Katolicka Szkoła Polska w Skajbotach

Katolicka Szkoła Polska w Skajbotach
Budynek dawnej szkoły polskiej w Skajbotach, źródło: domwarminski.pl [22.03.2014]
Data założenia:	11 sierpnia 1930 r.
Poziom szkoły:	podstawowy
Adres:	Skajboty

Katolicka Szkoła Polska w Skajbotach – prywatna szkoła z polskim językiem wykładowym w byłych Prusach Wschodnich. Powstała w 1930 r. i działała do 1939 r. Pierwszym kierownikiem szkoły był Józef Hoffmann.

Historia

Szkoła Polska w Skajbotach powstała 11 sierpnia 1930 r. Zajęcia lekcyjne odbywały się w izbie wynajętej u miejscowego kowala. Pierwszym kierownikiem szkoły został doświadczony nauczyciel Józef Hoffmann. Poświęcał on sporo uwagi każdemu dziecku w szkole i został posądzony przez polskiego konsula z Olsztyna Józefa Gieburowskiego o zaniedbywanie działalności pozaszkolnej. W tej sytuacji Hoffmann złożył rezygnację z pracy w szkolnictwie polskim w Niemczech. W kwietniu 1933 r. zastąpił go Jan Hinc. Nowy kierownik angażował się w życie mniejszości polskiej, odpierał ataki na szkołę polską. We wrześniu 1937 r. władze niemieckie nakazały mu opuszczenie Prus Wschodnich.

Kolejnym kierownikiem szkoły był Kazimierz Pacer. Po dwóch miesiącach pracy w szkole powołano go na cztery miesiące do wojska. Zastępstwo sprawował Wojciech Gromadecki. Po powrocie z wojska Pacer rozwinął zajęcia świetlicowe, przygotowywał przedstawienia teatralne, prowadził zespoły muzyczne i taneczne.

Szkoła polska przestała istnieć 24 sierpnia 1939 r., kiedy to żołnierze Wehrmachtu zajęli szkołę i urządzili w niej kancelarię.

Cele i zadania

Szkoła działała na podstawie Ordynacji dotyczącej uregulowania szkolnictwa dla mniejszości polskiej w państwie pruskim, która weszła w życie 21 lutego 1929 r.

Kadra pedagogiczna

Kierownikami i jednocześnie nauczycielami szkoły byli:

• Józef Hoffmann
• Jan Hinc
• Kazimierz Pacer
• Wojciech Gromadecki – zastępstwo

Osiągnięcia

W szkole w Skajbotach dwukrotnie odbywały się kwartalne konferencje regionalne dla nauczycieli szkół polskich. Stanowiły one formę dokształcania. Konferencje składały się z lekcji pokazowej, referatu i dyskusji. Na pierwszej konferencji, która miała miejsce 1 września 1934 r., lekcję pokazową z przedmiotu ortografia oraz referat wygłosił Jan Hinc. Na drugiej konferencji (15 czerwca 1938 r.) lekcję pokazową z krajoznawstwa na temat "Plan naszej wsi" przeprowadził Kazimierz Pacer.

Uczniowie i absolwenci

Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w Prusach Wschodnich. Do szkoły w Skajbotach uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach 1930–1939 stan liczebny uczniów przedstawiał się następująco:

• 1930 – 2 osoby
• 1931 – 7 osób
• 1932 – 13 osób
• 1933 – 8 osób
• 1934 – 14 osób
• 1935 – 14 osób
• 1936 – 12 osób
• 1937 – 13 osób
• 1938 – 16 osób
• 1939 – 12 osób

Absolwentką Szkoły Polskiej w Skajbotach jest m.in. Jadwiga Gnatowska – słuchaczka Uniwersytetu Ludowego w Dalkach oraz Państwowego Seminarium dla Ochroniarek w Warszawie, przedszkolanka polskiej ochronki w Chaberkowie.

Tablica pamiątkowa

W 1957 r. na budynku byłej szkoły polskiej w Skajbotach umieszczono tablicę pamiątkową z napisem:

"W tym budynku

w latach 1930–1939

mieściła się polska

szkoła świadectwo

polskości Ziemi

Warmińskiej".

Ciekawostki

Wielką manifestacją polskości w Skajbotach był ślub Kazimierza Pacera z Agnieszką Barabaszówną. W uroczystości, która miała miejsce 10 października 1938 r., brali udział działacze Związku Polaków w Niemczech z Olsztyna.

Bibliografia

Filipkowski Tadeusz, Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945–1960, Warszawa 1978.

Koziełło-Poklewski Bohdan, Wrzesiński Wojciech, Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1919–1939, Olsztyn 1980.

Lewandowska Izabela, Chłosta Jan, Śladami polskich szkół na południowej Warmii w latach 1929–1939. W 80-lecie ich utworzenia, Olsztyn 2010.

nasza-warmia.wm.pl [22.03.2014]

Radziszewska Maria, "Święto Dziecka" w polskich szkołach na Warmii (1929–1939), [w:] Dziecko w historii – wątek korczakowski, red. Elwira Jolanta Kryńska, Agnieszka Suplicka, Urszula Wróblewska, Białystok 2013.