy i Szymona.W 1688 roku obszar wsi obejmował już 90 włók. W tym czasie Runowo było zamieszkane przez 3 sołtysów, 23 chłopów i 6 zagrodników. Pięć lat wcześniej zezwolenie na użytkowanie młyna uzyskał Jan Łączyński. W 1783 roku Runowo składało się z 55 budynków. W 1818 roku miejscowość była zamieszkana przez 199 osób. W 1845 roku pożar strawił miejscowy kościół, który odbudowano w 1852 roku W 1939 roku Runowo liczyło 849 mieszkańców. Po zakończeniu II wojny światowej miejscowość uzyskała status wsi sołeckiej. Uruchomiono gimnazjum oraz pocztę.

W miejscowości działa poczta oraz ośrodek zdrowia.

Ludzie związani z miejscowością

...

Miejscowość-Opis-Rysunku

Zabytki

• Kościół gotycki z XV-XVI wieku, odbudowany w stylu neogotyckim w latach 1848-1852; we wnętrzu znajduje się rokokowy ołtarz główny z 1772 roku, dwa konfesjonały z 2. połowy XIX stulecia, średniowieczna granitowa chrzcielnica
• Neogotycka kapliczka przydrożna z XIX wieku
• Kapliczka wzniesiona w 1885 roku, zlokalizowana przy drodze na Bugi

Miejscowość-Opis-Rysunku

Bibliografia

1. Chłosta Jan, Słownik Warmii, Olsztyn 2002.
2. Chrzanowski Tadeusz, Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii, Olsztyn 1978.
3. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.

Zobacz też

...